*╬♥╬* چهل حدیث گهربار از امام جواد علیه السلام *╬♥╬*

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

چهل حدیث گهربار از امام جواد عليه السلام

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

1. توسد الصبر و اعتنق الفقر و ارفض الشهوات و خالف الهوي،
و اعلم أنك لن تخلو من عين الله فانظر كيف تكون

صبر را بالش كن! و فقر را در آغوش گير!
و شهوات را به دور انداز! و با هواي نفس مخالفت كن!
و بدان كه در برابر ديده خدايي، پس بنگر كه چگونه ‏اي؟

تحف العقول، ص 478

2.ثلاث من كن فيه لم يندم: ترك العجلة،
و المشورة، و التوكل علي الله عند العزم

سه چيز است كه هر كس آن را مراعات كند، پشميان نگردد:
1 - اجتناب از عجله
2 - مشورت كردن
3 - توكل بر خدا در هنگام تصميم گيري.

مسند الامام الجواد، ص 247

3. ان أنفسنا و أموالنا من مواهب الله الهنيئة، و عواريه المستودعة،
يمتع بما متع منها في سرور و غبطة، و يأخذ ما أخذ منها في أجر و حسبة،
فمن غلب جزعه علي صبره حبط أجره و نعوذ بالله من ذلك

جان و دارايي ما، از بخشش‏ هاي گواراي خداست و عاريه سپرده اوست،
تا آنجا كه از آن بهره‏مند شويم مايه خوشي و شادي است،
و آنچه از آن برگرفته شود اجر و ثواب است،
پس هر كه جزعش بر صبرش غالب شود
اجرش ضايع شده و پناه به خدا از آن.

تحف العقول، ص 479

4. من شهد أمرا فكرهه كان كمن غاب عنه،
و من غاب عن أمر فرضيه كان كمن شهده

كسي كه در امري حاضر باشد و آن را ناخوش دارد،
چون كسي است كه غائب بوده.
و هر كه در امري حاضر نباشد ولي بدان رضايت دهد،
مانند كسي است كه خود در آن بوده.

تحف العقول، ص 479

5. ثلاث يبلغن بالعبد رضوان الله تعالي:
كثرة الاستغفار، و لين الجانب، و كثرة الصدقة

سه چيز است كه بنده را به رضوان خدا مي‏رساند:

1 - زيادي استغفار
2 - نرمخويي
3 - صدقه بسيار دادن.

مسند الامام الجواد، ص 247

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

6. إياك و مصاحبة الشرير، فإنه كالسيف المسلول يحسن منظره و يقبح أثره

از همراهي و رفاقت با آدم شرور و بدجنس بپرهيز!
زيرا كه او مانند شمشير برهنه است كه ظاهرش نيكو و اثرش زشت است.

مسند الامام الجواد، ص 243

7. تأخير التوبة اغترار

به تأخیر انداختن توبه فريب خوردن است.

تحف العقول، ص 480

8. طول التسويف حيرة

همواره به تأخير انداختن انجام كارها، موجب سرگرداني است.

تحف العقول، ص 480

9.القصد الي الله تعالي بالقلوب أبلغ من إتعاب الجوارح بالأعمال

با دل‏ها به سوي خداوند متعال آهنگ نمودن،
رساتر از به زحمت انداختن اعضا با اعمال است.

مسند الامام الجواد، ص 244

10. الإصرار علي الذنب أمن لمكر الله "
و لا يأمن مكر الله الا القوم الخاسرون "

اصرار بر گناه آسودگي از مكر خداست، "
و از مكر خدا آسوده نباشد جز مردم زيانكار ".

تحف العقول، ص 480

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

11. لا ينقطع المزيد من الله حتي ينقطع الشكر من العباد

افزوني نعمت از طرف خدا بريده نمي‏شود،
مگر شكرگزاري از سوي بندگان بريده شود.

تحف العقول، ص 480

12. إظهار الشيء قبل أن يستحكم مفسدة له

اظهار چيزي پيش از آنكه پايدار شود مايه تباهي آن است.

تحف العقول، ص 480

13. المؤمن يحتاج الي توفيق من الله، و واعظ من نفسه، و قبول ممن ينصحه

مؤمن نياز دارد به توفيقي از طرف خدا، و به پندگويي از طرف خودش،
و به پذيرش از كسي كه او را نصيحت كند.

تحف العقول، ص 480

14. العلماء غرباء لكثرة الجهال

عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب‏اند.

مسند الامام الجواد، ص 247

15. علم رسول الله (ص ) عليا (ع ) ألف كلمة، كل كلمة تفتح ألف كلمة

پيامبر اكرم صلوات الله علیه و آله، هزار كلمه (از علوم را) به علي علیه ‏السلام آموخت،
كه از هر كلمه‏اي هزار كلمه منشعب مي‏شد.

مسند الامام الجواد، ص 97

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

16. إن رسول الله (ص ) قال لفاطمة (ع ): اذا أنا مت فلا تخمشي علي وجها،
و لا ترخي علي شعرا، و لا تنادي بالويل، و لا تقيمي علي نائحة،
ثم قال: هذا المعروف الذي قال الله عز و جل في كتابه و لا يعصينك في معروف "

رسول خدا صلوات الله علیه و آله به فاطمه سلام الله علیها فرمود:
وقتي كه من از دنيا رفتم به خاطر من صورت نخراش! و مو پريشان مکن!
و واويلا نكن و بر من نوحه نخوان! سپس فرمود:
اين همان معروفي است كه خداوند عز و جل در كتابش فرموده:
"و تو را در معروفي نافرماني نكنند."

مسند الامام الجواد، ص 101

17. إن القائم منا هو المهدي الذي يجب أن ينتظر في غيبته
و يطاع في ظهوره، و هو الثالث من ولدي

قائم ما همان مهدي است كه در غيبتش بايد منتظرش شوند،
و در ظهورش اطاعتش كنند. او سومي از پسران من است.

مسند الامام الجواد، ص 131

18. ملاقاة الاخوان نشرة و تلقيح للعقل، و إن كان نزرا قليلا

ملاقات و زيارت برادران سبب گسترش و باروري عقل است،
اگر چه كم و اندك باشد.

مسند الامام الجواد، ص 242

19. من أطاع هواه أعطي عدوه مناه

كسي كه فرمان هواي نفس خويش برد، آرزوي دشمنش را برآورد.

مسند الامام الجواد، ص 243

20. الثقة بالله ثمن لكل غال و سلم الي كل عال

اعتماد به خداوند بهاي هر چيز گرانبها و نردبان هر امر بلند مرتبه ‏اي است.

مسند الامام الجواد، ص 244

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

21. كيف يضيع من الله كافله، و كيف ينجو من الله طالبه،
و من انقطع الي غير الله و َكّله الله إليه

چگونه ضايع مي‏شود كسي كه خدا عهده دار و سرپرست اوست،
چگونه فرار مي‏كند كسي كه خدا جوينده اوست،
و كسي كه توجهش به غير خدا جلب گردد،
خداوند او را به همان شخص واگذار نمايد.

مسند الامام الجواد، ص 243

22. من لم يعرف الموارد أعيته المصادر

كسي كه محل ورود را نشناسد،
از يافتن محل خروج درمانده گردد.

مسند الامام الجواد، ص 243

23. إتئد تصب أو تكد

اگر آرام حركت كنيد، به مقصود دست يابيد يا به آن نزديك مي‏شويد.

مسند الامام الجواد، ص 243

24. نعمة لا تشكر كسيئة لا تغفر

نعمتي كه براي آن شكرگزاري نشود،
مانند گناهي است كه آمرزيده نگردد.

مسند الامام الجواد، ص 243

25. من هجر المداراة قاربه المكروه

كسي كه سازش و مدارا با مردم را رها كند،
ناراحتي به او روي مي‏آورد.

مسند الامام الجواد، ص 243

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

26. من عمل علي غير علم ما يفسد أكثر مما يصلح

كسي كه بدون علم و دانش كار كند،
خراب كاري‏اش بيش از اصلاحش خواهد بود.

مسند الامام الجواد، ص 244

27. اذا نزل القضاء ضاق الفضاء

چون قضاي الهي فرود آيد، عرصه بر آدمي تنگ آيد.

مسند الامام الجواد، ص 244

28. الأيام تهتك لك الأمر عن الأسرار الكامنة

روزگار و گذشت زمان، پرده از رازهاي نهفته برمي‏دارد.

مسند الامام الجواد، ص 245

29. لا هَدمَ لِلدینِ مِثْلُ البدعِ وَلا اَفْسَدَ لِلرّجُلِ مِنَ الطَّمَعِ

هیچ چیزی برای دین مخرب‏تر از بدعت
و برای انسان تباه کننده‏ تر از طمع نیست.

(نور الابصار، ص 332)

30. اَرْبَعُ مَنْ کُنّ فیهِ اِستَکْمَلَ ایمانَه:
مَنْ اَعْطی للّه وَمَن مَنَع فِی اللّه وَاحَبّ لِلّه وَاَبْغَضَ فیه

چهار خصلت که در هر کس باشد، ایمانش کامل است؛
کسی که برای خدا ببخشد و در راه خدا منع نماید
و برای خدا دوست بدارد و برای او خشمگین شود.

(کشف الغمه، ج 2، ص 349)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

31. عَلَيْكُمْ بِطَلَبِ الْعِلْمِ، فَإنَّ طَلَبَهُ فَريضَةٌ وَالْبَحْثَ عَنْهُ نافِلَةٌ،
وَ هُوَ صِلَةُ بَيْنَ الاْخْوانِ، وَ دَليلٌ عَلَى الْمُرُوَّةِ،
وَ تُحْفَةٌ فِى الْمَجالِسِ، وَ صاحِبٌ فِى السَّفَرِ، وَ أُنْسٌ فِى الْغُرْبَة

بر شما باد به تحصيل علم و معرفت، زیرا فراگيرى آن واجب
و بحث پيرامون آن مستحب و سودمند است.
علم ارتباط میان دوستان و برادران،
نشانه مروّت و جوانمردى، تحفه مجالس و محافل،
همدم و رفيق انسان در سفر و انيس و مونس او در تنهایى است.

حلية الأبرار، جلد 4، صفحه 599.

32. لَنْ یَسْتَكْمِلَ الْعَبْدُ حَقیقَهَ الاْیمانِ حَتّى یُؤْثِرَ دینَهُ عَلى شَهْوَتِهِ،
وَ لَنْ یُهْلِكَ حَتّى یُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ عَلى دینِهِ

بنده‏ حقیقت ایمان را در نمى ‏یابد، مگر آنكه دین و احكام الهى را
بر تمایلات و هواهاى نفسانى خود مقدّم دارد و كسى هلاك و بدبخت نمى ‏شود،
مگر آنكه هواها و خواسته‏ هاى نفسانى خود را بر احكام إلهى مقدّم نماید.

بحارالأنوار: ج 75، ص 80، ح 63.

33. إنَّ بَیْنَ جَبَلَىْ طُوس قَبْضَهٌ قُبِضَتْ مِنَ الْجَنَّهِ،
مَنْ دَخَلَها كانَ آمِناً یَوْمَ الْقِیامَهِ مِنَ النّار.

همانا بین دو سمت شهر طوس قطعه ‏اى مى باشد
كه از بهشت گرفته شده است،
هر كه داخل آن شود و با معرفت زیارت كند،
روز قیامت از آتش در أمان خواهد بود.

عیون اخبارالرّضا(علیه السلام) - شیخ صدوق - ج 2، ص 256، ح 6.

34. مَنْ زارَ قَبْرَ أخیهِ الْمُؤْمِنِ فَجَلَسَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَهَ
وَ وَضَعَ یَدَهُ عَلَى الْقَبْرِ وَقَرَءَ: «إنّاأنْزَلْناهُ فى لَیْلَهِ الْقَدْرِ»
سَبْعَ مَرّات، أمِنَ مِنَ الْفَزَعَ الاْكْبَرِ.

هركس بر بالین قبر مؤمنى حضور یابد و رو به قبله بنشیند
و دست خود را روى قبر بگذارد
و هفت مرتبه سوره مباركه «إنّا أنزلناه» را بخواند
از شداید و سختی‏هاى صحراى محشر در أمان قرار مى‏گیرد.

اختیار معرفه الرّجال - شیخ طوسی - ص 564، ح 1066.

35. ثَلاثُ خِصال تُجْلَبُ بِهَا المَوَدَّةُ: أَلاِْنْصافُ وَ الْمُعاشَرَةُ
وَالْمُواساةُ فِى الشِّدَّةِ وَ الاِْنْطِواءُ عَلى قَلْب سَليم.

سه چيز است كه به وسيله آن دوستى حاصل گردد:انصاف،
و معاشرت و هميارى در وقت سختى، و سپرى نمودن عمر با قلب پاك.

اختیار معرفه الرّجال - شیخ طوسی - ص 564، ح 1066.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

قال الامام امام محمد التقی الجوادعلیه السلام

36. الْعامِلُ بِالظُّلْمِ، وَالْمُعینُ لَهُ، وَالرّاضى بِهِ شُرَكاءٌ.

انجام دهنده ظلم، كمك دهنده ظلم و كسى كه
راضى به ظلم باشد، هر سه شریك خواهند بود.

كشف الغمّه: ج 2، ص 348، س 18، بحار: ج 75، ص 81، ح 69.

37. التَّواضُعُ زینَهُ الْحَسَبِ، وَالْفَصاحَهُ زینَهُ الْكَلامِ،
وَ الْعَدْلُ زینَهُ الاْیمانِ، وَالسَّكینَهُ زینَهُ الْعِبادَهِ، وَالْحِفْظُ زینُهُ الرِّوایَهِ.

تواضع و فروتنى زینت بخش حسب و شرف، فصاحت زینت بخش كلام،
عدالت زینت بخش ایمان و اعتقادات، وقار و ادب زینت بخش اعمال و عبادات;
و دقّت در ضبط و حفظ آن، زینت بخش نقل روایت و سخن مى ‏باشد.

كشف الغمّه: ج 2، ص 347، س 19، بحار: ج 75، ص 80، ح 65.

38. التَّوْبَةُ عَلى أرْبَع دَعائِم: نَدَمٌ بِالْقَلْبِ، وَاسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ،
وَ عَمَلٌ بِالْجَوارِحِ، وَ عَزْمٌ أنْ لایَعُودَ.

شرایط پذیرش توبه چهار چیز است: پشیمانى قلبى، استغفار با زبان،
جبران كردن گناه ـ نسبت به همان گناه حقّ الله و یا حقّ النّاس ـ
تصمیم جدّى بر این كه دیگر مرتكب آن گناه نشود.

بحارالأنوار: ج 75، ص 81، ح 74.

39. الْمُؤمِنُ یَحْتاجُ إلى ثَلاثِ خِصال:
تَوْفیق مِنَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ، وَ واعِظ مِنْ نَفْسِهِ، وَ قَبُول مِمَّنْ یَنْصَحُهُ.

مؤمن در هر حال نیازمند به سه خصلت است:
توفیق از طرف خداوند متعال،
واعظى از درون خود، قبول و پذیرش
نصیحت كسى كه او را نصیحت نماید.

بحارالأنوار: ج 72، ص 65،

40. یَخْفى عَلَى النّاسِ وِلادَتُهُ، وَ یَغیبُ عَنْهُمْ شَخْصُهُ، وَ تَحْرُمُ عَلَیْهِمْ تَسْمِیَتُهُ،
وَ هُوَ سَمّیُ رَسُول اللهِ (صلى الله علیه وآله وسلم) وَ كَنّیهِ.

فرمود: زمان ولادت امام عصر (علیه السلام) بر مردم زمانش مخفى است،
و شخصش از شناخت افراد غایب و پنهان است.

وسائل الشّیعه: ج 16، ص 242، ح 21466.