ღ•*♥*•ღ آئین دوست یابی ღ•*♥*•ღ

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

آئین دوست یابی

دوستی برترین پیوند

شايد اين سؤالات گهگاه ذهن شما را هم به خود مشغول كرده باشد كه چرا انسان دوست انتخاب مى كند؟

وانگهى آيا اين انتخاب يك نياز عمومى در درون آدمى است يا خواسته برخى از آنها است؟

به عبارت ديگر آيا همه مردم به دنبال دوستى و در جستجوى دوست هستند يا اين فقط خواستة افراد خاصّى از جامعة انسانى است؟

آيا دورى از مردم و گوشه گيرى، خود موفقيت هايى را براى شخص درپى ندارد؟

در پاسخ به اين پرسشها قبل از هرچيز بايد گفت كه در همة جوامع بشرى و در طول قرون و اعصار متمادى اين چنين بوده كه انسان در زندگى خود به جهت معاشرت و انس با ديگران و يا به منظور تأمين نيازهاى درونى روزمرّة شخصى و جمعى، دوستانى را براى خويش برگزيده است. يعنى اين گزينش هم به لحاظ تأمين نيازهاى روحى و روانى و هم به عنوان برطرف كردن احتياجات مادّى در دو بعد فردى و اجتماعى بوده است.

زيرا هركس در مراحل مختلف زندگى احساس مى كند نيازمند رفيق همدل و يار وفادارى است كه زمان قابل توجهى از عمر خود را با او صرف كند تا براين اساس ضمن آنكه احتياجات گوناگون خود را تأمين مى كند، بتواند شخص مؤثرى براى جامعه باشد. احساس نياز يك محصل در مدرسه، دانشجو در محيط دانشگاه، طلبه در محل تحصيل، كارمند در اداره و محل كار، كارگر در درون كارخانه، خانواده در محيط زندگى و خلاصه نياز هريك از قشرهاى اجتماع به رفيق، دوست، همدل و همراه يك امر بديهى و روشن است. ديده ها و شنيده هاى ما نيز گواه اين مسئله است.

به همين دليل كمتر جمعيت يا ملتى را شاهد هستيم كه دوستانى را براى خود اختيار نكرده باشند. چنين است كه از قديم الايام گفته اند: الرَّفيق ثُمَّ الطَّريق؛
«نخست يار نيكويى بجوى، آنگاه پاى در راه بگذار».

چه بسا به خاطر همين نياز مبرم روحى انسان و كسب موفقيت هاى مختلف او در جامعه كه در گرو انتخاب دوستان شايسته است، در حديث شريف آمده:
التَّودُّدُ نِصْفُ الْعَقْل. (1)
جلب دوستى نيمى از خرد است.

زيرا كيفيت انتخاب دوست، بستگى به ميزان عقلِ انتخاب كننده دارد. پيدا است كه انسان عاقل و با تدبير، كسى را براى دوستى برمىگزيند كه او نيز از خرد بالايى برخوردار باشد. از سوى ديگر معلوم است كه اگر انتخاب شونده فردى مؤمن، عاقل، دورانديش، صادق و وفادار و داراى انديشه و فكر روشن باشد و يا رفيقى بى ايمان، كودن، بى تدبير، دروغگو، بى وفا و فاقد بينش و بصيرت؛ هركدام چه نقش و تأثيرى دارند.

پس از بيان مفهوم دوستى و شناساندن دوستان حقيقى و مجازى، به نقش دوست در زندگى مى پردازيم.

امیدوارم تا پایان این بحث با من همراه باشید

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

1- دوستى چيست؟

اگر اندكى دقت كنيد، متوجه خواهيد شد كه شما آگاهانه و يا ناخودآگاه به دنبال دوست يابى هستيد. امّا آيا تاكنون فكر كرده ايد كه دوستى چيست و دوستى حقيقى كدام است؟

از آنجا كه انسان موجودى اجتماعى است، صرف نظر از اينكه در چه جامعه اى زندگى مىكند طبعاً به دنبال يافتن ياران و دوستان و همراهانى براى خود مى باشد. البته چون اين گزينش در ميان اقوام و ملل مختلف، شكلهاى متنوعى پيدا مىكند و با انگيزه هاى گوناگون و يا براساس احساسات متفاوت عقلانى، عاطفى و غير از آن به وجود مىآيد؛ تعاريف مختلفى نيز از اين واژه ارائه شده است.

گروهى دوستى را صرفاً به معناى همان «معاشرت» دانسته اند. گروهى ديگر بر اين باورند كه دوستى عبارت است از پيدا شدن يك نوع ارتباط خاص كه در مقاطع مختلف و يا در زمانى خاص، ميان افراد پيدا مى شود.

برخى ديگر معتقدند كه دوستى يك نوع قرارداد اخلاقى است كه با انگيزه هاى خاصّ دنيوى و اخروى بين افراد به وجود مى آيد.

به هر حال قبل از آنكه بدانيم دوست خوب كيست و دوست بد كدام است؛ بايد ديد ما چه تعريفى از «دوستى» داريم زيرا دوستى هم مى تواند صحيح و هم ناصحيح باشد.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

دوستى يعنى چه؟

در تفسير الميزان در توضيح كلمة «أخِلّاء»، دوستى چنين تعريف شده است: كلمة أخِلّاء جمع خليل به معناى دوست است. و اگر دوست را خليل گفته اند بدان جهت است كه آدمى، خُلّت يعنى حاجت خود را به او مىگويد. و ظاهراً مراد از اخلّاء، مطلقِ كسانى است كه با يكديگر محبت مى كنند. چه متقين و اهل آخرت كه دوستى شان با يكديگر به خاطر خداست (نه به خاطر منافع مادى) و چه اهل دنيا كه دوستى شان به منظور منافع مادى است. (2)

در كتاب المحجّة البيضاء، دوستى چنين تعريف شده است:

«دوستى يعنى همنشينى، معاشرت و گفتگوى انسان با افرادى كه به آنها علاقه و محبت دارد، زيرا با غيردوست معمولاً كسى قصد معاشرت ندارد. اين دوستى و ارادت و محبت يا لِذاته است (3) و يا مجازى و واسطه اى است كه انسان به وسيلة آن به دوست حقيقى برسد». (4)

بنابراين دوستى ها ممكن است براساس منافع مادى و خواهش هاى نفسانى و اغراض و احساسات باشد و يا براساس يك انگيزة صحيح. با استفاده از آنچه گذشت، دوستى صحيح براساس معيارهاى دينى را اينچنين تعريف مى كنيم:

محبت، علاقه، ارتباط روحى، حسن معاشرت و گفتگو ميان دو فرد و يا بين افراد جامعه با ملاك صحيح و انگيزه اى الهى به طورى كه دوستان براساس آن بتوانند نيازهاى فردى و اجتماعى و احتياجات دنيوى و اخروى خود را تأمين كنند.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

2- دوستى حقيقى

اين نوع از دوستى مخصوص اولياء و مؤمنان واقعى است كه تمام ارادت و انس و محبت خود را نسبت به خداوند تبارك و تعالى و اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) صرف نموده اند.

آرى اينان نخبگان عالم و كسانى هستند كه از غيردوست رسته و به دوست پيوسته اند و آنچنان لذت اين دوستى را چشيده اند كه حاضر نيستند دنيا و آنچه در آن است را با لحظه اى انس و محبت و مناجات با خداى تعالى و ارادت به ساحت معصومين (عليهم السلام) عوض كند. زيرا آنها خود مصداق واقعى:

«وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ». (5)
آنان كه ايمان دارند بيشترين محبت و عشقشان به خداست.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

فرازى از مناجات

معلّمان بزرگ محبت و پرچمداران راستين عبوديت، ائمة هدى (صلوات الله عليهم اجمعين) هستند. در اينجا فرازى كوتاه از مناجات سيدالعارفين على بن الحسين حضرت امام سجاد (عليه السلام) را مى آوريم كه اين جملات خود گوياى آن است كه دوستان حقيقى كيان اند.

لِقاؤُكَ قُرَّةُ عَيْنى وَ وَصْلُكَ مُنى نَفْسى وَ إِلَيْكَ شَوْقى وَ فى مَحَبَّتِكَ وَ لَهى وَ إِلى هَواكَ صَبابَتى وَ رِضاكَ بُغْيَتى و رُؤْيَتُكَ حاجَتى وَ جِوارُكَ طَلِبَتى وَ قُرْبُكَ غايَةُ سُؤْلى وَ فى مُناجاتِكَ رَوْحى وَ راحَتى وَ عِنْدَكَ دَواءُ عِلَّتى وَ شِفاءُ غُلَّتى وَ بَرْدُ لَوْعَتى وَ لا تَقْطَعْنى عَنْكَ وَ لا تُباعِدْنى مِنْكَ يا نَعيمى وَ جَنَّتى وَ يا دُنْياى وَ آخِرَتى. (6)

نور چشمان من! لقاء تو، و آرزويم رسيدن به تو، و تمام اشتياقم به تو، شيدائى من در محبت تو، و دواى دردهايم و شفاى عطش تشنگى ام و خنكى دل سوخته ام همه نزد توست. پس مرا از خود جدا مكن و به هجرانم مبتلا مساز. اى نعمت و بهشت من و اى دنيا و آخرت من. كيست كه طعم حلاوت محبت تو را چشيد و جز آن را طلب كرد و كيست كه به قرب تو مأنوس گرديد، آنگاه از تو روى گرداند.

اى به ديدار تو روشن ديده ام
وصل تو نور دل غمديده ام

اى به سويت اشتياق جانى ام
عشق تو سرماية حيوانى ام

گرچه از عشق تو مى سوزد دلم
نيست جز مهر تو در آب و گِلم

من ندارم حاجتى جز روى تو
من نجويم مقصدى جز كوى تو

از تو غير از تو ندارم حاجتى
جز به ذكر تو نبينم راحتى

تشنه ام سيرابى ام در دست تست
تابش و بينائى ام پابست تست

اى خدا نوميد از آن نورم مكن
از درِ خود دور و مهجورم مكن

اى تو هم دنيا و هم عُقباى من
هم بهشت و هم بهشت آراى من (7)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

حكايت يك عاشق

جوانى از اهل شام همه روزه به عشق ديدار جمال دوست، خدمت حضرت امام محمدباقر (عليه السلام) مى رسيد و خود در بيان دليل اين اشتياق پايان ناپذير اين گونه مىگفت: من در محبت و دوستى مولايم آنچنانم كه اگر يك روز از فيض جمالش محروم شوم، جان مى دهم.

اين گذشت تا آنكه روزى بيمار شد و سه روز از وصالْ محروم و پس از آن مرغ جانش قفس تن را بدرود گفت.

خبر مرگ او را به امام باقر (عليه السلام) رساندند و از آن حضرت درخواست كردند كه در نمازش قدم رنجه فرمايد. وقتى آن جناب به بالين اين جوان عاشق آمد و او را به نام صدا زد؛ جوان بى تأمّل برخاست و گفت: «لبيك اى امام». پس از آن گفت: به خدا قسم وقتى جان مرا به جهان جاويدان بردند، صدايى به گوشم رسيد كه او را برگردانيد تا دعوت مولاى خود را اجابت كند.

اى ملك او را به سوى دوست بر در همان جايى كه جان اوست بر

زآنكه محبوبش محبّ ما بود
هر كه در آنجا بود اينجا بود

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

3- دوستى مجازى

برپاية آنچه تا بدين جا در تعريف دوستى گفتيم روشن مى شود كه هر علاقه و محبتى كه انسان به غير از خداوند تبارك و تعالى و ائمة معصومين (عليهم السلام) دارد، دوستى مجازى است. حال اگر اين دوستى برخاسته از خواهش هاى نفسانى و شر و فساد باشد رهزن آدمى است و انسان را به منجلاب فساد مى كشد و اصولاً چنين دوستى هايى ناپايدار خواهد بود. امّا اگر اين دوستى، داراى معيار صحيح بوده و از انگيزة الهى و فطرت انسانى نشأت گرفته باشد؛ ضمن آنكه پايدار مى ماند، سرانجام انسان را به سعادت رهنمون خواهد شد.

بىشك يك مسلمان كه با نگاه دينى، روش زندگى خود را ترسيم مى كند و تمام مراحل و ابعاد آن را حركت به سوى كمال مى داند؛ در انتخاب دوست ـ كه سهم عظيمى در سعادت و شقاوت دارد و نقش مهمى در زندگى ايفا مى كند ـ دقت كامل را به عمل مىآورد و دوستانى را جهت معاشرت و زندگى مى گزيند كه در اين مسير يار و مددكار او باشند. در اين صورت است كه اين نوع دوستى و محبت مجازى، به بستر و واسطه اى براى رسيدن به آن حقيقت مطلق تبديل مى شود.

آنچه با استفاده از رهنمودهاى انسان ساز پيشوايان معصوم (عليهم السلام) بيشتر به آن خواهيم پرداخت، اين نوع از دوستى است. طى مباحث آينده به مسائل مختلفى در خصوص اين موضوع خواهيم پرداخت؛ از جمله: نقش دوستى در زندگى چيست و اهميت آن تا چه حد است؟ دوستى چگونه بايد باشد؟ چگونه دوست انتخاب كنيم؟ يك دوست خوب چه ويژگى هايى دارد؟ آيا انتخاب دوست يك ضرورت است؟ كسانى كه احساس نياز به رفيق و دوست را در خود دارند ولى نمى دانند كه رفيق شفيقِ با وفا را چطور بايد بيابند، چگونه مى توانند مشكل خود را حل كنند؟ براى بعضى افراد كه خود را ناتوان از دوست يابى مى بينند و درپى يافتن راه نفوذ در دلها و شناسايى دوستان هستند، چه راههايى را مى توان پيشنهاد كرد؟ از طرفى كسانى كه دچار رفيق بد شده اند و در نتيجه از فقدان دوستى و نداشتن دوستان مناسب رنج مى برند؛ چه بايد بكنند؟

اميد است مطالعة اين كتاب براى پاسخگويى به اين سؤالات و پرسشهاى ديگرى از اين دست، در حدّ خود روشنگر باشد.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

4- معيار بهترين دوستى ها

نخستين نكته اى كه در اينجا بايد بر آن تأكيد شود اين است كه دوستى و محبت داراى مراتب و درجاتى است. نبايد تصور كرد كه دوستى بين افراد، يكسان است. حقيقت اين است كه دوستان مراتب مختلفى دارند؛ بعضى به عنوان دوست كامل شناخته مى شوند زيرا از همه ويژگيها و شرايط يك دوست كامل برخوردارند و بعضى شرايط كمترى را در خود جمع كرده اند. با مطالعة احاديث و روايات هم به اين مطلب پى مى بريم كه دوستان به چند نوع تقسيم شده اند:

الصَّداقَةُ مَحْدُودَةٌ فَمَنْ لَمْ تَكُنْ فيهِ تِلْكَ الْحُدُودُ فَلا تَنْسِبْهُ اِلى كَمالِ الصَّداقَةِ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فيهِ شَيْءٌ مِنْ تِلْكَ الْحُدُودِ فَلا تَنْسِبْهُ إلى شَيْءٍ مِنَ الصَّداقَةِ أوَّلُها أنْ يَكُونَ سَريرَتُهُ وَ عَلانِيَتُهُ لَكَ واحِدَةً وَ الثّانِيَةُ أنْ يَرى زَيْنَكَ زَيْنَهُ و شَيْنَكَ شَيْنَهُ وَ الثّالِثَةُ أنْ لا يَغُرَّهُ عَنْكَ مالٌ وَ لا وَلايَةٌ وَ الرَّابِعَةُ أنْ لا يَمْنَعَكَ شَيْئاً مِمّا تَصِلُ إلَيْهِ مَقْدِرَتُهُ وَ الْخامِسَةُ أنْ لا يُسْلِمَكَ عِنْدَ النَّكَبات. (8)

امام صادق (عليه السلام) فرموده است:

دوستى و رفاقت حدودى دارد. كسى كه واجد تمام آن حدود نيست، دوست كامل نيست و آن كس كه داراى هيچ يك از آن حدود نباشد اساساً دوست نيست.

اوّل آنكه: ظاهر و باطن رفيقت نسبت به تو يكسان باشد.

دوّم آنكه: زيبايى و آبروى تو را جمال خود ببيند و نازيبايى تو را نازيبايى خود بداند.

سوّم آنكه: دست يافتن به مال و يا رسيدن به مقام، روش دوستانة او را نسبت به تو تغيير ندهد.

چهارم آنكه: در زمينة رفاقت از آنچه و هرچه در اختيار دارد نسبت به تو مضايقه نكند.

پنجم: تو را در مواقع آرام و مصائب ترك نگويد.

شما تا چه اندازه مايل هستيد كه اينچنين دوستانى داشته باشيد؟ آيا آرزوى هميشگى شما نيست كه با اين گونه افراد رفاقت كنيد؟

با اطمينان مى توان گفت كه اينها دوستان برتر هستند و اگر دوستانى با اين خصوصيات پيدا كرديد، بدانيد كيميايى يافته ايد كه نبايد آن را به آسانى از دست داد زيرا ارتكاب چنين خطايى از خرد به دور است و همان گونه كه امام صادق (عليه السلام) مى فرمايد: دوستى برادران مؤمن، جزئى از دين مىباشد و شخص عاقل مراقب دين خود است. (9)

آن حضرت در حديث ديگرى فرمود: رفقاى صميمى سه دسته اند:

1. كسى كه مانند غذا از لوازم ضرورى زندگى به حساب مىآيد و آدمى در همة حالات به وى نيازمند است؛ كه او رفيق عاقل است.

2. كسى كه وجود او براى انسان به منزلة يك بيمارى رنج آور است؛ و آن رفيق احمق است.

3. رفيقى كه وجودش نافع و به منزلة داروى شفابخش و ضدّ بيمارى است؛ كه او رفيق روشنفكر بسيار عاقل است. (10)

تفاوت بين دوستان و مراتب دوستى احتياج به دليل و برهان ندارد. لابد شما در زندگى دوستانى داشته ايد كه دوستى با آنان عذاب آور است و به اين ترتيب هميشه سعى مى كنيد خود را از او دور نگه داريد. در مقابل بعضى هستند كه انسان حاضر است با صرف ساعتها وقت و طى مسافتهاى طولانى و يا با تحمل رنج و مشقّت، او را پيدا كند و ساعتى با او همنشين باشد. اين مطلب همان چيزى است كه ما از آن به عنوان مراتب دوستى ياد كرديم.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

معيار دوستى

همان طوركه در تعريف دوستى اشاره شد، دوستى بايد براساس معيار و ملاك صحيح استوار باشد. زيرا معمولاً ملاك افراد جهت گزينش دوستان، متفاوت است. چه بسا افرادى كه با مقاصد نفسانى براى رسيدن به خواسته هاى دنيوى و يا براساس مقاصد شرورانه و مفسدت آميز يا انگيزه هاى عاطفى غيرمعقول ـ تعصّبها ـ و خلاصه دوستىهاى بىبنياد و تصادفى اقدام به انتخاب دوست كنند.

امّا مسلمانى كه با چراغ راهنماى عقل و با تدبير و انديشه، كلية نيازهاى مادى و معنوى و از آن جمله دوست يابى خود را تأمين مىكند قطعاً دوستان خود را با ملاك صحيح و انگيزة الهى و براى خدا برمىگزيند. او مىداند كه تنها دوستىهاى پايدار اين نوع دوستى يعنى دوستى اهل ايمان است كه در دنيا و آخرت باقى خواهد ماند، چنانكه قرآن كريم مىفرمايد:

«الْأَخِلاَّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِينَ» (11)
در قيامت همة دوستان به استثناى متقين، دشمن يكديگرند.

اصولاً لازمة دوستى متقابل اين است كه يك طرف، طرف ديگر را در كارها و وظايفش كمك كند. اگر اين كمك در غيررضاى خدا باشد، در حقيقت به بدبختى و شقاوت و عذاب دائمى آن طرف كمك كرده است. از همين رو قرآن نيز در حكايت گفتار ستمگران در قيامت فرموده كه:

«يا وَيْلَتى لَيْتَنِى لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلاً». (12)
اى كاش فلانى را دوست خود نگرفته بودم.

برخلاف دوستىهاى متقين كه دوستى ماية پيشرفت آنان در راه خداست و در روز قيامت هم به سود ايشان خواهد بود.

در حديثى از امام صادق (عليه السلام) اين گونه مى خوانيم:

«مَنْ أحَبَّ لِلّهِ وَ أبْغَضَ لِلّهِ وَ أعْطى لِلّه عَزَّوَجَلَّ فَهُوَ مِمَّنْ كَمُلَ إيمانُه. (13)
كسى كه براى خدا دوست بدارد و براى خدا دشمن بدارد و براى خدا ببخشد، از كسانى است كه ايمانش كامل شده».

آن حضرت در حديث ديگرى مىفرمايد: از محكم ترين دستگيره هاى ايمان اين است كه براى خدا دوست بدارى و براى خدا ببخشى و براى خدا منع كنى.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

براى خدا بودن يعنى چه؟

ممكن است اين سؤال را مطرح كنيد كه در دوستى، «براى خدا بودن» به چه معنى است؟

قبل از پاسخ دادن به اين سؤال ابتدا بايد دانست كه اين سؤال براى چه كسى مطرح است؟ آيا سؤال كننده فردى است معتقد به دين؟ آيا فانى بودن اين جهان و انتقال به جهان آخرت را باوردارد؟ يا نه بى اعتقاد به اين امور است؟ اگر اعتقادى به دين و جهان آخرت ندارد از بحث فعلى ما خارج است امّا اگر معتقد به دين بوده و دستورات دينى را باور كرده باشد، حتماً مى داند كه هرگونه فعل و انفعالى در اين جهان نتيجة اخروى دارد.

در اين صورت چنين انسانى در همة مسائل زندگى و از جمله دوستى و خصوصاً در دوران جوانى كه زمان شكل گيرى شخصيت اوست با توجه به تأثير حتمى آن در زندگى دنيايى و به تبع آن در جهان آخرت، پيمان رفاقت و دوستى با ديگران بسته و پاية معاشرت خود را با ديگران به گونه اى بنياد خواهد گذاشت كه سعادت دنيا و آخرت را به دنبال داشته باشد. ما اين نوع دوستى را دوستى براى خدا و مبتنى بر ملاكهاى الهى و انسانى مىدانيم.

ممكن است كسى به غلط تصور كند كه چنين دوستى هايى قهراً‌ به معناى بىتوجهى به ماديات و لذتهاى دنيايى است. امّا اين، تصور نادرستى است. در واقع با عنايت به همان انگيزة الهى كه در اين نوع رفاقت وجود دارد، دوستان مى بايد در جهت لذتهاى مشروع و رفاه اجتماعى دوستان خود كمك كنند و اين خود يكى از وظايف و حقوق دوستى است كه در فصل «حقوق دوستان» به آن مى پردازيم. امّا عجالتاً در اينجا تأكيد مى كنيم كه دوستى هاى صحيح هم در راستاى منافع مشروع دنيوى است و هم براى رسيدن به آخرتى بهتر و آبادتر و اصولاً پايدارى آن هم بدين جهت است. در مقابل اين نوع «دوستى» كه برخوردار از معيار صحيح است، دوستى هاى خطرناك قرار دارند؛ دوستى هايى كه براساس هواهاى نفسانى و آرزوهاى زودگذر مادّى و بعضاً با هدف استثمار و سوء استفاده از ديگران شكل مى گيرند.

در اين گونه دوستىها افراد در تلاش اند با انواع فريب كارى ديگران را به دام انداخته و به منافع مادى خود برسند. يعنى اين دوستى ها پل ارتباطى جهت رسيدن به اهداف آنها است و البته تا زمانى كه اين پل ارتباطى لازم باشد، ممكن است شما را براى چند روزى به بعضى خواهش هاى نفسانى برسانند امّا مطمئن باشيد كه اين حالتْ موقتى است و دير يا زود به محض اينكه احساس كنند به شما نياز ندارند، شما را به آسانى رها مىكنند.