علت تكرر ادرار چیست؟

[خادمه زینب کبری(س)]

علت تكرر ادرار چیست؟

---

در صورتی که تعداد دفعات ادرار طی روز، از 5 تا 7 بار بیشتر شود، فرد اصطلاحا دچار تکرر ادرار شده است که این مساله یکی از نشانه های بیماری کلیه به شمار می آید.

---

تکرر و هر گونه تغییر در ادرار می‌تواند علامتی از بیماری‌های كلیه باشد. چنانچه مقدار مایعات دفع شده از بدن بیشتر از مایعات جذب شده باشد، باعث از بین رفتن کارکرد کلیه در بدن می شود.

در صورتی که تعداد دفعات ادرار طی روز، از 5 تا 7 بار بیشتر شود، فرد اصطلاحا دچار تکرر ادرار شده است که این مساله یکی از نشانه های بیماری کلیه به شمار می آید.

علل تکرر ادرار

- دیابت
- نوشیدن زیاد آب و مایعات
- تحریک کلیه در اثر سرما (سرما خوردن کلیه)
- مصرف مواد محرک کلیه
- تحریک کننده های مثانه
- مصرف مدرهای طبیعی از قبیل: کافئین و الکل
- استفاده از داروهای مدر و ضد فشارخون
- عفونت های مجاری ادرار. در خانم ها به دلیل نزدیک بودن ناحیه تناسلی به ناحیه مقعد احتمال عفونت در آنها بیشتر از مردها است.
- التهاب کلیه
- التهاب بینابینی مثانه
- عفونت پروستات در مردان. غده پروستات بر مجرای ادراری فشار آورده و انسداد ایجاد می کند که در هنگام دراز کشیدن شبانه تکرر ادرار را به دنبال دارد.
- انسداد در هر جای دستگاه ادراری (مثل سنگ کلیه یا سنگ مثانه) مانع تخلیه کامل ادرار می شود.
- استرس و فشار عصبی

هر گونه علامتی مثل سوزش، تکرر ادرار و تغییر رنگ ادرار باید جدی گرفته شود و به پزشک متخصص مراجعه نمود، چرا که عدم درمان به موقع این گونه اختلالات باعث حاد شدن بیماری و نیاز فرد به دیالیز و پیوند کلیه خواهد شد


عوامل موثر بر کاهش تنظیم مایعات بدن

کارکرد مناسب کلیه باعث گردش خون متعادل می شود.
وقتی که دفع مایعات بیشتر از جذب مایعات باشد:
- فشار خون پایین می آید.
- میزان خون دریافتی کلیه برای تنظیم الکترولیت ها کاهش پیدا می کند.
- خون رسانی به سلول های کلیه کاهش می یابد.
- در نهایت سلول های کلیه از بین می‌روند و کارکرد کلیه نیز مختل می شود که این موضوع می‌تواند به صورت دائمی یا موقت ادامه داشته باشد.
هر گونه علامتی مثل سوزش، تکرر ادرار و تغییر رنگ ادرار باید جدی گرفته شود و به پزشک متخصص مراجعه نمود، چرا که عدم درمان به موقع این گونه اختلالات باعث حاد شدن بیماری و نیاز فرد به دیالیز و پیوند کلیه خواهد شد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
- علی رغم کاهش مصرف مایعات و مواد محرک مثانه، تکرر ادرار هنوز وجود دارد.
- تکرر ادرار مانع انجام عادی کار، مسافرت یا خواب می شود.
- تکرر ادرار با احساس نیاز به دفع ادرار همراه است.
- تکرر ادرار با درد و سوزش همراه است.

افراد در معرض خطر
زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این مشکل هستند.
این ناراحتی در سالخوردگان شدیدتر است.
در سالمندان دو سوم ادرار در شب و یک سوم ادرار در روز تولید می شود و در جوان ها دقیقا برعکس است.
با افزایش سن، تولید ادرار در شب ها بیشتر می شود.

تکرر ادرار در کودکان
اغلب برای بچه های 4 تا 5 ساله اتفاق می افتد و دارای علائم زیر است:
- به طور ناگهانی هر 10 تا 30 دقیقه شروع به ادرار کردن می کند و اغلب 30 تا 40 بار در روز.
- در هر دفعه مقدار کمی ادرار دارد.
- هنگام دفع ادرار درد ندارد.
- در طول روز خودش را خیس نمی کند.
- بیش از اندازه مایعات نمی نوشد.
- قبلا تعلیم توالت رفتن را داشته است.
- تکرر ادرار در طول خواب ایرادی ندارد.

چگونه به کودک می توان کمک کرد؟
- به کودکتان اطمینان دهید که او از نظر جسمی سالم است. هنگامی که خانواده و پزشک، درباره مثانه کودک و دستگاه ادراری او احساس نگرانی می کنند، کودک می ترسد که نکند مجاری ادراری اش مشکلی دارد.
- به کودکتان اطمینان دهید که او می تواند یاد بگیرد که مدت زمان طولانی تری ادرارش را نگه دارد.
- به او اطمینان دهید خودش را خیس نخواهد کرد، چون این موضوع برای کودک هراس آور است.
- اگر او قبلا خودش را خیس می کرده است، او را تشویق کنید تا درباره خجالتش صحبت کند و به او قوت قلب دهید که این حالت برای بیشتر بچه ها گاهی اتفاق می افتد.
- به او بگویید که به تدریج خواهد توانست هر 2 تا 3 ساعت ادرار کند یا همان الگوی قبلی دفع ادرارش را داشته باشد.
- اگر تکرر ادرار، در طی خرید یا گردش و سفر بدتر می شود، او را برای مدتی با خود به مکان های عمومی نبرید.
- به کودکتان کمک کنید تا راحت و آرام باشد.
- تکرر ادرار می تواند ناشی از یک بحران روحی - روانی باشد.
- به کودکتان اطمینان دهید که او در هر روز، وقت آزاد و لحظه های خوشایندی خواهد داشت.
- اگر او بالای 8 سال سن دارد، ورزش های تن آرامی می تواند به کودکتان کمک کند.
- افزایش شادمانی و آرامش در محیط منزل، احساس امنیت و آرامش‌خاطر را به کودکتان بر می گرداند.
- از پرسنل مدرسه یا مراقب روزانه کودکتان بخواهید تا هر تنش و بحرانی که در آنجا وجود دارد را کاهش دهند.

فرآوری: مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

---

منابع: سلامت نیوز- دکتر رباب مقصودی، متخصص اورولوژی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
سایت دانشگاه علوم پزشکی مشهد