پاسخ خواندنی علامه جعفری به پرسش پروفسور هربرت درباره انسان

[سابحات]

پاسخ خواندنی علامه جعفری به پرسش پروفسور هربرت درباره انسان

آیا تفسری که اسلام درباره انسان ارائه می.دهد، می.تواند برای دیگر سرزمین.ها و جوامع و مکاتب قابل قبول باشد یا نه؟


۱۳۹۰ شنبه ۲۵ تیر ساعت 16:48

به گزارش قاب نقره برنا، علامه محمد تقی جعفری از جمله عارفان و دانشمندانی است که در عرصه.های مختلفی همچون فلسفه ، دین و اخلاق دارای نظر بود. وی در مدت عمر شریفشان با دانشمندان بسیاری از کشورهای دیگر گفت و گو و مصاحبه کرده است. آنچه در ادامه می.خوانید مصاحبه ایشان با پروفسور هربرت از فرانسه است که در سال 1365 و درباره "دیدگاه.های اسلام درباره انسان" انجام گرفته است.



هربرت: آیا تفسری که اسلام درباره انسان ارائه می.دهد، می.تواند برای دیگر سرزمین.ها و جوامع و مکاتب قابل قبول باشد یا نه؟

جعفری: بی تردید، جواب این سوال، بسیار ساده و آسان نیست. ما نخست باید در نظر داشته باشیم که وقتی می.گوییم انسان از دیدگاه اسلام این گونه توصیف شده و قلمرو انسان "آن چنان که هست" در اسلام چنین است و انسان "آن چنان که باید باشد" چنان است، معنایش این نیست که مفاهیم و قضایایی که اسلام در این دو قلمرو مطرح کرده است، حتما متضاد و مخالف دیگر نظریات و دیدگاه.ها می.باشد. نه، چنین نیست، زیرا ما با کمال روشنی می.بینیم مفاهیم و حقایقی درباره انسان مطرح شده که مورد قبول همه اقوام و ملل، و مورد پذیرش بیش.تر انسان.های متمدن و فرهنگی است، چه در گذشته، چه در حال و چه در آینده، از جمله کلیاتی که مورد اتفاق نظر است، موضوعات مربوط به ابعاد اصلی انسان است.

بی تردید، نیازهای مادی، حتی نیازهای مغزی و بلکه نیازهای روانی، تا حدود بسیار زیادی مورد اتفاق نظر همه اقوام و ملل آگاه از انسان می.باشد. همان گونه که نیاز انسان به غذا، پوشاک، مسکن و بهداشت، مورد اتفاق نظر همه جوامع است؛ هم جوامع بشری که از فرهنگ و تمدن برخوردارند و هم جوامعی که در حد وسط قرار گرفته اند. حتی به اجمالی، جوامعی که به اصطلاح سیاسی امروز «عقب افتاده» تلقی می.شوند، نیازهای اولیه مادی انسان بر تعریف انسان مورد قبول همه می.باشد؛ همان گونه که نیاز انسان به اندیشه و تعقل و به برخورداری از زیبایی.ها و ارتباط با فرهنگ.ها مورد اختلاف نبوده است و همه آن را می.پذیرند.

اسلام هم درباره این.ها بدون تردید یک مطلب تعبدی و یک مطلب خلاف معمول نیاورده است و همه این.ها را می.پذیرد. اسلام توصیف.های طبیعی و ذاتی انسان.ها را قبول می.کند و آن.ها را برای شناخت انسان، یعنی: شناخت آن.ها را، حتی تامین منطقی آن.ها را برای شناخت انسان و حیات او ضروری می.داند.

بنابراین، وقتی می.گوییم: انسان از دیدگاه اسلام در مقابل دیگر اقوام و ملل و سرزمین.ها و تمدن.ها، باید این نکته را در نظر داشته باشیم که موارد اتفاق فراوانی وجود دارد. هم چنین، ابعاد دیگری که در انسان.ها موجود است، هر دو مکتب (اسلامی.و غیر اسلامی)، آن.ها را می.پذیرند. مسائلی مثل: آرزو ،اشتیاق، علاقه به کمال، علاقه به پیشرفت و زندگی با یک فرهنگ شایسته، همان گونه که در دیگر اقوام و ملل وجود دارد، اسلام هم درباره انسان همان مفاهیم را در انسان «آن چنان که هست» می.پذیرد و تردیدی در آن.ها ندارد.