قواعدکلی حفظ قرآن کریم

[ملکوت* گامی تارهایی *]

منبع: اینترنت
برگردان ازعربی به فارسی: استاد محمود ویسی
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــــــــ
مقدمه:
زیستن با قرآن و سپری نمودن ساعات عمــر با تلاوت آیاتش، یکی از راههای مؤثــر، برای قرآنی ساختن شخصیت است.زیرا قرآن خود یکی از صادقین است که بـرای صادق شدن نیازمند مصاحبت با او هستیم« یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَکُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ»(توبه/119) حال اگر بتوانیم این زیسـتن و بودن با قرآن را، قانونمند و روشمند سازیم در مدت زمان اندک، بیشترین نتایج را بدست خواهیم آورد.



یکی از راههای زیســتن با قــرآن و قرآنی نمودن گوش و چشم و زبان، حفظ کـــردن قــرآن است چرا که حجم زیادی از اوقات شبانهروز انسان را به خـــود اختصاص میدهد و او را از مشغول شدن و پرداختن به چیزهای کمارزش باز میدارد. برای تحقیق این هدف ارزشمند بکارگیری قــواعدی است که در ذیل میآید و خــود برگرفته از تجارب عملی اساتید این فن است میتواند بسیار رهگشا باشد؛ لذا توجه مشتاقان حفظ قرآن را به فراگیری و بکارگیری قواعد مربوطه جلب مینمائیم، باشد که بتوانیم در این راستا قدمی مؤثر برای تشویق بیشتر نسل جوان برداریم.

[ملکوت* گامی تارهایی *]

قاعدهی اول: اخلاص

راز موفقیت و پیروزی در هر کاری اخلاص است. زیرا اگر فردی کاری را انجام دهد و نهایت سعی و تلاش خود را در راستای نیکو و احسن انجام دادن آن کار بنماید؛ مادامی که در کارش اخــلاص و توکل نباشد، کارش ناقـص و البــته بی نتیجه خــواهد بود. به همین خاطر بسیاری از نــوابغ و مبتکــرین غربی را که برای جامعه خود مفید بودهاند میبینیم که چــون اهل ایمان و اخلاص نبودهاند، به سادگی به محض مواجه شدن با مشکلات با خـودکشی به عمـر خود پایان دادهاند. اینجاست که باید یادآور شـویم که خــداوند فرموده: قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالأَخْسَرِینَ أَعْمَالاً * الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعاً(کهف/103و104). کسانی که کوشــیدند و نهایت تلاش را نمودند اما کوششهایشان به سبب عدم وجود ایمان و اخـــلاص به هدر رفته و بـرای آنها مفید واقع نشد و در هـر کاری مدنظر قــراردادن اخلاص و به یادداشــتن آن سبب مخلصانه انجام دادن کار میشود. نکته اخیر این که هر چه به خاطر خدا باشد، باقی میماند و هر چه برای غیر خدا باشد، فانی است

[ملکوت* گامی تارهایی *]

قاعدهی دوم: حفظ درکودکی

حفظ در کودکی مانند کنـدهکاری بـر روی سنگ است و حفظ در سنین بالا مانند نوشـتن بر روی آب است. این قاعـده از یک اصل فطری مسلّم سرچشمه میگیرد که انسان در سنین کودکی آمادگی و حضور ذهن و تمرکز بیشـتری برای بهخاطرسپردن دارد؛ زیــرا زمانی که انسان متولد میشود، قوهی حافظهی او در اوج است؛ اما قوهی فهم بسیار ضعیف و ناچیز است و با گذشت زمان حافظه ضعیفتر و فهم قویتر میشود.

[ملکوت* گامی تارهایی *]

قاعدهی سوم: انتخاب وقت و زمان مناسب برای حفظ قرآن

هنگامی که انسان بیـش از حد متعارف بخورد و بیاشامد، هرگـز توانایی حفظ کردن را نخواهد داشت؛ چرا که ذهن مشغول و خون بدن تماماً متوجه معده برای هضم غذا میباشد و جز اندکی از آن به مغز نمیرسد؛ پس چگونه حفظ ممکن است و اگر قادر به حفظ چیزی هم باشیم، توانایی نگهداری آن را نخواهیم داشت؛ اما بهترین وقت جهت حفظ قرآن هنگام سحر(حداقل 30دقیقه) قبل از اذان صبح میباشد. یکی از علما میگوید: بهترین اوقات برای حفظ، سحر است و بهترین اوقات برای تحقیق صبحگاهان و بهترین زمان بـرای تالیف و ترجمه وسط روز و بهترین زمان برای مطالعه و مرور و دوره کــردن شبانگاه است. البته ضروری است قبل از بیدار شــدن درسحر، به اندازه کافی انسان خوابیده باشــد. ضمیر آگاه یا عقل ارادی انسان در شب آرام میگیرد و به اســتراحت میپردازد؛ اما ضمیر ناآگاه یا عقل غیرارادی نیازی به استراحت ندارد و در تمام زمان خواب و بیـداری مشغول است و تفاوتی میان عالـم خیال و واقع قائل نیست. به همین خاطر هنگامی که به کسی گفته میشود: "شما خیال کن که حافظ قـرآن شدهای"، عقل غیـرارادی آن را تایید میکند. حتی هنگامی که میگوییم: من الآن حفظ قرآن را عملی کردم یا مثلاً فوقلیسانس را با نمره عالی گرفتم عقل غیرارادی به شما میگوید:من آمادهام و در خدمت شما هستـم من تمام نیـروهای داخلی شما را مسخر میگـردانم؛ اما اگـر بگویید: "نه نه ممکن نیست"، بسیار مشکل است و عقل غیرارادی هم آن را تأیید میکند و به شما میگوید من آمادهام و تحت امر شما هستم هــرطور که شما بخواهید من هــم همان را میخواهم. تشبیه بسیار زیبایی پیرامـون عقل ارادی و غیرارادی(ضمیرآگاه و ناآگاه) وجود دارد که ذکـر آن خالی از فایده نیست. عقـل ناخودآگاه(غیرارادی) را به فیل و عقل خودآگاه(ارادی) را به فیلبان تشبیه کردهاند طوری که فیل تحت فرمان مطلق فیلبان است. فیل بسیار قوی هیکل و درشت انــدام است در حالی که فیلبان معمولاً پنجاه الی شصت کیلوگـرم وزن دارد. فیلبان با فیل بازی میکند، به او میگوید بنشـین، مینشیند؛ به او میگـوید خرطومت را بلندکن، خرطومش را بلند میکند و هرآنچه را که فیلبان دستور میدهد، فیل اجرا میکند.