روش دستیابی مستقیم عامه مردم به معارف انسان ساز قرآن کریم

[زهرای مرضیه]

روش دست یابی مستقیم عامه مردم به معارف انسان ساز قرآن کریم

مقدمه اول:رهنمودی از رهبر


به لحاظ ورود به مطلب و مستندسازی سخن، به جاست که به رهنمود مقام معظم رهبری در این راستا توجه شود:
«کشور بحمد الله امروز متکی به معارف قرآن است.آن روزی که این معارف در سطح همه مردم رواج پیدا کند و مستقیم از خود قرآن آن را بگیرند، آن روز، روزی است که این ملت و این کشور برای همیشه شکست‏ناپذیر خواهد شد.»
با کمی دقت و تدبر در رهنمود فوق نکات زیر به نظر می‏آید:
1.رمز شکست‏ناپذیری نسل انقلاب و عموم مردم در مقابل تهاجم فرهنگ ابتذال غرب، انس مردم و دستیابی آنان به معارف قرآنی است.
2.این معارف، باید مستقیما از معارف قرآنی برای عموم مردم انجام شدنی است و این معارف در دسترس عموم هستند.

[زهرای مرضیه]

مقدمه دوم:حجیّت قرآن

همه ما مسلمانان معتقدیم که قرآن کریم انسان‏ساز و هدایتگر، تنها معجزه باقیه پیامبر اکرم(ص)و تنها حجت خدا بر تمام مردم است.حال چنانچه عموم مردم قادر به استفاده و دستیابی مستقیم از معارف انسان‏ساز قرآن نباشند، حجیّت قرآن زیر سؤال خواهد رفت.از آن‏جا که حجیّت قرآن امری غیر قابل تشکیک است، بنابراین فرهنگ و معارف فطری قرآن، به تدبیر حکیمانه الهی به گونه‏ای انشا شده است که به سادگی و با کم‏ترین اهتمام به یادگیری، همگان می‏توانند بدان دسترسی پیدا نمایند و معارف هدایتگر آن را مستقیما از قرآن اخذ کنند.

.

[زهرای مرضیه]

از این‏رو شایسته است، نوجوانان ما با تدبیری ساده و در دسترس و روشی پرجاذبه و شیرین، پس از گذراندن مقدماتی، بلوغ طبیعی خود را با بلوغ اعتقادی و بهره‏مندی از معارف دلنشین و فطری قرآنی بگذرانند تا از این رهگذر، در کنار خداباوری، به خودباوری ناب و کرامت ذاتی خویش نیز برسند و با توجه به: «من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهواته»، هیچ گونه گرایشی به ابتذال پیدا نکنند و از این طریق بیمه شوند.

.

[زهرای مرضیه]

مقدمه سوم:بازگشت به خویشتن الهی خود

با مراجعه به کتاب‏ های تاریخ ایران اسلامی و دقت در آن‏ها که در گذشته، نظام اجتماعی و فرهنگی این امت را تحلیل کرده‏ اند، از جمله کتاب تاریخ محقق فرانسوی، گوستاولبون، ملاحظه می‏شود که حدود صد سال قبل، زمانی که هنوز نظام مدرسه ‏ای در جامعه ایرانی ما متداول نشده بود، عموم مردم، در سن کودکی و نوجوانی که به مکتب می‏ رفتند، بعد از یادگیری قرائت قرآن به گونه‏ای سنتی، به یادگیری واژه ‏های آن می‏ پرداختند.در واقع، به عنوان یک فرهنگ عمومی، از همان ابتدای کودکی و نوجوانی به راحتی می‏ توانستند، قرآن و حدیث و دعا و زیارات را بخوانند و استفاده از متون دینی قرآن و حدیث و ادعیه معارف حقه الهیه بر ایشان میسر بود.

.

[زهرای مرضیه]

ولی از زمانی که نظام مدرسه‏ای در ایران معمول شد، تا کنون نتوانسته‏ایم به کمک درس‏های قرآن و تعلیمات دینی و عربی این نیاز ضروری را تحقق بخشیم؛به طوری که عامه مردم، چنانچه بخواهند با معارف قرآن آشنا شوند، این کار تنها از طریق مراجعه به تفاسیر، آن هم بلافاصله بعد از یادگیری قرائت قرآن و احیانا حفظ آیات برایشان ممکن می‏شود.لذا کم هستند کسانی که بدین طریق، آن هم در سنین نوجوانی‏ و جوانی توانسته باشند، به این خواسته نائل آیند.در نتیجه، قریب به اتفاق جامعه اسلامی ایران، از انس با قرآن و دستیابی مستقیم به معارف آن محروم بوده و هستند.

.

[زهرای مرضیه]

اولین حلقه مفقوده:«آموزش مفاهیم قرآن از طریق کلمات اکثر»است.
در راستای دستیابی به عموم مردم به معارف انسان‏ساز قرآن کریم، خوب است بدانید که مجموع کلمات قرآن کریم چیزی حدود 78 هزار کلمه است که بسیاری از آن‏ها تکراری هستند.اگر کلمات تکرار شده را منظور نکنیم، مجموع کلمات بدون تکرار قرآن، چیزی کم‏تر از 12 هزار کلمه خواهد بود.
حال اگر سطح فراوانی کلمات پرکاربرد و زیاد تکرار شده در قرآن (کلمات اکثر)را در نظر بگیریم، به آمار زیر دست خواهیم یافت:
حدود 100 کلمه در قرآن کریم بیش از 96 مرتبه تکرار شده‏اند؛یعنی حدود 50 درصد کل کلمات قرآن.
و حدود 200 کلمه در قرآن کریم بیش از 47 مرتبه تکرار شده‏اند؛یعنی حدود 60 درصد کل کلمات قرآن.
و حدود 400 کلمه در قرآن کریم بیش از 22 مرتبه تکرار شده‏اند؛یعنی حدود 67 درصد کل کلمات قرآن.
و حدود 600 کلمه در قرآن کریم بیش از 14 مرتبه تکرار شده‏اند؛یعنی حدود 72 درصد کل کلمات قرآن.
و حدود 800 کلمه در قرآن کریم بیش از 10 مرتبه تکرار شده‏اند؛یعنی حدود 75 درصد کل کلمات قرآن.

.

[زهرای مرضیه]

حال چنانچه 800 کلمه از کلمات اکثر را که بیش از ده بار در قرآن تکرار شده‏اند و با احتساب تکراری‏های آنها 75 درصد کل کلمات قرآن را شامل می‏شوند، به گونه‏ای برنامه‏ریزی شده و آموزشی و در قالب 40 درس تدوین کنیم که به طور متوسط در هر درس 20 کلمه اکثر آموزشی داده شود، مخاطب به سادگی به فهم اکثر آیات ساده قرآن که از همین کلمات اکثر ساخته و تشکیل شده‏اند، نائل خواهد آمد.از آن‏جا که به لطف و تدبیر الهی، تمام معارف انسان‏ساز و هدایتگر قرآن در همین آیات آمده‏اند، از این طریق و به سادگی خواهیم توانست، به تمامی معارف قرآن عزیز راه یابیم و با بهره‏گیری از«برنامه انس با قرآن»، مقدمات تخلق به اخلاق قرآنی و تأدّب به آداب انسان‏ساز قرآنی و شناخت معارف فطری آن را طی کنیم.این امر حیاتی و حیات‏آفرین هم در نظام آموزشی رسمی کشور می‏باید به اجرا درآید که بحمد الله در نظام آموزشی جدید قرآن، در دو مقطع ابتدایی و راهنمایی تا حدودی چنین شده است، و هم در نظام آموزش عمومی جامعه یعنی در نهادهای فرهنگی کشور، مثل وزارت ارشاد، سازمان و دفتر تبلیغات اسلامی، واحد فرهنگی بسیج و انجمن‏های اسلامی دانش‏آموزان و دانشجویان، به ویژه هیأت‏های مذهبی و مشابه آن‏ها.

.

[زهرای مرضیه]

در این راستا تاکنون چند گام مقدماتی و ابتدایی برداشته شده است؛از جمله:
1.تهیه کلیدهای فهم زبان قرآن شامل 24 درس در 24 دفتر کوچک و زیبا و 300 کلمه از کلمات اکثر؛
2.تدوین مجموعه 6 جلدی آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن، تألیف شده در دار القرآن بنیاد شهید، شامل 48 درس و هزار کلمه از کلمات اکثر؛
3.تدوین مجموعه کتاب‏های درسی قرآن در دوره ابتدایی در پنج پایه، شامل 120 تا 150 کلمه اکثر؛
4.تدوین مجموعه کتاب‏های درسی قرآن در دوره راهنمایی، هر پایه تحصیلی شامل 12 درس و مجموعا 600 کلمه از کلمات اکثر؛
5.تدوین مجموعه آموزش مفاهیم قرآن در قالب 40 درس از 40 سوره قرآن که به صورت مکاتبه‏ای آموزش داده می‏شود، شامل حدود هزار کلمه اکثر؛
6.تدوین مجموعه آموزش ترجمه و مفاهیم قرآن در قالب 48 درس و در 12 دفتر که به صورت نیمه حضوری و مکاتبه‏ای آموزش داده می‏شوند، شامل هزار کلمه اکثر.

.

[زهرای مرضیه]

چند نهاد فرهنگی دیگر هم به تألیف مجموعه‏هایی مشابه در این راستا اهتمام نموده‏اند که باید گفت، ان شاء الله در آینده‏ای نه چندان دور، آموزش مفاهیم قرآن از طریق فراگیری کلمات اکثر که بیش‏ترین کاربرد را در قرآن دارند، جایگاه خود را در جامعه انقلابی و پویای قرآنی در کشور اسلامی ایران عزیز بیابد و بستر دستیابی به معارف قرآن را فراهم سازد.
یادآوری این نکته نویدبخش به جاست که در اوایل انقلاب اسلامی، طرح کلیدهای فهم زبان قرآن که اولین گام در این راستا بود، به محضر علامه طباطبائی، صاحب تفسیر گران‏قدر «المیزان»عرضه شد و ایشان فرمودند: «قدر این امر را بدانید که حلقه مفقوده‏ای است در شیوه‏های دستیابی به معارف قرآن.»

.

[زهرای مرضیه]

انس با قرآن


به منظور دستیابی به خودباوری در کنار خداباوری و تثبیت شخصیت الهی خویش و از این رهگذر، با قرآن زیستن و قرآنی شدن و خداگونه شدن، و از آن‏جا که به فرموده معصوم (علیه السلام):من عمل اشتاق»، چنانچه طی برنامه‏ای مستمر و پیوسته موجبات انس خود را با قرآن فراهم آوریم، روز به روز و به تدریج با قرآن خو می‏گیریم و قرآن مونس و انیس ما خواهد شد.

.