زنا به دو راه ثابت می شود:
1- شخص 4 بار اقرار کند و بگوید من زنا کردم و مفهوم زنا را بداند و بگوید میدانستم این کار حرام است اما آن را انجام دادم.
2- شهادت 4 مرد عادل عاقل بالغ با شرایطی که در ذیل میآید.
در این فیلم جرم زنا، از راه شهادت ثابت می شود. قبول شهادت شهود، شرایط سختی دارد و اگر یکی از شهود، یکی از این شرایط را نداشته باشد، هر چهار شاهد به جرم تهمت زنا (به زن یا مرد) به حد قذف محکوم میگردند و شلاق زده میشوند. قذف یعنی متهم کردن یک نفر به زنا یا لواط کسی که تهمت میزند و 4 شاهد نداشته باشد 80 ضربه شلاق زده میشود.
شرایط قبول شهادت شهود عبارتند از:
اول: شاهدها باید 4 نفر باشند در حالی که در فیلم 2 نفر شهادت می دهند. اگر شاهدها کمتر از 4 نفر باشند، به جرم تهمت زدن به زن شلاق زده میشوند.
دوم: شاهد باید عادل باشد و عدالت شاهد باید اثبات شده باشد و در صورتی که عدالتش محرز نباشد شهادتش پذیرفته نمیشود.
در این فیلم علی (شوهر ثریا) یکی از شهود است و اعمالی را انجام میدهد که بر فسق او دلالت میکند لذا شهادتش پذیرفته نیست.
سوم: شاهد باید عاقل و بالغ باشد و شهادت کسی که هنوز به بلوغ نرسیده پذیرفته نیست. در فیلم ابتدا به دنبال شهادت پسر هاشم می روند که بالغ نیست و بچه است و علی الظاهر از نظر عقلی هم مشکل دارد.
چهارم: شهادت شهود باید روشن و بدون ابهام و مستند به مشاهده باشد و شهادت حدسی معتبر نیست. همچنین اگر نفر 4 ام بر اساس حرف 3 نفر دیگر حدس بزند که این اتفاق افتاده هر 4 نفر به جرم تهمت زدن به زن شلاق زده میشوند.
در فیلم سنگسار ثریا، شهود به مسائلی مانند خوابیدن ثریا به خاطر سردرد و خندیدن ثریا در هنگام صحبت با هاشم شهادت میدهند، که ربطی به عمل جنسی بین زن و مرد ندارد.
پنجم: هرگاه شهود خصوصیات مورد شهادت را بیان کنند این خصوصیات باید از لحاظ زمان و مکان و مانند آنها اختلاف نداشته باشند. در صورت اختلاف بین شهود، علاوه بر اینکه زنا ثابت نمیشود شهود نیز به حد قذف محکوم میگردند و شلاق زده میشوند.
در این فیلم علی (شوهر ثریا) به خندیدن و کشیده شدن دست ثریا به دست هاشم شهادت میدهد و هاشم هم به خوابیدن ثریا به خاطر سردرد. یعنی مورد شهادت از نظر زمان و مکان و موضوع متفاوت است.
ششم: شاهدها باید جرم را همزمان مشاهده کرده باشند و مثلا اگر 3 نفر بگویند ما صبح دیدیم این زن زنا میکرد و نفر چهارم بگوید من بعد ازظهر دیدم که این زن زنا میکرد هر 4 نفر به جرم تهمت زدن به زن شلاق زده میشوند.
هفتم: شهود باید همزمان شهادت دهند و اگر 3 نفر با هم نزد قاضی بیایند و شهادت دهند و نفر 4 ام کمی دیرتر برای شهادت نزد قاضی برسد و شهادت دهد، هر چهار نفر شلاق میخورند
هشتم: تمام کیفیات و جزئیات شهادت چهار شاهد باید مطابق هم باشد و اگر مثلا یک نفر یا دو نفر از مکان و زاویه متفاوتی خبر دادند جرم اثبات نمی شود.
نهم: شهود باید از روی اختیار آمده باشند و هیچ اکراهی در کار نباشد. در حالی که در این فیلم هاشم به خاطر تهدید شدن خودش و فرزندش، شهادت میدهد.
دهم: شهادت آنها باید اینگونه باشد که انجام عمل زنا را دیده باشند.
با توجه به شرایطی که ذکر شد به این نتیجه میرسیم که محقق شدن شرایط زنا برای شهود تقریبا غیر ممکن است ، چون هیچ زن و مرد عاقلی این کار را (خصوصا با شرط آخر) در مقابل 4 نفر عادل که عدالت آنها اثبات شده، انجام نمیدهند.
از طرفی شهادت هاشم (از اهالی ده) بر علیه ثریا (زن علی) پذیرفته نیست چون در این حالت خودش زانی است و شهادت زانی (مرد زناکار) بر علیه زانیه (زن زنا کار) قبول نمیشود و در صورتی که 4 شاهد نیاورد خودش به جرم تهمت به زن، شلاق زده میشود.
اثبات زنا شرایط دیگری هم دارد. مثلا اگر تمام شرایط بالا محقق شود ولی زناکار بگوید هنگام انجام این کار به همسرم دسترسی نداشتم (مثلا همسرم در شهر دیگری یا در زندان بود) یا همسرم (به دلیل اعتیاد) توانایی همبستری را نداشت، سنگسار نمیشود و فقط تعزیر میگردد.