ܓ✿ܓ✿ماهيت شناسي توقيعات حضرت مهدي (ع)ܓ✿ܓ✿

[سابحات]

دعا در حق شيعيان

حضرت در توقيعي بعداز درگذشت عثمان بن سعيد -نايب اول آن حضرت- چنين فرمود:

«خداوند پسر او را حفظ کند. او در زمان پدرش مورد اعتماد ما بود، خداوند ازاو و پدرش خشنود باشد و روح پدرش را شاد کند.

پسرش در نزد ما مانند اوست و در جاي وي نشسته است. آنچه از ما بگويد، گفته ي ماست و به فرمان ما عمل مي کند». (14)

و يا ازابوعمر عمري نقل شده است که آن حضرت در توقيعي خطاب به شيعيان چنين فرمود:

«بسم الله الرحمن الرحيم.

پروردگار، شما را از فتنه ها نگاه دارد و به ما و شما روح يقين عطا فرمايد و ما و شما را از سوء عاقبت بازدارد... »(15)

آن حضرت در توقيعي خطاب به احمد بن اسحاق اشعري درحق او چنين دعا فرمود:

«بسم الله الرحمن الرحيم. اي اسحق! نامه ي تو به من رسيد. خداوند تو را باقي نگاه دارد... »(16)

ويا در توقيعي خطاب به شيخ ابوالقاسم حسين بن روح چنين فرمود:

«خداوند عالم عمر تورا طولاني کند وهمه ي خير را به تو بشناساند و عمل تو را با خير و خوبي تمام کند و نيک بختي تو را دائمي کند... ». (17)

[سابحات]

ياري فقهاي شيعه در فتاوا

نقل شده است که در زمان شيخ مفيد- که از علماي برجسته شيعه و مورد قبول خاص و عام به شمار مي رفت- روزي شخصي به حضوراين عالم رباني مي رسد و مي پرسد:

«زني حامله از دنيا رفته است، ولي بچه در شکمش زنده است. او را با بچه دفن کنيم يا شکمش را بشکافيم و بچه را بيرون آوريم؟»

شيخ در جواب گفت: «او را با بچه دفن کنيد».

آن شخص برگشت و دربين راه، سواري را مشاهده مي کند وبه او چنين مي گويد:

«شيخ فرمود: شکم زن را پاره کنيد و بچه را بيرون آوريد».

آن شخص چنين کرد. پس از مدتي جريان را براي شيخ مفيد نقل مي کند.

شيخ مي گويد: «من کسي را نفرستادم و معلوم مي شود آن شخص، حضرت ولي عصر (ع) بوده است.

اکنون که من اشتباه کردم، ديگر فتوا نمي دهم و در خانه را مي بندم».

پس از مدتي توقيعي به محضر شيخ صادر مي شود که حضرت بروي چنين نوشته بود:

«اي شيخ! براي مردم فتوا بده و ما آن را تکميل خواهيم کرد و نمي گذاريم که خطا و اشتباه کني». (18)

[سابحات]

سفارش به تقوا و محبت اهل بيت (ع)

حضرت، توقيعي براي ابن ابي غانم قزويني و جماعتي از شيعه صادر کرد و در قسمتي از آن چنين فرمود:

«... ولي آنچه را خداوند خواسته است، واقع خواهد شد و براي هر مدتي نوشته اي است.

پس شما هم از خدا بترسيد و تسليم ما شويد و کارها را به ما واگذاريد. همه گونه خير و خوبي از ما به مردم مي رسد.

آنچه بر شما پوشيده است، براي اطلاع ازآن اصرار نورزيد. به چپ و راست ميل نکنيد.

مقصد خود را با دوستي ما بر اساس راهي که روشن است، به طرف ما قرار دهيد.

من آنچه را لازمه نصيحت به شما بود، گفتم و خداوند بر من و شما گواه است.

اگر محبت به شما نداشتم و صلاح شما را نمي ديدم

و به خاطر ترحم و شفقت بر شما نبود، گفتگو با شما را ترک مي کردم... »(19).

[سابحات]

تأييد و تعريف خواص شيعه

آن حضرت در توقيعي به جناب شيخ مفيد، او را چنين معرفي مي کند:

«للاخ السديد و الولي الرشيد الشيخ المفيد... سلام الله عليک ايها الولي المخلص فينا باليقين...

سلام عليک ايها الناصرللحق و الداعي اليه بکلمه الصدق...؛ (20)

به برادر استوار و ولي رشيد، شيخ مفيد... سلام خدا بر تو اي ولي خالص در راه ما و داراي يقين به ما...،

سلام بر تو اي يار حق و دعوت کننده به حق با سخنان راستين... ».

[سابحات]

همچنين معروف است که وقتي شيخ مفيد از دنيا مي رود، آن حضرت اين سه بيت شعر را در تمجيد شيخ مفيد روي قبر وي مي نويسد:


لاصوت الناعي بفقدک انما
يوم علي آل الرسول عظيم
ان کنت قد غيبت في جدث الثري
فالعلم و التوحيد فيک مقيم

والقائم المهدي يفرح کلما
تليت عليه من الدروس علوم(21)

خبردهنده مرگ؛ خبر فقدان تو را نياورد؛ زيرا امروز برآل محمد(ص) روز مصيبت بزرگي است،

اگر تو درميان خاک قبرپنهان شدي، علم و توحيد درتو اقامت گزيد.

قائم مهدي (ع) خوشحال مي شود

هر وقت درس ها و علوم تو را برايش مي خوانند و کتاب هاي تو را مورد بحث قرار مي دهند».

[سابحات]

آموزش دعا و نحوه ي توسل


نقل شده است که عبدالله بن جعفر حميري از نحوه ي دعا وتوجه وتوسل به حضرت سؤال کرد. حضرت به وسيله توقيعي فرمود:

«هرگاه خواستيد به واسطه ي ما به خدا و به ما توسل پيدا کنيد، بگوييد چنانکه خداي متعال و بزرگ فرمود:

«سلام علي آل ياسين، السلام عليک يا داعي الله و رباني آياته، السلام عليک يا باب الله و ديان دينه... »(22)

توضيح اين است که اين دعا به «زيارت آل ياسين» معروف است و محدث قمي در مفاتيح الجنان آن را هنگام ذکر زيارت حضرت ولي عصر(ع) آورده است.

[سابحات]

پاسخ به شبهات و احکام فقهي

محمدبن يعقوب کليني به نقل از اسحاق بن يعقوب مي گويد:

«من از محمد بن عثمان بن سعيد عمري خواهش کردم که نامه ي مرا که مسائل مشکل خود را درآن نوشته بودم،

به حضرت صاحب الامر (ع)تقديم کند. توقيعي در جواب صادر شد که گوشه هايي از آن چنين است:

«... بدان که در بين خدا و مردم قرابت و خويشاوندي در کار نيستو کسي که منکر من شود، از من نيست و جريان او نظير جريان پسر نوح خواهد بود.

اما جريان عموي من جعفر(کذب) و پسران او نظير برادران يوسف خواهد بود.

اما فقاع (آب جو) آشاميدن آن حرام است و شربت شلغم پخته باکي ندارد. اما اموال شما را قبول نمي کنيم،

مگربه جهت اينکه شما پاکيزه شويد. پس هرکه مي خواهد، به ما بپيوندد و هرکه مي خواهد،

خود را از ما جدا کند، زيرا آن نعمتي که خدا به ما داده است، بهتر است از آنچه به شما داده است...

اما در مورد حوادثي که رخ مي دهد، به راويان اخبار و احاديث ما (علما) رجوع کنيد؛

زيرا آنان از طرف من بر شما حجت هستند و من از طرف خدا برآنان حجت هستم...

پول زن هنرپيشه و آوازخوان که از اين طريق به دست آمده، حرام است...؛

اما کساني که اهل تصرف در اموال ما هستند،

پس اگر چيزي از آن را حلال بدانند و بخورند، به درستي که آتش مي خورند ». (23)

[سابحات]

رد و انکار مخالفان و بدعت گزاران

حضرت در توقيعي به لعن و انکار محمد بن علي شلمغاني، معروف به «ابن ابي العزاقر» پرداخت.

شلمغاني ابتدا بر مذهب شيعه بود، ولي بعد منحرف گرديد و مذهبي جعلي اختراع کرد. آن حضرت درباره ي او چنين فرمود:

«... بشناسان و بفهمان(اي ابوالقاسم حسين بن روح) به کساني که به دينداري آنان وثوق داري،

اين امر را که محمد بن علي شلمغاني- که خدا در عذاب او تعجيل کند و او را مهلت ندهد-

ازاسلام برگشت و از آن جدا گرديد و دردين خدا طريقه ي ملحدي را در پيش گرفت

و ادعاي پاره اي چيزها را کرد که باعث کفر وي شد. به خدا دروغ و بهتان گفت و به معصيت بزرگي گرفتار شد.

کساني که از حق برگشتند و به خدا دروغ بستند، گمراه شدند و زيان کارند

و ما از او به سوي خدا و رسول او بيزاريم و براو لعنت کرديم

و لعنت هاي خدا از پي يکديگر در باطن و ظاهر و در هر وقت و هر حال، براو و کساني که تابع او شوند... ». (24)

[سابحات]

در خواست دعا براي ظهور و فرج

حضرت در توقيعي به اسحاق بن يعقوب فرمود:

«... من براي مردم زمين، امان هستم؛ همان طور که ستارگان آسمان براي اهل آسمان، امان هستند.

از سؤالاتي که براي شما نفعي ندارد، خودداري کنيد؛

ولي براي تعجيل در ظهور و فرجم بسيار دعا کنيد؛

زيرا که در ظهور من براي شما گشايش و راحتي خواهد بود.

و سلام بر تو اي اسحاق بن يعقوب و بر کسي که پيرو هدايت باشد... ». (25)

[سابحات]

پي نوشت ها :

1-ر. ک: سيماي آفتاب، حبيب الله طاهري، ص 242.
2-کمال الدين، ج2، ص 516.
3-بحارالانوار، ج53، ص 174.
4-همان، ج51، ص 349.
5-انوار النعمانيه، ج3، ص24.
6-بحارالانوار، ج53، ص178.
7-همان، ج 51، ص 306.
8-همان، ص 349.
9-کمال الدين، ج2، ص516.
10-بحارالانوار، ج53، ص174.
11-کمالالدين، ج2، ص 516.
12-نساء/59.
13-احتجاج، طبرسي، ج2، ص 278.
14-ر. ک: سيماي آفتاب، ص 242.
15-بحارالانوار، ج53، ص 178.
16-احتجاج، ج2، ص 279.
17-همان، ص 290.
18-قصص العلما، تنکابني، ص 399.
19-بحارالانوار، ج53، ص 178.
20-احتجاج، ج2، ص 322.
21-بحارالانوار، ج53، ص 174.
22-همان، ص 171.
23-احتجاج، ج2، ص 283.
24-بحارالانوار، ج2، ص 290.
25-احتجاج، ج2، ص 283.

منبع : فرهنگ کوثر (ویژه اندیشه و سیره اهل بیت شماره 82 ) / انتشارات آستانه مقدسه حضرت معصومه (س )سال 1389