_(¯`’★• ♥♥ •★’´¯)_ لطائف استعاذه _(¯`’★• ♥♥ •★’´¯)_

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

لطائف استعاذه

قبل از آنکه به لطائف استعاذه بپردازیم لازم است شرح بسیار کوتاهی از معنا و مفهوم استعاذه برای روشن ساختن اذهان نسبت به این کلمه داشته باشیم

استعاذه چیست ؟

استعاذه به معنای استجاره و پناه گرفتن است . و در اصطلاح دینی پناه گرفتن از شرّ ابلیس و جنودش و خواهش های نفسانی که انسان را دعوت به انجام معصیت و ترک واجب الهی می نماید که نتیجه اش حفظ مقام انسانی و درجات معنوی و رشد و تکامل و ممانعت از سقوط آدمی به درجه حیوانیت و بلکه پست تر است .

استعاذه و پناه خواستن از خدای متعال نشان ترس و فرار مذموم نیست بلکه فرار از غیر دوست به سوی دوست و رجوع به حقّ از غیر حقّ است و نتیجه اش قرب به محبوب و خداوند متعال است .
استعاذه در حقیقت مقاومت در برابر وساوس شیاطین جنی و انسی و هوای نفس است که دائم آدمی را به سوی عصیان و نافرمانبرداری خدای متعال دعوت می نمایند .
صاحبان استعاذه ، ممدوح خدای متعال بوده و دارای فضل و کمال و رتبه ای عالی در پیشگاه خداوند هستند .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

احتیاج خلق بر وجود حق

در «اعوذُ باللّه» گفتنِ بنده، عروج از خلق به خالق و از ممکن به واجب است. و این راهی است که برای آغاز کار تعیین شده است. زیرا در آغاز کار، برای معرفتِ او راهی نیست مگر به اینکه از احتیاج خلق بر وجود حقِّ بی نیازِ توانا استدلال کنند.

پس اعوذ گفتن وی، اشاره به حاجتِ تامّه است، زیرا اگر احتیاجی نباشد، در استعاذه نیز فایده ایی نیست؛

و «بالله» گفتن وی اشاره به غنای تامِ حق است.

پس «اَعوذ» گفتن بنده، اقرار بر نفس خود به فقر و حاجت است و «بالله» گفتنِ او اقرار به دو چیز است:

یکی از آن دو اقرار به این است که حق، قادر بر تحصیل همه خیرات و دفع همه آفات است، و دوم اینکه غیرِ او بدین صفتْ موصوف نیست.

پس برای دفع حاجاتْ جز او کسی نیست، و نیز عطا کننده خیرات جز او کسی نیست، و در زمانِ مشاهده این حالت، بنده از نفسِ خود و از هر چیز دیگر جز خدا می گریزد که «به سوی خدا بگریزید» (ذاریات، 50). و این حالت در زمان «اَعوذُ» گفتن او حاصل می آید، پس از آن، چون به غیبتِ حق رسید ودر نورِ جلال حق، غرق شد، قول خدا را مشاهده می کند که:
«بگوی خدا، آن گاه همه را رها کن» (انعام، 91) و در این حال می گوید، اَعُوذُ باللّه.

گر گریزی بر امید راحتی
زآن طَرَف هم پیشَت آید آفتی
هیچ کُنجی بی دد و بی دام نیست
جز به خلوتگاهِ حق آرام نیست

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

اعتراف به عجز

«اَعوذُ باللّه» گفتن بنده، اعتراف به عجز خود و به قدرت خداست، و این دلالت می کند بر اینکه قربِ حضرتِ پروردگار، وسیله ای جز عَجز و انکسار یا ناتوانی و شکستگی نیست.

آن گاه از سخنان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که «مَن عَرَف نفسَهُ فَقَد عَرَف رَبَّهُ»

و معنی آن این است که هرکس خود را به ضعف و قصورْ شناخت، خدایش را بدین می شناسد که او قادر بر هر مقدوری است.

و هرکس خود را به جهلْ شناخت، خدایش را به فضل و عدل می شناسد.

و هرکس نفس خود را به اختلالِ حالْ شناخت، پروردگارش را به کمال و جلال می شناسد.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

گریختن از شیطان

نکته دیگر این است که اِقدام بر طاعات میسّر نشود مگر پس از گریختن از شیطان، و این همانا استعاذه به خداست، جز اینکه این استعاذه، نوعی از انواع طاعت است.

پس اگر اقدام بر طاعت، موجب تقدیم استعاذه بر آن باشد استعاذه به تقدیم استعاذه دیگری نیازمند باشد و تَسلسُل لازم می آید و اگر اقدام بر طاعت، نیازمند به تقدیم استعاذه بر آن نباشد، در استعاذه فایده ای نباشد.

و این مانند آن باشد که بگویند: اقدام بر طاعتْ تمام نباشد مگر به تقدیم استعاذه بر آن، و اینْ مایه انجام دادنِ اموری باشد که آن را نهایت نباشد. و این در وُسع تو نباشد جز اینکه چون تو این حالت را بشناسی، عجز خود مشاهده کنی و به قصور خویش اعتراف کنی، پس بگویی «اَعوذُ بالله مِن الشیطان الرَّجیم».