▐★*★*★ ▐گفتگو با سوره مبارکه نمل ▐★*★*★ ▐

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

گفتگو با سوره ی مباركه ی نمل

سپاس خداوندی را که توفیق جلوس در کنار خوان پر نعمت قرآن را روزیمان فرمود و ما را به بهره مندی از نعم پر برکت یکی دیگر از سور نورانی خود پذیرا گشت .
ضمن عرض ارادت خالصانه از ایشان تقاضامندیم خود را برای قرآن پژوهان معرفی فرمایند :

نام من نمل است . بیست و هفتمین سوره ی قرآن کریم که دارای نود و سه آیه می باشم و در مکه ی منوره بر حبیب خدا صلی الله علیه و آله و سلم نازل گشته ام .

- لطفاً قدری از فضائل تلاوت خود را برای تلاوت کنندگان کلام الهی بیان نمایید :

همین قدر بس که بدانید ختم الرسل محمد امین صلی الله علیه و آله و سلم در این باره فرموده اند : هر کس سوره نمل را تلاوت کند خداوند به تعداد کسانی که سلیمان نبی را به رسالت شناخته اند به او اجر عطا می فرماید و هنگامی که از قبر برانگیخته شود کلمه طیبه «لااله الا الله» بر زبانش جاری باشد .1

بفرمایید آیات مبارکه ی شما حاوی چه مطالبی است :

به طور کلی آیات من از نظر اعتقادی از مبدأ و معاد ، قرآن و وحی و نشانه های خدا در عالم آفرینش و چگونگی معاد و رستاخیز سخن می گوید و از نظر مسائل عملی و اخلاق از سرگذشت پنج پیامبر بزرگ الهی (موسی، داود، سلیمان، صالح و لوط) و مبارزات آنها با اقوام منحرف بحث می کند تا هم دلداری و تسلی خاطری باشد برای مؤمنان و هم هشداری باشد برای کافران لجوج و بیدادگر.

البته در آیات من بخش مهمی ازداستان حضرت سلیمان با ملکه سباء و چگونگی ایمان آوردن او به توحید و سخن گفتن پرندگانی مانند : هدهد و حشراتی هم چون مورچه با سلیمان بیان می شود .

- در هشتاد و دومین آیه ی شما خداوند می فرماید :
« وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ ،
و همین که وعده عذاب کافران فرا رسد ، جنبنده ای را روی زمین بر می انگیزیم که با اهل زمین سخن بگوید ، همانا مردم به آیات ما یقین پیدا نمی کنند .»

منظور از کلمه ی «دابة» چیست ؟

رسول خداصلی الله علیه و آله و سلم فرمودند : به خدا قسم کلمه ی «دابة الله » مختص پسر عمم علی علیه السلام است و منظور از دابه در این آیه شریفه اوست.
آن گاه فرمود : یا علی همین که دوره ی آخر زمان شود خداوند تو را در نیکوترین صورت برانگیزاند و با تو علامتی است که با آن دشمنانت را نام می گذاری .2
امیر المؤمنین علی علیه السلام نیز در این باره چنین فرموده اند : من به فرمان خداوند در روز قیامت قسمت کننده ی بهشت و جهنم هستم و کسی بدون اجازه ی من داخل آنها نمی شود . من فاروق اکبرم و امام مردمان پیش از خود و بعد از خود می باشم و احدی بر من سبقت و پیشی نمی گیرد مگر برادرم احمد صلی الله علیه و آله و سلم پیغمبر مکرم .

رسول خدا و من بر یک طریق و راه هستیم فقط حضرت را به نام خود و مرا به نام خویش می خوانند و خداوند از روز الست و اول آفرینش جهانیان علوم منایا و بلایا و وصایا و فصل الخطاب را به من عطا فرموده و من صاحب کرامت و دولت و تمام دولت ها و عصای موسی هستم و دابه ی خدا که با مردم تکلم می نماید من هستم.3

- مشتاقیم داستانی از یکی از انبیاء الهی برایمان تعریف کنید :

به یاد دارم وقتی حضرت سلیمان به سرزمین نمل رسید ، رئیس مورچه ها بر بلندی رفت و فریاد زد : ای مورچگان به منازل خود بروید تا مبادا سلیمان و لشکریانش ندانسته شما را پایمال کنند .
باد سخنان آن مور را به گوش سلیمان رسانید ، سلیمان به باد امر نمود آن مور را به حضورش بیاورند . هنگامی که مور حاضر شد سلیمان به او گفت : ای مور مگر تو نمی دانی که من پیغمبرم و به کسی ظلم نمی کنم ؟ مور گفت : می دانم . حضرت سلیمان گفت : پس چرا مورچگان را از موکب ما ترسانیدی ؟ مور جواب داد : ترسیدم خیل موران مجذوب عظمت و جلال ات شوند و از ذکر خدا غافل بمانند .
سپس مورچه از سلیمان پرسید : آیا می دانی چرا خداوند از میان همه ی مخلوقات باد را به فرمان تو در آورده است ؟ سلیمان گفت : نمی دانم . مورچه گفت : حکمت آن این است که خداوند می خواسته تا بدانی اگر جمیع مخلوقات مانند باد مسخر شما می شد مانند باد هم زایل گردیده و از بین می رفت .
سلیمان از سخنان مور لبخندی زد و به حمد و ثنای پروردگار پرداخت.4
این داستان در آیات 18 و 19 من آمده و دلیل خنده ی حضرت سلیمان (فَتَبَسَّمَ ضَاحِكًا) داستانی است که بیان شد .

- با جان و دل منتظر شنیدن توصیه ای از بیانات پر گوهر شما هستیم :

« مَن جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِّنْهَا وَهُم مِّن فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ وَمَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَكُبَّتْ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ »5
« هر کس خوبی کند و عمل نیک به جا آورد پاداش بهتر از آن می گیرد و آنها از بیم و ترس روز محشر در امان نخواهند بود و هر کس مرتکب اعمال زشت شود پس آنها با صورت در آتش خواهند افتاد و آیا جز آنچه را که انجام می دادید کیفر داده می شوید .»

البته این نکته را نیز یاد آور می شوم که امام صادق علیه السلام در ذیل این آیه فرموده اند : به خدا «حسنه» ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام و «سیئه» دشمنی آن بزرگوار است و هر کس دارای ولایت او باشد و عمل نیکو و حسنه انجام دهد اجرش ده برابر شود و اگر دارای ولایت نباشد اعمال نیکش فاقد ثواب بوده و در آخرت نصیبی نخواهد داشت .6

- با قدردانی فراوان از حضور پر ارزش شما ، امید آن داریم که رهپویان طریق هدایت را از دعای خیر خود مستفیض نمایید :

« رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ »7
« پروردگارا مرا الهام کن که نعمتی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشته ای سپاس گزارم و عملی شایسته که تو آن را بپسندی به جا آورم و مرا به رحمت خویش در زمره ی بندگان شایسته ات قرار بده »

آمین یا رب العالمین

پي نوشت :
1- تفسیر جامع ج 5 ص 96
2- تفسیر جامع ج 5 ص 135
3-تفسیر جامع ج 5 ص 134
4-تفسیر جامع ج 5 ص 111
5-سوره نمل / آیه 89 و 90
6-تفسیر جامع ج 5 ص 140
7- سوره نمل / آیه 19

منبع : دارالقرآن کریم اصفهان