توسعه ابزارهاي مالي در گسترش بازار

[*~* مهسا *~*]

توسعه ابزارهاي مالي در گسترش بازار
به موازات تغيير در مقررات، ابزارهاي جديدي نيز در واکنش به تغييرات اقتصاد کلان و مقررات موجود و جديد بوجود آمده اند. اغلب اين ابزارها هم ريسک بازار را توزيع مجدد کردند و هم باعث انسجام بيشتر بازار با کنار گذاشتن تمايزات بين فعاليتهاي بانکي و بازار بورس يا با اجازه دادن به وام گيرندگان مي‌شوند و دسترسي به بازار را ممکن مي سازند.
براي شناخت توسعه ابزارهاي مالي، بهتر است سرمايه گذاري و انواع تقسيم بندي اوراق بهادار بطور اختصار شرح داده شود:

[*~* مهسا *~*]

سرمايه گذاري عبارت است از: به تعويق انداختن مصرف وجوه در حال حاضر، به اميد دريافت عايدات بيشتر در آينده سرمايه گذاريها به دو دسته عمده تقسيم مي شود:
1. سرمايه گذاريهاي فيزيکي: اين سرمايه‌گذاريها عبارت است از اجراي پروژه و طرحهاي صنعتي که منجر به ايجاد دارايي فيزيکي ملموسي شود.
2. سرمايه گذاري مالي: اين نوع سرمايه‌گذاري عبارتست از صرف پول براي خريد اوراق بهادار، مانند: اوراق قرضه، سهام ممتاز و غيره که مي توان بعنوان سرمايه گذاري مستقيم طبقه بندي كرده، آن را به اوراق بهادار غيرقابل معامله و اوراق بهادار قابل معامله طبقه بندي كرد.
اوراق بهادار غيرقابل معامله را نمي‌توان در بازار خريد و فروش کرد و قابليت تبديل آنها به وجه نقد اندک است که در اين مورد مي توان از سپرده هاي پس انداز نام برد

[*~* مهسا *~*]

اوراق بهادار قابل معامله براحتي در بازار خريد و فروش مي شوند و سرعت تبديل به نقدينگي آنها زياد است. اين اوراق بهادار به اعتبار ديگر، به دو گروه عمده: اوراق بهادار بازار پول و اوراق بهادار بازار سرمايه، طبقه بندي مي شوند. اوراق بهادار در بازار پول شامل:
الف- اسناد خزانه ب- گواهي سپرده ج- پذيره هاي بانکي د- اوراق تجاري ه- وام وجوه فدرال خ- وام هاي دلار اروپايي ز- قراردادهاي بازخريد

[*~* مهسا *~*]

اوراق ياد شده داراي چند ويژگي هستند:
1. نقدينگي بالا 2. سررسيد کوتاه مدت تا 270 روز 3. خطر پايين عدم پرداخت 4. فاقد کوپن هستند و با کسر فروخته مي‌شوند، بعبارت ديگر در زمان مورد نياز وجه نقد مي توان آنها را تنزيل كرد.
ابزارهاي بازار سرمايه: از جمله ابزارهاي اين بازار که از نوع بلندمدت است، از اوراق سهام (سهام عادي، سهام ممتاز) و اوراق بهادار با درآمد ثابت مي‌توان نام برد. بطور کلي نمودار (شماره 1) را مي توان براي ابزار مالي ارائه داد:
بنابراين توجه به گستردگي اين ابزارها، که در حال حاضر در اکثر بورسهاي عمده جهان در حال معامله هستند، موجبات گستردگي بازار سرمايه کشورها مي‌شوند و موسسات نيازمند از راه بازارهاي اوليه و ثانويه نيازهاي مالي خود را تامين كنند.

[*~* مهسا *~*]

با توجه به معرفي ابزارها در اين مقاله از آنجاييکه تعداد محدودي از اين ابزارها در بازار سرمايه ايران در حال حاضر مورد استفاده قرار مي گيرد بايد گفت که پيچيدگي ابزار مالي به خودي خود اتفاق نمي افتد. اين پيچيدگي حاصل پيچ وتاب شرايط اجتماعي است. طراحي ابزارهاي پيچيده به منظور رفع نواقص ابزارهاي اوليه است. ابزارهاي جديد سرمايه گذاري حق انتخاب مي دهند، خطر را كم مي‌كنند، در نتيجه، امکان گردآوري و تجهيز آخرين خطرات باقي مانده پس انداز در جهت سرمايه گذاري فراهم مي شود، ميعان بازار افزايش مي يابد، عمق و کارايي بازار و امکان گسترش مشارکت مردم فراهم مي‌شود و اندازه بازار گسترش مي يابد.

[*~* مهسا *~*]

با توجه به سه کارکرد اقتصادي بازارهاي مالي شامل 1. بهبود فرايند قيمت‌يابي؛ 2. افزودن بر نقدينگي؛ 3. کاهش هزينه هاي معاملات؛ بهتر است بازارها از کارآمدي لازم برخوردار باشند زيرا در بازارهاي مالي کارآمد، قيمت ها بازتابي از کل اطلاعات گردآوري شده بوسيله همه دست اندرکاران بازار است

[*~* مهسا *~*]

لازم است در بازار سرمايه ايران اقدامات زير صورت پذيرد:
1. آزاد سازي و مقررات زدايي در بازار؛
2. تشديد روند نهادي شدن بازار مالي؛
.3ايجاد ابزارهاي مالي بازارساز در بازار سرمايه کشور؛
.4پيشرفت تکنولوژي وابزارهاي اطلاع رساني براي استفاده کنندگان وسرمايه گذاران بالفعل وبالقوه؛

[*~* مهسا *~*]

.5ايجاد بيمه و ابزارهاي کاهش خطر براي سرمايه گذاران؛
.6ايجاد بازارگردانها و توسعه آنها در بازار بورس؛
.7توسعه سبد گردانها در بازار بورس؛
.8تاسيس شرکت تامين سرمايه در بازار بورس؛
9. ايجاد فرهنگ پس انداز و سرمايه گذاري آن در بازار سرمايه ايران؛
.10امنيت سرمايه گذاري در بازار سرمايه ايران.

[*~* مهسا *~*]

ابزارهاي مالي نقش بسزايي در گسترش بازار سرمايه ايفا مي کنند و بازار سرمايه ايران نياز ضروري به ابزارهاي بازارساز و ابزارهاي جديد مالي دارد تا بتواند وظيفه اصلي خود جهت جلب سرمايه گذاران بالفعل و بالقوه ايفا نمايد تا بازار سرمايه ايران از كارآمدي لازم در اين زمينه برخوردار باشد.

[*~* مهسا *~*]

منابع :

1. ايزدي، حسن اصول و فنون تشکيل سبد سهام تهران: انتشارات مرکز آموزش و تحقيقات صنعتي ايران، چاپ اول، 1383.
2. جهانخاني، علي و دکتر علي پارسائيان «مديريت سرمايه گذاري و ارزيابي اوراق بهادار» (تهران: انتشارات دانشکده مديريت دانشگاه تهران، چاپ اول دي 1376).
3. خدابخش، عباس «خريد و فروش سهام» (تهران: انتشارات چالش، چاپ اول، بهار 1384).
4. روح الاميني، موسي «بازار طلايي بورس» (تهران: انتشارات فارابي، چاپ اول 1384).
5- ريموندپي، نوو «مديريت مالي جلد دوم» ترجمه دکتر علي جهانخاني و دکتر علي پارسائيان (تهران: انتشارات سمت، چاپ اول سال 1380).