≤≤≤مروت در كلام امام حسن (ع)≥≥≥

[seyed yasin]

نويسنده: حجت الاسلام دکتر جواهري، عضو هيئت علمي دانشگاه فردوسيمروت به بزرگي، بزرگواري، بزرگ منشي، مردمي شدن، شهامت، مردانگي، جوانمردي، نرم دلي و کرامت ترجمه شده است. عموم انسان ها در جست وجوي مروت اند و آن را تحسين مي کنند.اما بهترين منبع براي دريافت مفهوم و حقيقت مروت و اصول و ارکان آن، احاديث پيامبر(ص) و امامان معصوم(ع) است. امام دوم شيعيان امام حسن مجتبي(ع) در تعريف و تبيين معناي مروت سخنان ارزشمندي دارند. در اين نوشتار سه حديث از امام دوم درباره مروت طرح و تبيين مي شود.از امام حسن مجتبي(ع) پرسيده شد: ما المروة؟ قال: حفظ الدين و اعزاز النفس و لين الکنف و تعهد الصنيعة و اداء الحقوق و التحبب الي الناس. (بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۰۲)مروت چيست؟ فرمودند: نگهداري دين و عزيز کردن نفس و نرمي در برخورد با زيردستان و تعهد و وجدان کاري و اداي حقوق و دوست داشتن مردم و مهرورزي نسبت به مردم

[seyed yasin]

در جاي ديگر از امام حسن(ع) سوال شد: مروت چيست؟ فرمودند: شح الرجل علي دينه و اصلاحه ماله و قيامه بالحقوق. (بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۰۹) حرص انسان در پاسداري از دين خويش و بخل در از دست دادن آن و تلاش براي اصلاح مال و ثروتش و قيام وي براي انجام حقوق. در حديث ديگر امام حسن مجتبي(ع) فرمودند: المروة العفاف و اصلاح المرء ماله. (بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۱۱۴)مروت، عفاف و اصلاح کردن مال و ثروت است.در اين سه حديث يازده صفت براي تبيين حقيقت مروت وجود دارد، با ملاحظه صفات مترادف و هم معني و عناوين مرتبط و ادغام آن ها، مي توان در مجموع «هشت صفت» اهل مروت را شناخت.

[seyed yasin]

حفظ دين از نشانه ها و اصول مروت ، تلاش پيوسته و خستگي ناپذير براي حفاظت از دين است. «دين» راه سعادت بشر و تقرب به سوي پروردگار و برنامه جامع و کامل چگونه زيستن است. پس از پذيرش دين بايد عوامل پايداري دين را فراهم کرد.در يک پاسخ امام (ع) به «حفظ دين» و در پاسخ ديگر به «شح در دين» اشاره کردند. شح، حرص بر گرفتن و بخل در از دست دادن آن است. دين گرايي اهل مروت بي پايان است با تمام وجود دين را حفظ مي کنند و بخيل در دين اند و با هيچ تطميع و تهديدي از ذره اي از اصول ديني خويش دست بر نمي دارند. اهل مروت نماد دين خواهي و پاسداري از دين اند.

[seyed yasin]

اصلاح مال کوشش در کسب رزق حلال و پاکسازي ثروت ومال از صفات اهل مروت است. «اصلاح مال» در دو حديث از اين سه حديث از ارکان مروت شمرده شده است. اصلاح مال و ثروت کاري بسيار سخت و دشوار است. انسان با مروت سعي مي کند ثروت پاک و حلال به دست آورد و از درآمدهاي نامشروع دوري کند و پس از کسب مال حلال، حقوق واجب آن را نيز بپردازد. در واقع دغدغه اصلي چنين انساني اصلاح مال و ثروت و کسب رزق و روزي پاک و لقمه حلال و ثروت مشروع است.

[seyed yasin]

اداي حقوق در هر دو پاسخ امام حسن مجتبي(ع) در بيان چيستي مروت به رعايت حقوق اشاره شده است به عبارت ديگر دو تعبير «اداي حقوق» و «قيام براي حقوق» در پاسخ هاي امام براي تعريف هويت مروت وجود دارد. عنوان «حقوق» عام ومطلق است.حقوق خدا و پيامبر(ص) و اهل بيت(ع) و عموم انسان ها دردل واژه حقوق نهفته است. شناخت حقوق الهي بشر و اهل ايمان و همسر و فرزندان و بستگان و همسايگان و تلاش در راه اداي اين حقوق و قيام براي رعايت آن، از نشانه هاي مروت است. از اين رو مروت حق شناسي و رعايت حق است.

[seyed yasin]

عزت نفس عزت از آن خدا و رسول (ص) و امامان (ع) و اهل ايمان است. مسلمان بايد به مظاهر عزت نفس آراسته و از آن چه با عزت نفس تعارض دارد، گريزان باشد. جهاد اکبر و پيروزي بر هواي نفس، سازنده عزت نفس است. مروت عزت نفس و اقدامات هماهنگ با آن است.

[seyed yasin]

نرم خويي و برخورد زيبا مدارا و ملاطفت و حسن خلق در ارتباطات با عموم مردم به ويژه اهل بيت(ع) و همسر و فرزندان و تمامي افرادي که تحت سرپرستي او قرار دارند، از امتيازات انسان هاي بامروت است. مروت با تندخويي و خشونت و بداخلاقي در برخورد با ديگران و افراد تحت تکفل در تعارض قرار دارد.

[seyed yasin]

وجدان و تعهدکاري التزام به انجام کارهاي خير و زيبا و تعهد ديني در کارها و وجدان کاري، نشانه ديگر اهل مروت است. اهل مروت آراسته به کارهاي زيبا و عمل صالح هستند و کارهاي خويش را دقيق و درست و با وجدان کاري بالا انجام مي دهند و مردم آنان را به درست کاري و صداقت و دقت در کار مي شناسند.

[seyed yasin]

مهرورزي و دوستي با مردم دوست داشتن مردم از جلوه هاي مروت است. اهل مروت دلسوز و با مهر و محبت نسبت به مردم اند. مردم را دوست مي دارند و به لوازم دوستي پاي بند هستند. دوستي را آشکار مي سازند و خود را به دوستي مردم وا مي دارند. بي شک انسان هاي خوب و با ايمان و داراي رفتار زيبا که انسان را ياري و نيازي را برطرف مي کنند و گره اي را مي گشايند، در دل انسان جاي مي گيرند و به طور طبيعي انسان آنان را دوست خواهد داشت. اهل مروت سعي مي کنند حتي نسبت به کساني که به آنان ستمي روا داشته و کينه ورزي کرده اند، دوستي کنند تا آنان اصلاح شوند.

[seyed yasin]

عفاف و عفت ورزي عفت توانايي غلبه بر شهوت وهواي نفس و بازداشتن خويش از کار زشت است. مظاهر شهوت و هواي نفس در گفتار و رفتار و خوراک و اخلاق جنسي فراوان است و مروت توانمندي در کنترل خويش از امور خلاف عفت است. اهل مروت در شکم و کلام و امور جنسي، عفت نفس دارند.با تامل و درنگ در ويژگي ها و اصول اخلاقي «مروت»، ارزش و اعتبار فراوان مروت روشن مي شود. اوصاف و لوازم مروت دربيان امام حسن مجتبي (ع) قداست ذاتي و لزوم آراستگي به آيين مروت را يادآوري مي کند،خصلتي که در نزد مردم داراي جايگاه ارزشمندي است. پيامبر(ص) و امامان(ع) در عمل آراسته به ارکان مروت بودند.منبع : http://www.khorasannews.com