*♥^••^♥*حب الدنيا راس کل خطيئه *♥^••^♥*

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

4- در جای دیگر افزایش منابع مالی را به عنوان «پاداشی در برابر توبه از گناه و روی آوردن به سوی خدا» می‏شمرد، چنانکه در داستان نوح(ع) می‏خوانیم:
«یرسل السماء علیکم مدرارا و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا
من به آنها(مشرکان) گفتم از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است - تا بارانهای پر برکت آسمان را پی در پی بر شما فرستد - و شما را با اموال و فرزندان فراوان (نیروی مالی و انسانی) امداد و یاری کند و باغهای سرسبز و نهرهای جاری در اختیار شما قرار دهد». (26)

در جای دیگر منابع مالی را وسیله قوام زندگی شمرده و تاکید می‏کند آن را به دست افراد بی کفایت و نادان قرار ندهید و از آن به خوبی نگهداری کنید:
«و لاتؤتوا السفهاء اموالکم التی جعل الله لکم قیاما
اموال خود را که خداوند آن را وسیله قوام زندگی شما قرار داده به دست‏ سفیهان نسپارید»! (27)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

5- در جای دیگر به مجاهدان راه خدا وعده غنایم جنگی می‏دهد و آن را پاداش الهی می‏شمرد، می‏فرماید:
«وعدکم الله مغانم کثیرة تاخذونها فعجل لکم هذه...
خداوند به شما غنایم فراوانی وعده داده بود که آنها را به دست می‏آورید، این (موهبت) را در اختیار شما قرار داد». (28)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

6- در بخش دیگر از آیات از نعمت‏های مادی دنیا تعبیر به «طیبات‏» شده است، در سوره اعراف آیه 32 می‏خوانیم:
«قل من حرم زینة الله التی اخرج لعباده و الطیبات من الرزق..
بگو چه کسی زینت‏های الهی را که برای بندگان خود آفریده و روزی‏های پاکیزه را حرام کرده است‏»؟!
در جای دیگر می‏فرماید:
«و اذکروا اذ انتم قلیل مستضعفون فی الارض تخافون ان یتخطفکم الناس فآواکم و ایدکم بنصره و رزقکم من الطیبات لعلکم تشکرون
به خاطر بیاورید هنگامی را که شما گروهی اندک و ضعیف در روی زمین بودید، آنچنان که می‏ترسیدید مردم شما را بربایند! ولی او شما را پناه داد و با یاری خود تقویت کرد و از روزی‏های پاکیزه(طیبات) بهره‏مند ساخت‏ شاید شکر نعمتش را بجا آورید». (29)
از این تعبیرات پرمعنی و مانند آن که در قرآن وارد شده به خوبی استفاده می‏شود که مواهب مادی دنیا در شرایط معقول، نه تنها نامطلوب و آلوده نیست ‏بلکه پاک و پاکیزه و مایه پاکی و پاکیزگی انسانهاست!

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

7- در بعضی دیگر از آیات، تعبیراتی دیده می‏شود که نشان می‏دهد امکانات مادی علاوه بر اینکه فضل الهی است می‏تواند سبب قرار گرفتن انسان در زمره صالحان شود، همان گونه که در آیه 75 توبه می‏خوانیم:
«و منهم من عاهد الله لئن آتانا من فضله لنصدقن و لنکونن من الصالحین
گروهی از آنها کسانی هستند که با خدا پیمان بسته ‏اند که اگر خداوند ما را از فضل خود روزی دهد قطعا صدقه خواهیم داد و از صالحان خواهیم بود»!

این آیه مخصوصا با توجه به شان نزولش که در باره یکی از انصار به نام ثعلبة بن حاطب نازل شد که از پیامبر(ص) درخواست کرد دعا کند خدا مال فراوانی به او دهد تا از آن در راه کمک به نیازمندان و رسیدن به مقام صالحان و شاکران بهره گیرد و پیامبر(ص) با روحیه ‏ای که در او سراغ داشت ‏برای او دعا نکرد و پس از اصرار دعا فرمود، به خوبی نشان می‏دهد که امکانات مادی می‏تواند وسیله ‏ای برای سعادت و خوشبختی انسانها و وصول آنان به درجه صالحان و مقربان گردد.چ

از مجموع عناوین هفتگانه‏ ای که در آیات بالا آمد به خوبی می‏توان نتیجه گرفت که نعمت‏های مادی دنیا ذاتا مذموم و منفور و زشت و پلید نیستند، بلکه تابع چگونگی بهره ‏گیری از آنهاست که به آنها این شکل را می‏دهد، اگر از آنها به طور صحیح بهره‏گیری شود، چهره‏ای محبوب و مطلوب و زیبا و جالب و پاک و پاکیزه دارد، در غیر این صورت منفورند.

شاهد این سخن روایات متعددی است که در کتاب وسائل در باب «استحباب الاستعانة بالدنیا علی الآخرة‏» (30) آمده است.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

مرحوم شیخ حر عاملی در این باب یازده روایت نقل می‏کند که همه آنها شاهد بر این است که می‏توان از مواهب مادی برای سعادت جاویدان بهره گرفت، از جمله در حدیثی از رسول خدا نقل شده که فرمود:
«نعم العون علی تقوی الله الغنی
«بهترین کمک برای به دست آوردن تقوای الهی، غنا و بی‏نیازی است...». (31)

در حدیث دیگری در همان باب از امام صادق(ع) می‏خوانیم که فرمود:
«غنا یحجزک عن الظلم خیر من فقر یحملک علی الاثم
آن غنا و بی‏نیازی که تو را از ستم در باره دیگران بازدارد، بهتر از فقری است که تو را وادار به گناه کند»!

و در حدیث دیگری آمده است که یکی از یاران معروف امام صادق(ع) نقل می‏کند که در حضور آن حضرت بود که مردی(از روی تاسف و تاثر) عرض کرد:
«به خدا سوگند ما طالب دنیا هستیم و دوست داریم دنیا عائد ما شود»!
امام فرمود:
«تحب ان تصنع بها ماذا؟!;
تو این دنیا را برای چه می‏خواهی؟»
عرض کرد:
«اعود بها علی نفسی و عیالی، و اصل بها، و اتصدق بها، و احج و اعتمر
می‏خواهم به وسیله آن زندگی خود و خانواده‏ام(آبرومندانه) تامین کنم و با آن صله رحم بجا آوردم و برای خدا صدقه بدهم و حج و عمره بجا آورم.» امام فرمود: «لیس هذا طلب الدنیا هذا طلب الآخرة; این طلب دنیا نیست، این طلب آخرت است‏»! (32)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

این سخن را با کلام امیرمؤمنان علی(ع) در خطبه‏209 نهج البلاغه پایان می‏بریم: هنگامی که امام با جمعی از یارانش برای عیادت «علاء بن زیاد حارثی‏» که از شخصیت ‏های معروف بصره و از یاران علی(ع) بود، وارد خانه او شد و خانه وسیع و گسترده او را دید، به او فرمود:
«ما کنت تصنع بسعة هذه الدار فی الدنیا و انت الیها فی الآخرة کنت احوج
با این خانه چنین وسیعی در دنیا چه می‏کنی؟(و برای چه می‏خواهی؟) در حالی که در آخرت به آن نیازمندتری‏»!

سپس امام(ع) سخن انتقاد آمیزش را با این جمله تکمیل فرمود:
«و بلی ان شئت ‏بلغت ‏بها الآخرة تقری فیها الضیف، و تصل فیها الرحم، و تطلع منها الحقوق مطالع ها، فاذا انت قد بلغت ‏بها الآخرة
آری اگر بخواهی با همین خانه وسیع می‏توانی به آخرت برسی(و سرای دیگرت را آباد کنی) از میهمانان در آن پذیرایی کنی و در آن صله رحم بجای آوری و حقوق واجب آن را ادا کنی، با این حال به وسیله این خانه به آخرت رسیده ‏ای‏»! (33)

نتیجه اینکه: هرگاه مواهب مادی دنیا ابزاری برای وصول به آخرت و کمک به نیازمندان و حمایت از ضعفا و ترویج و تحکیم پایه ‏های حق و عدالت ‏باشد، چیزی بهتر از آن نیست و اگر در مسیر گناه و حرص و جمع مال بدون ملاحظه حلال و حرام مصرف گردد چیزی بدتر از آن نیست، آری این گونه دنیاپرستان مجموعه ‏ای از صفات زشت و رذیله را در درون خود گردآوری می‏کنند.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

یکی از یاران معروف امام علی بن موسی الرضا(ع) به نام محمد بن اسماعیل بن بزیع می‏گوید: از آن حضرت شنیدم می‏فرمود:
«لایجتمع المال الا بخصال خمس ببخل شدید و امل طویل و حرص غالب و قطیعة الرحم و ایثار الدنیا علی الآخرة
اموال دنیا در یک جا جمع نمی‏شود، مگر(به کمک) پنج چیز: بخل شدید، آرزوهای دور و دراز، حرص غالب، قطع رحم و مقدم داشتن دنیا بر آخرت‏»! (34)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

پی ‏نوشتها:

1- انعام، 32.
2- حدید، 20.
3- آل‏عمران، 185.
4- لقمان،33.
5- روم،7.
6- توبه، 38.
7- نساء، 94.
8- انفال،67.
9- کهف،46 و 28.
10- هود، 15.
11- احزاب، 28.
12- نمل، 24.
13- بحارالانوار، جلد 54، صفحه‏356.
14- کنزالعمال، حدیث 6074(جلد3، صفحه 184).
15- غررالحکم، شماره 4870.
16- غررالحکم، شماره 3518.
17- بحارالانوار، جلد 70، صفحه 60.
18- اصول کافی، جلد 2، صفحه 130، باب «حب الدنیا»، حدیث 11.
19- اصول کافی، جلد 2، صفحه‏136.
20- غررالحکم شرح فارسی، جلد3، صفحه‏397، شماره 4878.
21- بحارالانوار، جلد 74، صفحه 81.
22- بحارالانوار، جلد 74، صفحه 188.
23- بقره، 180.
24- اعراف،96.
25- جمعه، 10.
26- نوح، 12 تا 11.
27- نساء، 5.
28- فتح، 20.
29- انفال،26.
30- جلد 12، صفحه 18 تا16.
31- وسائل الشیعه، جلد 12، صفحه‏16.
32- وسائل الشیعه، جلد 12، صفحه‏19، باب استحباب جمع المال من حلال...، حدیث‏3.
33- نهج البلاغه، خطبه‏209.
34- وسائل الشیعه، جلد 12، صفحه‏19، حدیث 4.
کليه حقوق برای پايگاه حوزه نت محفوظ است
منابع :اخلاق در قرآن جلد 2، مکارم شیرازی، ناصر؛