نقش مدیریت در تنظیم بازار

[*~* مهسا *~*]

. مکتب ورود entry school منازعهcontestability school اینمکتب در فاصله سالهای82-1975 توسط اقتصاددانان بنامی چون بامولbaumol، بیلی baily وویلینگ willing پایه ریزی شد. این دانشمندان مشابه دانشمندان مکتب شیکاگو و مکتبرفتارگرایی برای ساختار بازار نقش موثری در تعیین عملکرد بازار قائل نیستند. بهعقیده این افراد ورود بنگاههای بالقوه از خارج صنعت به داخل آن مهمترین عامل درتعیین نتیجه و عملکرد بازار می باشد. بنگاههای بالقوه ای که در صدد ورود به صنعتهستنــد تنها عامل و عنصر موثر در عملکرد می باشند. اگر موانع ورود به بازار چندانمرتفع نباشد، بنگاههایی که از قبل در صنعت فعالیت داشته اند مجبور به عمل در سطحبهینه و رقابتی می شوند، زیرا ورد تازه واردین آنها را مجبور به تولید در سطح بهینهو قیمت گذاری رقابتی می نماید. در چنین حالتی، حتی اگر بنگاههای موجود رفتار مبتنیبر همکاری و ائتلاف را پیش گیرند و یا بعضی از آنها سهم بازار قابل توجهی داشتهباشند و بازار بسیار متمرکز باشد باز به دلیل ورود بنگاههای جدید نهایتاً رفتار وعملکرد رقابتی تحقق خواهد یافت.به عبارتی انحصار و رفتارهای غیررقابتی بهدلیل امکان ورود بنگاههای بالقوه به بازار محکوم به فنا هستند و دولتهـا نبایدنگران پدیده ای به نام انحصار باشند زیرا بنگاههای بالقوه آماده منازعـه و رقابت بابنگاههای قدیمی می باشند

[*~* مهسا *~*]

. به طور کلی باید گفت، هریک از این مکاتب توصیههای سیاسی متفاوتی ارائه می دهند. ساختارگرایان دخالت دولت را برای ایجاد جو||ّرقابت و استمرار آن لازم می دانند در حالی که تعالیم مکاتب دیگر دلالت براین داردکه اولاً انحصار بندرت در بازارها مشاهده می شود و در صورت وجود، به دلیل ورودبنگاههای بالقوه، انحصار از بین خواهد رفت (ورود) و علاوه براین آنها معتقدند کهانحصار الزاماً پدیده بدی نیست (مکتب شیکاگو). از نظر آنها قدرت بازاری بنگاهها اگربراساس رفتار غیررقابتی به دست آمده باشد خیلی سریع از بین خواهد رفت و اساساً چنینقدرت بازاری فاقد اهمیت است و نباید نگران آن بود و بدون دخالت دولت و صرفاً بهدلیل ورود سایر رقبا، قدرت بازاری از بین خواهد رفت

[*~* مهسا *~*]

بازار، نظام بازاجتماعی
تدبیر: بازار نظامی است باز و تعاریف گوناگونی درباره آن شده استتعاریفی چون محل دادوستد کالاها و خدمات، مکان و محلی که خریداران و فروشندگان درآن بــه تلاش برای انجام معاملات و مبادلات می پردازند و بالاخره محل برخورد عرضه وتقاضا و معامله می باشد. برهمین اساس نخستین پرسش خود را با آقای دکتر روستا درمیانگذاشتیم. ایشان درباره بازار و تنظیم بازار و نیــــز اجزاء تشکیل دهنده بازارهاچنین توضیح دادند: البته باتوجه به تحولات جدید و تکنولوژیک ارتباطات و اطلاعات واینترنت و الکترونیک بازارهای مجازی نیز مطرح شده اند که مکان و محل فیزیکی و سنتیرا نداشته ولی درهرحال در آنها نیز دادوستد صورت می گیرد و عرضه و تقاضا و مبادله وخریدار و فروشنده و محصولات مختلف وجود دارند

[*~* مهسا *~*]

به نظر اینجانب بازار یک نظامباز اجتماعی است که متشکل از اجزا و عناصر گوناگونی شامل خریداران و فروشندگانبالقوه و بالفعل، واسطه ها؛ کارگزاران؛ سازمانهای خدماتی و تسهیلاتی مانند بانک،حمل و نقل، بیمه، انبارها و نیز کالاها و خدمات گوناگون و بنگاهها و فروشگاههایواقعی ومجازی است و به طور دائم تحت تاثیر انواع عوامل محیطی خانگی و خارجی و ملی وبین المللی است و هدف نهایی این نظام برآورده ساختن نیازها و پاسخگویی به خواسته هاو انتظارات گروههای مختلف ازطریق دادوستد و مبادلات و معاملات گوناگون میباشد

[*~* مهسا *~*]

با این تعریف که بیانگر رویکرد و نگرش سیستمی به بازار است می توانبازار و تنظیم یا عدم تنظیم بازار را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داد.میتوان گفت تنظیم بازار به معنای وجود تعادل در نظام بازار است و تعادل در نظام بازارحاصل عملکرد هریک از اجزا و عناصر و ارتباط منظم و منطقی بین آنهاست. به عبارت سادهتر، تنظیم بازار حاصل عرضه مناسب و کافی در برابر تقاضای بازار و چگونگی برخوردعرضه و تقاضاست. عرضه مناسب و کافی حاصل تولید براساس اطلاعات درست بازار ومتقاضیان است. به عبارتی چنانچه عرضه از لحاظ کمی و کیفی متناسب با انتظارات وامکانات متقاضیان و خریداران باشد و دردسترس آنان قرار گیرد و عوامل محیطی فاصلهزیادی بین عرضه و تقاضا ایجاد نکند، بازار تعادل خود را حفظ خواهدکرد و تنظیم آننیز آسان خواهدبود

[*~* مهسا *~*]

آقای دکتر بلوریان تهرانینیزدرباره بازار وتنظیم آن چنین گفتند: در ادبیات بازاریابی، بازار به هر تجمعی از مصرف کنندگان یاخریداران بالقوه یک کالا یا خدمت اطلاق می شود که به آن کالا یا خدمت نیاز داشته ودارای توان پرداخت لازم باشند. بدین ترتیب بازار براساس اجزاء زیر تشکیل می شود: 1 - خریــــــدار 2 - فروشنده 3 - کالا یا خدمت 4 - وسیله پرداخت یا پول 5 - روابط ومناسبات حقوقی.
در ایران، وزارت بازرگانی برحسب قانون تشکیل خود، وظیفهدارد اقدامات تعدیل کننده تنظیم کننده، کنترل کننده و نظارت کننده لازم را بااستفاده از اهرم ها و روشهای بازرگانی رایج^، برای تنظیم و تعدیل بازار به کار برد. ازنظر وزارت بازرگانی، امور تنظیم بازار، حتی در شرایطی که مملکت به تولید انبوهومازاد هم رسیده باشد، ضروری است

[*~* مهسا *~*]

آقای دکتر نادرینیز با نگاهی دیگربه این پرسش پاسخ گفتند وی معتقد است: بازار در مفهوم خـــرد عبارتست از هر نوعشبکه سامان یافته ای از خریداران و فروشندگان کالا یا خدمتی خاص که در این شبکه،سامان یافته هریک از آمار بازار با انگیزه حداکثر کردن منافع خود فعالیت مینمایند.
در مفهوم کلان بازار نوعی مکانیزم تخصیص منابع اقتصادی و نقطه مقابلدولت (یا دستور) تعبیر می شود. بدیهی است این مفهوم کلان جدای از مفهوم خرد بازارنیست. درواقع برآیند فعالیتهای بازارهای خرد اقتصادی درنهایت وضعیت تخصیص منابعکشور در سطح کلان را رقم خواهدزد

[*~* مهسا *~*]

اجزاء اصلی یک بازار
اجزاء اصلی یک بازار(چه در سطح خرد و چهدر سطح کلان) عبارتنداز:الف - عرضه کنندگان کالاها یا خدمات، که با انگیزهحـــداکثر کردن سود در بازار فعالیت می نمایند.ب- تقاضاکنندگان کالاها یاخدمات، که با انگیزه حداکثرکردن رفاه سعی می کنند باتوجه به محدودیتهای بودجه ای کهپیش روی دارند، بهترین کالاها و خدمات را برای افزایش سطح رفاه خود خریدارینمایند. ج - مدیریت بازار، درحالت آرمانی که بازار کامل است این مدیر بازار بهتعبیر اقتصاددانان نوعی «دست نامرئی» می باشد. در اقتصادهایی که بازارها کاملنیستند ممکن است ترکیبی از این «دست نامرئی»، همراه با دستورات ومقررات دولتی و یاانحصارگران غیردولتی درنهایت بازار را مدیریت نمایند. درواقعیت غالباً بازارها کاملنیستند و مدیریت بازار به تعبیر فوق نوعی مدیریت مشاع بین آن دست نامرئی و دولتاست

[*~* مهسا *~*]

دلائل نظم بازار و علل برهم خوردن آن
از افراد شرکت کننده دراین مصاحبه خواستیم تا عواملی را که در تنظیم بازار موثرند نام ببرند ودلایل برهمخوردن یک بازار را شرح دهند، آقای دکتر روستا در ابتدا این عوامل و دلایل را چنینبرشمرد: درپاسخ به اینکه چه عواملی در تنظیم بازار موثر هستند و دلایل برهم خوردننظم بازار کدامند می توان گفت که این دو پرسش مرتبط با هم هستند یعنی اگر علل وعوامل و دلایل برهم خوردن نظم یک نظام را بدانیم و راهکارهای برطرف ساختن آنها رابیابیم به طور قطع تنظیم بازار و تعادل بخشیدن نظام بازار سریعتر و ساده ترخواهدبود

[*~* مهسا *~*]

مهمتــرین دلایل به هم خوردن
مهمتــرین دلایل به هم خوردن نظم بازار عبارتند از: عدمتامین، تهیه، تولید و توزیع محصولات «کالاها و خدمات» موردنیاز بازار از لحاظ کمی وکیفی که خود ناشی از سهل انگاری و ناتوانی بنگاهها و مدیران و صاحبان آنها و یاعوامل گوناگون محیطی ازجمله شرایط و عوامل اقتصادی، قانونی، حقوقی، تکنولوژیکی ورقابتی است.مشکل جامعه ما در این زمینه در هر دو حوزه درون بنگاهی و برونبنگاهی می باشد. عدم استفاده از ظرفیت کامل می تواند ناشی از ضعف وناکارآمدیمدیران، دولتی بودن بسیاری از صنایع، بی تفاوتی ها و یا عدم امکان تهیه و دستیابیعوامل تولید باشد. تا روزی که چرخهای اقتصاد به خوبی به حرکت درنیاید و در سطح خردو کلان عوامل تولید پایدار و مناسب فراهم نباشد همواره از لحاظ کمی و کیفی کمبودخواهیم داشت و این کمبود عرضه و به کارنگرفتن ظرفیتهای تولید عامل اساسی بسیاری ازبی نظمی ها می گردد.هر زمان و هر جا عرضه محدود شود، تقاضای کاذب و روانیرشد می کند و نوعی عــــــدم تعادل و بی نظمی در بازار پدیدار می گردد