سالکان مجذوب
گروهی از منتظران و محبان امام زمان(عجل الله تعالی فرج الشریف)، سالک مجذوب هستند. اینان از طریق معرفت، ریاضت و عبادت، برآنند که خود را به قلّه بلند عبودیّت برسانند تا بتوانند شایستگی حضور در کنار حضرت صاحب الامر(عجل الله تعالی فرج الشریف) را بیابند و خود را برای یاری کردن وجود مقدس حضرت ولی عصر(عجل الله تعالی فرج الشریف) آماده سازند.
اینان، منازل سلوک و وادیهای نصرت را طی سالیان دراز طی میکنند و یا دیر به میدان جهاد میرسند و هرگز پایشان به مقام نصرت نمیرسد و در میانه راه از پای میافتند و دستشان از یاری کردن مولایمان امام عصر(عجل الله تعالی فرج الشریف) کوتاه میشود.
مجذوبان سالک
عدّهای دیگر از منتظران حضرت مهدی موعود(عجل الله تعالی فرج الشریف) تحت عنوان مجذوبان سالک شناخته میشوند. مجذوبان سالک، وادیهای سلوک را نه با پای عبادت و ریاضت که با بال عشق و جاذبه، طی میکنند و خودشان را زودتر از دیگر محبّان و منتظران به میدان نصرت میرسانند.
عاشق، زودتر از عابد و زاهد و واعظ، به میدان نصرت میرسد. آنچه عاشق را بر عابد و زاهد و واعظ و دیگران برتری میدهد، آن است که عاشق، خوف از خطر ندارد؛ بلکه در خطرات آن چنان است که گویی در خوشی و راحتی به سر میبرد: «نُزِّلَت أَنْفُسُهُمْ مِنْهُمْ فِی البلاءِ کَالَّتّی نُزِّلَت فِی الرَّخاء؛ در سختی و بلا، چنان هستند که گویی در آسایش و راحتی فرود آمدهاند».2
آن گونه که عارفان ما در باب عاشقان بلاکش به ما آموختهاند، میتوان گفت که:
اولاً: بلا برای عاشق، لطف و عنایت خاص خداوند است:
در بلا هم میکشم لذّات او
مات اویم، مات اویم، مات او
عاشقم بر لطف و بر قهرش به جِدّ
ای عجب، من عاشق این هر دو ضدّ
ای جفای تو ز دولت، خوبتر
انتقام تو ز جان، محبوبتر3
ثانیاً: هر که عاشقتر است، خطر و بلا برای او در راه معشوق، بیشتر است:
لاجرم، اغلب، بلا بر انبیاست
که ریاضت دادن خامان بلاست
مصطفی بین، چون که صبرش شد بُراق
پَر کشانیدش به بالای طباق
چون صبوری پیشه کرد ایوب راد
از بلا او را در رحمت گشاد
هرکجا باشد ریاضت پارهای
از لگدهایش نباید چارهای
این ریاضتهای درویشان چراست
کان بلا برتن، بقای جانهاست4
مولایمان حضرت امیرمؤمنان علی(علیه السلام) در سخنی شاهوار به ما آموخته است که هر مؤمن به مقدار ایمانش و هر سالک به مقدار عاشقیاش در خطر و بلا پیچیده میشود: «بَلاء الرَّجلِ عَلی قَدْرِ اِیمانِهِ وَ دِینِهِ؛ بلای هر انسانی به اندازه ایمان و دین اوست».5