مراحل توكل : توكل را مي توان بطور كلي بر سه قسم تقسيم كرد:
1- توكل زباني : يعني آن توكلي كه فقط با زبان گفته مي شود توكلت علي الله (برخداتوكل كردم ) اين توكل از ارزش معنوي برخودار نيست.
2- توكل اعتقادي : يعني آن توكلي كه ناشي از اين اعتقاد است كه واقعا همه كاره خداوند تبارك و تعالي است و حقيقتا او تكيه گاه همه چيز و همه كس است با توجه به اين اعتقاد توكل بر خداي تعالي مي شود و سپس بر كاري اقدام مي گردد اين توكل از ارزش معنوي برخودار است كه اكثر مسلمان ها مي توانند با توجه به اين مرحله توكل كارهاي خود را آغاز كنند.
3- توكل قلبي : يعني آن توكلي كه از حالات بلكه از ملكات فضيله نفس انساني گشته است و شايد حديث شريف زير به اين مرحله عالي از توكل اشاره داشته باشد: علي بن سويد مي گويد از امام موسي بن جعفر(ع ) درباره اين آيه شريفه
((و من يتوكل علي الله فهو حسبه )) هر كس بر خدا توكل كند خدا او را بس است پرسيدم حضرت فرمود:
التوكل علي الله درجات منها ان تتوكل علي الله في امورك كلها فما فعل بك كنت عنه راضيا تعلم انه لا يألوك خيرا و فضلا و تعلم ان الحكم في ذالك له فتوكل علي الله بتفويض ذالك اليه وثق به فيها و في غيرها;
توكل بر خدا داراي درجاتي است از جمله اينكه در تمام كارهايت برخدا توكل كني پس هر چه خدا با تو انجام داد (و اراده حكمت آميزش بر هر چه تعلق گرفت ) راضي باشي علم و يقين داشته باشي كه او از هيچ خيز و فضلي دريغ نكند و نيز علم و يقين داشته باشي كه حكم و فرمان در اين جهت با اوست پس با واگذاري كار به او بر او توكل كن و به او در كارهاي خود و كارهاي غير خود وثوق (اطمينان و آرامش ) داشته باش .
(ترجمه اصول كافي كليني , ج 3, ص 106, ر 5).