فعالیتهای اجتماعی اصناف
فضای بازار تنها به دادوستد و بازرگانی اختصاص نداشت, بلکه به عنوان مهمترین شاهراه حیاتی شهر, برخی از عناصر شهری مانند مسجد جامع, مدرسه های مذهبی, خانقاه, گرمابه و سایر تأسیسات و فضاهای مهم شهری را در خود جای می داد و در امتداد خود با مراکز اداری-حکومتی ارتباط داشت. به همین جهت, محوری مهم در حیات اجتماعی شهر بود. این محور که بین مراکز مهم سه گانه مذهبی, اقتصادی و سیاسی, پیوندی استوار ایجاد کرده بود, توسط عامل چهارم, یعنی نیروی حاصل از تجمع گروههای صنفی و روحیه فتوت و اخوت میان آنان به قلب شهر شده بود که جریان اجتماعی از درون کانالهای آن به کالبد شهر دمیده می شد (حسین سلطانزاده, 1367, ص216).
در چنین محیطی فعالیت اجتماعی اصناف, با شرکت آنها در مراسم اجتماعی پدیدار می گردید. پیشه وران عادت داشتند که در روزهای شادی, برای نشان دادن شرکت خود در سرور و شادمانی, زینتها و زیور ها را در بازارها به تماشا بگذارند, ایشان همچنین در مراسم سوگواری نیز شرکت می کردند. یکی از مراسم سوگواری که پیشه وران در آن شرکت می جستند, عاشورا بود و آن دهم محرم, روز شهادت امام حسینu و یاران بزرگوار اوست. در این ایام بازارها بسته می شد, از فروش خودداری می گردید, بیرقها آویخته می شد و مردم به سوگواری و گریه و زاری می پرداختند. همچنین بازاریان در هجدهم ذی الحجه هر سال به مناسبت عید "غدیر خم" آذین می بستند و بازارها را شب و روز باز نگاه می داشتند (ابن اثیر, بی تا, ج8, صص549-550).
اغراق نخواهد بود اگر گفته شود, امروزه هیچ فضایی در شهر نیست که از نظر کارکردهای اقتصادی-اجتماعی قدرت, وسعت و دامنه نفوذ آن در حیات اجتماعی شهر, مانند بازار در شهرهای قدیم باشد. ویژگیهای کارکردی بازار موجب جلب همه فعالیتهای اجتماعی به خود می شد.