مدح صحابه در قرآن و ذم آنان در کتب شیعه و مسئله تحریف قرآن؟!
پرسش :
در قرآن آیاتی در شان صحابه نازل شده و در کتب شیعه روایاتی در طعن آنان آمده است. شیعه به دلیل رفع این تناقض قائل به تحریف قرآن شده است.
پاسخ :
آياتي كه در مورد اطرافيان پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) (صحابه) وجود دارد، به دو دستة كلي قابل تقسيم است:
الف) آياتي كه به تمجيد از آنها پرداخته است: مانند: «و السابقون الأولون من المهاجرين و الأنصار و الذين ابتعوهم باحسان رضي الله منهم و رضوا عنه...» پيش گامان نخستين از مهاجران و انصار، و كساني كه به نيكي از آنها پيروي كردند خداوند از آنها(نيز) از او خشنود شدند...»[1] و در روايات شيعه نيز از آنان تجليل شده است[2]. چنانكه امام علي (ع) در مورد آنان ميفرمايد: «... آنها صبح ميكردند در حالي كه موهاي ژوليده و چهرههاي غبار آلوده داشتند، شب را تا صبح در حال سجده و قيام به عبادت ميگذراندند...»[3] بنابراين صحابه مؤمن رسول خدا(ص) نزد شيعه داراي عظمت و احترام فراواني هستند و اصلا به قول مرحوم سيد شرف الدين، عالم برجسته شيعه، شيعة اماميه در انتخاب تشيع، اقتدا به بزرگان از اصحاب پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) كردهاند»[4]. چرا كه طبق شمارش ايشان 213 تن از صـحابه بـزرگ رسول خدا (صلي الله عليه وآله) مانند: سلمان، ابوذر، مقداد، جابربن عبدالله انصاري، بلال حبشي، زيد بن ارقم و ...شيعه بودهاند.[5]
ب) آياتي نيز به نكوهش بعضي صحابه پرداخته است كه بر دو قسمند: 1- در دستهاي از آنها عملكرد و رفتار آنها مذمت شده است، مانند: كوتاهي بعضي براي حضور در جنگ؛[6] فرار عدهاي از آنها از جنگ[7]؛ ايراد گرفتن به پيامبر در تقسيم غنائم[8]؛ رها كردن پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) در حال نماز و رفتن به سراغ تجارت؛[9] تهمت زدن به همسر پيامبر(صلي الله عليه وآله) [10]و ... 2- گروهي ديگر از آيات علاوه بر نكوهش رفتار صحابه، از اعتقاد بعضي صحابه نيز نكوهش شده است و خدا آنان را منافق دانسته است: «و ممَّن حَولكم الاعراب منافقون و من اهل المدينه مردوا علي النفاق...) يعني: «و از (ميان) اعراب باديهنشين كه اطراف شما هستند؛ جمعي منافقند، و از اهل مدينه (نيز)، گروهي سخت به نفاق، پاي بندند، تو آنها را نميشناسي ولي ما آنها را ميشناسيم...»[11]. و در قرآن آيات فراواني در مورد منافقان عصر پيامبر اكرم (صلي الله عليه وآله) وجود دارد.[12]