آموزش و یادگیری موسیقی در اسلام چه حکمی داره؟

[شهیده]

حکم موسیقی از نظر اسلام؟!
می خواستم ببینم آموزش و یادگیری موسیقی در اسلام چه حکمی داره؟ و کلاً نظر اسلام درباره ی موسیقی چیه؟
جواب:
مراجع دینی که مسئول استخراج احکام دین از منابع اسلامی هستن، اصلِ موسیقی رو از نظر حکم شرعی، به سه قسمت تقسیم کردن:
1. موسیقی مطرب و مناسب مجالس لهو و لعب و عیاشی
2. موسیقی غیر مطرب
3. موسیقی مشكوك بین مطرب و غیر مطرب؛ یعنی صداهایی كه نمیشه تشخیص داد که آیا از نوع موسیقی مطرب و لهویه یا از نوع غیرمطرب
دسته اول، از نظر تمام مراجع، بر اساس ادله روایی و قرآنی، حرامه، اما موسیقی نوع دوم که غیرمطرب باشه بنابر نظر بیشتر مراجع اشکال نداره و موسیقی نوع سوم که شک بین مطرب و غیرمطرب باشه، بنابر نظر بعضی از مراجع اشکالی نداره
(البته هر کسی باید طبق نظر مرجع تقلید خودش، حکم قطعی اون رو استفتاء کنه)
حالا که تکلیف اصلِ موسیقی روشن شد، تکلیف یادگیری و آموزش اون هم روشن میشه، یعنی ـ طبق متن بالا ـ آموزش و یادگیری نوع اول اشکال داره(۱) اما نوع دوم و سوم، بی اشکال هست.
حالا موسیقی مُطرب یعنی چی؟
موسیقی مطرب همونطوری که بعضی از علما(۲) تعریف کردن، یعنی اون موسیقی که یه سَبُکی توی آدم بوجود میاره که این سبکی حاصل از شادی یا غم باشه، که باعث میشه حالت انسان تغییر کنه و...
اگه بخوایم واضح تر بگیم اون موسیقی که انسان رو از حالت نورمال خارج کنه و به حرکات موزون یا همون رقص واداره، دقیقا همون کاری که تو مجالس عیاشی و لهو و لعب انجام میشه
اسلام میگه اون موسیقی که مناسب با مجالس لهو و لعب باشه، حرامه و انسان باید از اون پرهیز کنه، اما اون چیزی که از حکمت این مسأله به نظر می رسه، اینه که لهو و لعب و رقص و مسائلی که ساز و کارشون با شهوت و مسائل شهوی باشه، هدف اصلی انسان که سعادت اون دنیای آدم باشه رو به خطر می اندازه، و جدای از مشکلات روحی و روانی که توی این دنیا به بار میاره، به درد آخرت آدما هم نمی خوره و اونو از هدف اصلی اش باز میداره و دچار غفلت از یاد خدا میشه، اون خدایی که حقانیت دینش رو پذیرفتیم و قبول کردیم که هر چی میگه درسته و باید اونو پذیرفت.
حالا سوالی که پیش میاد اینه:
آیا میشه با ابزارهایی مثل رقص و موسیقیِ مناسب با مجالس لهو و لعب، آدم به سمت خدا حرکت کنه؟
یا اینکه بر عکس باعث بروز غفلت از یادِ خدا میشه؟
امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمودند:
همین مقدار غفلت برای آدم کافیه که عمرش رو تو مسیری ضایع کنه که اونو نجات نمی ده.(۳)
آدم اینجا جوری باید زندگی کنه که فردای قیامت اگه ازش سوال کردن عمرت رو چه جوری صرف کردی؟ بتونه جوابی برای گفتن داشته باشه!


پی نوشت ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــ
۱) رساله اجوبة الاستفائات، سوال ۱۱۳۵
۲) مانند شهید صدر در کتاب، ما وراء الفقه، ج۳، ص۸۸
۳) غررالحكم، ص160