بررسی رابطه¬ی سود و سود تقسیمی هر سهم با بازده¬ی سهام شرکت¬های منتخب بازار بورس با استفاده از رهیافت پانلی

[*~* مهسا *~*]

TMBAچکیده:
سرمایه گذاران برای تعیین پرتفوی سرمایه­گذاری خود و تصمیم­گیری جهت سرمایه­گذاری به سود هر سهم (EPS) و سود تقسیمی هر سهم (DPS) شرکت­ها توجه می­کنند. هدف سرمایه­گذاران از سرمایه­گذاری در سهام شرکت­ها کسب بازده­ی سهام بیشتر است. با توجه به اینکه به لحاظ تئوریEPS وDPS با بازده­ی سهام رابطه دارند در عمل محقق را بر آن داشت که رابطه­ی بین EPS وDPS با بازده­ی سهام در بورس تهران را مورد بررسی قرار دهد. به همین خاطر از جامعه­ی شرکت­های پذیرفته شده در بورس تهران، تعداد ۱۰۵ شرکت انتخاب شده و متغیرهایDPS و EPS و نیز بازده­ی سهام آنها برای سالهای ۸۷ و ۸۸ استخراج گردید. نتایج به دست آمده توسط داده­های پانلی حاصل، حاکی از آن است که سود هر سهم و سود تقسیمی هر سهم در فاصله­ی زمانی مورد مطالعه به ترتیب تاثیر مثبت و منفی معنی­دار بر بازده سهام شرکت­های منتخب داشته ­اند.

[*~* مهسا *~*]

مقدمهاهمیت سود مقوله­ای است که بر اثر گسترش فنون کمی مدیریت و ضرورت نیاز استفاده­کنندگان، شکل گرفته است و همچنین سود یکی از اقلام بسیار مهم صورت­های مالی به شمار می­آید که توجه­ی بسیاری زیادی را به خود جلب کرده است. علاوه بر سود پیش­بینی شده می­توان گفت که معمولاً مهمترین معیار ارزیابی عملکرد موسسات در حال حاضر نرخ بازده سهام است. این معیار به تنهایی دارای محتوی اطلاعاتی برای سرمایه­گذاران بوده و برای ارزیابی عملکرد مورد استفاده قرار می­گیرد. وقتی این معیار کاهش یابد، زنگ خطری برای شرکت است و عملکرد شرکت را مناسب نشان نمی­دهد. این معیار دارای محتوی اطلاعاتی زیادی می­باشد زیرا ارزیابی عملکرد بر مبنای ارزش بازار، اطلاعات سرمایه­گذاران را به خوبی منعکس می­کند. فعالیت سازمان بورس اوراق بهادار می­تواند سهم عمده­ای در نیل به اهداف فوق داشته باشد. به عقیده­ی کینز اصلی­ترین وظیفه­ی بورس اوراق بهادار، جلب سرمایه­گذاران با بالاترین بازده سهام می­باشد.

[*~* مهسا *~*]

پژوهشگران مختلفی رابطه­ی بین بازده­ی سهام و سود حسابداری را بر مبنای تعاریف مختلف سودآوری، آزمون کرده­اند و بسیاری از شواهد در خصوص محتوی اطلاعاتی سودآوری برای توضیح بازده نشان می­دهد که سودآوری تبیین کننده­ی مناسبی از بازده سهام است. خصوصاً زمانی که از داده­ها برای دوره­ای طولانی میانگین گرفته می­شود. اطلاعات مربوط به سود هر سهم و سود تقسیمی به طور وسیعی در ارزیابی قیمت سهام مورد استفاده قرار می­گیرد. شاید این مهم­ترین اطلاعاتی باشد که در صورت­های مالی واحدهای انتفاعی نشان داده می­شود. همچنین سود تقسیمی هر سهم یا سود نقدی (DPS)، سود قابل دسترس سهامداران را نشان می­دهد که به عنوان سود سهام توزیع شده است. این نسبت، تقسیم سود سهام شرکت را منعکس می­سازد و تا حدودی نشان دهنده­ی آگاهی مدیریت در رابطه با ابهامات مربوط به سهام آتی است

[*~* مهسا *~*]

با توجه به استفاده­ی گسترده­ی سرمایه­گذاران از مفاهیم سود هر سهم و سود نقدی در تصمیم­گیری­ها در بازار بورس تهران و با توجه به اینکه از لحاظ تئوریک مفاهیم سود هر سهم و سود نقدی مورد بررسی و تحلیل کارشناسان مالی قرار می­گیرد، این پژوهش به دنبال بررسی رابطه­ی DPS و EPS با بازده­ی سهام در بورس اوراق بهادار تهران بین سال­های ۱۳۸۸-۱۳۸۷ می­باشد.

[*~* مهسا *~*]

مواد و روش­ها
در مورد روش پژوهش تا کنون نظرات و دیدگاه­های متفاوتی عنوان شده است. با توجه به روش­های چهارگانه دیدگاه تئوری­پردازی یعنی: (۱) بسط یا بهبود تئوری­های موجود، (۲) مقایسه­ی دیدگاه­های تئوریکی مختلف، (۳) بررسی پدیده­ای خاص با استفاده از دیدگاه­های تئوریکی مختلف و بالاخره (۴) بررسی پدیده­ای مستند در محیط و شرایط جدید، روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی و تحلیلی است که در دسته­ی چهارم قرار می­گیرد و بر مبنای اطلاعات جمع­آوری شده از بورس اوراق بهادار تهران، صحت و سقم فرضیات تحقیق مورد آزمون قرار می­گیرد.

[*~* مهسا *~*]

پیشینه ­ی تحقیق
رحیمی (۱۳۷۴) طی تحقیقی به بررسی رابطه بین بازده سهام و ضریب قیمت به سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخت.در این تحقیق این فرضیه که سهام با ضریب پایین قیمت به سود در طی دوره ۷۳-۷۶ بازده ای بیشتر از سهام با ضریب بالای قیمت به سود بدست داده اند مورد مطالعه قرار گرفت.نتایج بدست امده فرضیه تحقیق مبنی بر اینکه سهام با ضریب قیمت به سود پایین بازده بیشتری نسبت به سهام با ضریب قیمت به سود بالا دارد را به اثبات رساند. کوسینیدس (۲۰۰۵) به بررسی رابطه­ی بین بازده سهام و سودآوری حسابداری برای نمونه­ای از شرکت­ها در یونان پرداخته است. ویلسون (۱۹۸۶) در تحقیقی به بررسی این موضوع پرداخت که آیا اجزاء تعهدی و نقدی سود، دارای محتوی افزاینده اطلاعاتی بر محتوی اطلاعاتی خود سود هستند یا نه؟ بر اساس این تحقیق بین بازده سهام شرکت­ها و اجزا تعهدی و نقدی سود، همبستگی وجود دارد. لازم به ذکر است که پژوهش مذکور برنده­ی بهترین مقاله­ی سال ۱۹۸۶ شد.