جغرافیا ری (راگا)
شهر ری محدودهای است با مساحت ۲۲۹۳ کیلومتر مربع، از شمال به تهران، از جنوب به قم از شرق به شهرستان ورامین و پاکدشت ، از غرب به شهرستانهای اسلام شهر، رباط کریم و زرندیه محدود میشود. مساحت بخشهای سهگانه شهرستان ری: بخش مرکزی ۱۷۴؛ بخش کهریزک ۵۴۳، و فشاپویه ۱۶۴۵ کیلومتر مربع میباشد. شهر ری مرکز ری بین مختصات جغرافیایی '۳۶°۳۵ شمالی، '۲۶°۵۱ شرقی واقع شده است. ارتفاع این شهر از سطح دریا 1062 متر است. شهر ری در جنوبشرقی شهر تهران و متصل به اسن شهر است. فاصله ری تا مرکز شهر تهران بالغ بر 14 کیلومتر است
یکی از قدیمیترین شهرهای جهان و ایران و از شهرهایاستان تهران است. تاریخ بنا ری به زمان اقوام آریایی میرسد و ری از تمام شهرهای ماد بزرگتر بود. ری در لغت به معنای شهر سلطنتی است. ساکن و اهل ری را رازی مینامند. ری در دورهای پایتخت ایران بودهاست. این شهر در طول تاریخ به نام مختلفی خوانده میشده، راگا، رغه، ارشکیه، رام اردشیر، ام البلاد، ری شهر، و محمدیه از نامهایی بودند که ری در هر دوره به مناسبتی با یکی از این نامها خوانده میشده. بنابرآنچه که در اوستا آمده ری سیزدهمین شهری است که درجهان ساخته شدهاست.
پیدایش ری
در بنای شهر ری اختلافاتی وجود دارد .
در کتاب نزههالقلوب آمدهاست ری را «شیث بنیآدم» بنا نهادهاست. درمختصر البلدان بنای ری را به احفاد «بیلان ابن اصبهان بن فلوج بن سام بن نوح» نسبت دادهاست.
رابرت کرپرتر، سیاح انگلیسی به پیروی از مولف کتاب آثارالبلاد نقل میکند «ایرانیان بنای این شهر را به هوشنگ پسربزرگ کیومرث نسبت میدهند.» همچنین مولف کتاب هفت اقلیم مینویسد: "در بنای شهر ری اختلاف بسیار کردهاند بعضی برآنند که ری را رازبن اصفهان بن فلوح بنا کرده و برخی گویند رازبن خراسان ساخته و بعضی نقل میکنند هوشنگ. و کسانی هم روایت میکنند کیخسرو بن سیاوش.
همچنین میگویند ری شهری است که فیروزبن یزدجرد بنا کرد و آن را رامفیروز نام نهاد. در فرهنگنامه دهخدا آمده است: بانی ری، راز بن فاروس بن لواسان و به قولی شیس بنی آدم است. عدهای نیز بنای ری را به (روی) از فرزندان نوح و یا ریبن بیلان بن اصفهان بن فلوخ نسبت دادهاند