نتيجه گيري
از مجموع آنچه گذشت مي توان دريافت که جهاني شدن با انتخاب رويه تکثرگرايي در حوزه فرهنگ ، دين و سنت ، به تضعيف موقعيت تثبيت شده اين مقولات کمک نموده است . در اين راستا ، تربيت ديني نيز امري تضعيف شده به نظر مي رسد . اما بايد گفت ؛ دين و تربيت ديني در عرصه جهاني شدن ، به فرص هايي هم نايل شدند و جهاني شدن عرصه تاثير گذاري دين و تربيت ديني شده است . اما برخي از عمده ترين چالش هاي تربيت ديني که ناشي از جهاني شدن است عبارتند از :(17)
1 . هجوم ضد ارزش هاي فرهنگ غرب و بي هويت کردن جوامع پذيرا؛
2 . ترويج پلوراليسم فرهنگي و ديني ؛
3 . ترويج افکار لبراليستسو لذت طلبي و کام جويي ؛
4 . علم گرايي و پرسش علم ؛
5 . نسبت گرايي و شک و ترديد در اصول ؛
6 . دين گريزي و انزجار از دين ؛
7 . سکولاريزاسيون و بي ربط دانستن دين و دنيا ؛
8 . کم رنگ کردن تعليمات وحياني ؛
در اين ارتباط و براي خنثي کردن و يا کم رنگ کردن تاثير پديده جهاني شدن ، بايد دو کار را دنبال کرد :
1 . مواضع مختلف را نيز شناسايي کرد و به تحليل اوضاع پرداخت به طور مشخص سه نوع موضع وجود دارد .(18)
مقاومت و مخالفت ؛ تسليم و انفعال ؛ تعامل سازنده و نقادانه با پديده جهاني شدن يعني جذب عناصر مثبت و نقد عناصر منفي .
2 . در تاييد موضع سوم و عمل بر اساس آن ، به خلاقيت و ابتکاراتي نيز دست زد تا شرايط اجتماعي موجود کمترين تاثير را بر تربيت ديني و نقش دين در الگو دهي به جامعه داشته باشد . عموماً سه نوع ابتکار را بايد در اين راستا در نظر داشت :(19)
1 . ابتکار در سطح فراملي ؛ يعني پديده جهاني شدن را به منزله هدفدار و سوژه محور در نظر گرفت و در پي رهبري و مديريت و هدايت هدفمند اين پروژه جهاني بود .
2 . ابتکار در سطح ملي ؛ در اين راستا بايد جهاني شدن را به مثابه فرايندي طبيعي در نظر گرفت . از اين رو ، برنامه هاي تربيتي خاصي را براي هدايت جامعه طراحي کرد .
3 . ابتکارات در سطح فردي ؛ يعني تقويت معيارهاي ارزشي دروني و تاکيد بر قيد و بندهاي دروني براي فرار از فشار ناشي از تربيت متاثر از فرهنگ جهاني شدن .
پينوشتها:
* کارشناسي ارشد علوم تربيتي .
1. Legimitimising .
2. Resistance .
3. Projective .
4. سعيدرضا عاملي ، جهاني شدن ، آمريکايي شدن و هويت مسلمانان بريتانيا ، ص 308 .
5. داود مير محمدي ، جهاني شدن ، « ابعاد و رويکردها » ، فصلنامه مطالعات ملي ، ش 11 ، ص 84 - 59 .
6. همان .
7. سرژلاتوش ، « جهاني شدن و بحران هويت » ، فصلنامه مطالعات ملي ، ش 10 ، ص 48 - 13 .
8. احمد گل محمدي ، « نگاهي به مفهوم و نظريه هاي جهاني شدن » ، فصلنامه مطالعات ملي ، ش 11 ، ص 116 - 85 .
9. Distinction
10. Stability
11. Belonging
12. احمد گل محمدي ، « جهاني شدن و بحران هويت » ، فصلنامه مطالعات ملي ، سال سوم ، شماره 10 ، 48 - 13 .
13. احمد گل محمدي ، « نگاهي به مفهوم و نظريه هاي جهاني شدن » ، فصلنامه مطالعات ملي ، ش 11 ، 116 - 85 .
14. سعيدرضا عاملي ، جهاني شدن ، آمريکايي شدن و هويت مسلمانان بريتانيا ، ص 308 - 1 .
15. همان .
16. مهدي سجادي ، فرهنگ عمومي و تربيت ديني ، نسخه شماره 29 .
17. سياوش پور طهماسبي ، تبيين رابطه جهاني شدن و تربيت ديني ، مجموعه مقالات تربيت ديني ، ص 1140 - 1110 .
18. همان .
19. همان .
منابع
واترز مالکوم ، جهاني شدن ، ترجمه اسماعيل مرداني گيوي و سياوش مريدي ، تهران ، سازمان مديريت صنعتي ، 1379 .
رابرتسون ، رونالد ، جهاني شدن ، ترجمه کمال پولادي ، تهران ، ثالث ، 1382 .
فراگوزلو ، محمد ، « جهاني شدن » ، اطلاعات سياسي - اقتصادي ، ش 178 - 177 .
فوکويا ، فرانسيس ، ارزش هاي فرهنگي و جهاني شدن ، ترجمه رضا استاد رحيمي ، روزنامه همشهري - ماه مهر ، 1380
گيدنز ، آنتوني ، پيامدهاي مدرنيته ، ترجمه محسن ثلاثي ، ج دوم ، 1378 .
تاملينسون ، جان ، جهاني شدن فرهنگ ، ترجمه محسن حکيمي ، تهران ، دفتر پژوهش هاي فرهنگي - مرکز بين المللي گفت و گوي تمدن ها ، 1381 .
سليماني بشلي ، محمدرضا ، « جهاني شدن و تاثير آن بر فرهنگ ، با تاکيد بر فرهنگ بومي » ، پرتوانديشه ، سال اول ، شماره 1 ، 1387 .
عليوردي نيا ، اکبر و سليماني بشلي ، محمدرضا ، « جهاني شدن تهديد امنيت اجتماعي » ، فصلنامه امنيت و نظم ، سازمان تحقيقات و مطالعات ناجا ، سال اول ، شماره 1 ، 1387 .
لاتوش ، سرژ ، غربي سازي جهاني ، ترجمه امير رضايي ، تهران ، قصيده ، 1381 .
گل محمدي ، احمد ، « نگاهي به مفهوم و نظريه هاي جهاني شدن » ، فصلنامه مطالعات ملي ، سال سوم ، ش 11 ، 1381 .
ـــــــ ، « جهاني شدن و بحران هويت » ، فصلنامه مطالعات ملي ، سال سوم ، شماره 10 ، 1380 .
مير محمدي ، داود ، « جهاني شدن ابعاد و رويکردها » ، فصلنامه مطالعات ملي ، سال سوم ، ش 11 ، 1381 .
کاظمي ، علي اصغر ، جهاني شدن فرهنگ و سياست ، تهران ، قومس ، 1380 .
عاملي ، سعيدرضا ، جهاني شدن ، آمريکايي شدن و هويت مسلمانان بريتانيا ، لندن ICAS،1380،
سجادي ، مهدي ، فرهنگ عمومي و تربيت ديني ، نسخه شماره 29 ، 1380 .
فرميهني فراهاني ، محسن ، پست مدرنيسم و تعليم و تربيت ، تهران ، آييژ ، 1383 .
پورشافعي ، هادي ، « پست مدرنيسم و دلالت هاي آن در تربيت ديني » ، مجموعه مقالات تربيت ديني ، ص 1078 - 1027 ، 1388 .
پورطهماسبي ، سياوش ، « تبيين رابطه جهاني شدن و تربيت ديني » ، مجموعه مقالات ديني ، ص 1140 - 1110 ، 1388 .
Robertson, Ronald,Globalization:social theory and global culture, London, saga publication,1992.
Giddens,anthony,The consequences of modernity Cambridge,polity press,1991.
Harvey , David , The condition of post -modernity , Oxford , Basil Black well ,1989.
E.M . castells, The power of Identity ,Oxford ,Black well .P.7,1989.
Heidegger, Martin, "The Thiny , in peerty , Language , Thought, New York : Harper &Row , 1971 .
MCluhan, Marshal , Understanding Media: The Extensions of Man , New York : MCGraw Hill , 1964.
Modelski , George , priciples of word politics (New York : Free Press , 1972),1972
نشريه اسلام و پژوهشهاي تربيتي شماره 4