منظور از سوگند به تین و انجیر در اغاز اولیه سوره تین چیست؟

[ال یاسین]

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ وَالتِّينِ وَالزَّيتُونِ(التين/1)

قسم به انجير و زيتون [يا: قسم به سرزمين شام و بيت المقدس‌]،



در اينكه آيا منظور سوگند به همين دو ميوه معروف (انجیر و زیتون ) است يا چيز ديگر؟ مفسران سخنان گوناگونى دارند.


در حالى كه بعضى آن را اشاره به همان دو ميوه معروف مى دانند كه خواص غذائى و درمانى فوق العاده زيادى دارد،
بعضى ديگر معتقدند كه منظور از آن ، دو كوهى است كه شهر دمشق و بيت المقدس بر آنها قرار گرفته ، چرا كه اين دو محل سرزمين قيام بسيارى از انبياء و پيامبران بزرگ خدا است ، و اين دو قسم با سوگندهاى سوم و چهارم كه از سرزمينهاى مقدسى ياد مى كند هماهنگ است .


بعضى نيز گفته اند نامگذارى اين دو كوه بنام تين و زيتون به خاطر اين است كه بر يكى از آنها درختان انجير مى رويد، و بر ديگرى درختان زيتون .


بعضى نيز تين را اشاره به دوران آدم دانسته اند، چرا كه لباسى كه آدم و حوا در بهشت پوشيدند از برگ درختان انجير بود ، و زيتون را اشاره به دوران نوح مى دانند، زيرا در آخرين مراحل طوفان نوح كبوترى را رها كرد تا درباره پيدا شدن خشكى از زير آب جستجو كند او با شاخه زيتونى بازگشت ، و نوح فهميد كه طوفان پايان گرفته و خشكى از زير آب ظاهر شده است (لذا شاخه زيتون رمز صلح و امنيت است ).


بعضى نيز تين را اشاره به مسجد نوح كه بر كوه جودى بنا شد مى دانند

و زيتون را اشاره به بيت المقدس .


ولى ظاهر آيه در بدو نظر همان دو ميوه معروف است ، اما با توجه به سوگندهاى بعد مناسب دو كوه يا دو مركز مقدس و مورد احترام مى باشد.

لذا در حديثى از پيغمبر اكرم (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) مى خوانيم كه خداوند از ميان شهرها چهار شهر را برگزيد، و در باره آنها فرمود: و التين و الزيتون و طور سينين و هذا البلد الامين : تين مدينه است و زيتون بيت المقدس و طور سينين كوفه و هذا البلد الامين مكه است . <3>


منظور از ((طور سينين )) ظاهرا همان طور سيناء است كه مفسران آن را اشاره به كوه طور معروف كه در صحراى سيناء است دانسته اند، و در آنجا درختان پر بار زيتون وجود دارد.
سينا را به معنى كوه پر بركت ، يا پر درخت ، يا زيبا، مى دانند، و همان كوهى است كه موسى به هنگام مناجات به آنجا مى رفت .
بعضى نيز آن را كوهى در نزديك كوفه و سرزمين نجف دانسته اند.
بعضى تصريح كرده اند كه سينين و سيناء يكى است و معناى آن پر بركت است .
و اما ((هذا البلد الامين )) مسلما اشاره به سرزمين مكه است سرزمينى كه حتى در عصر جاهليت به عنوان منطقه اءمن و حرم خدا شمرده مى شد، و كسى در آنجا حق تعرض به ديگرى نداشت ، حتى مجرمان و قاتلان وقتى به آن
سرزمين مى رسيدند در امنيت بودند.


برگرفته از تفسیر المیزان

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

والتّین و الزّیتون

سؤال: منظور از «تین» و «زیتون» در آیه 1 سوره «تین» چیست؟
جواب: خداى متعال در اولین آیه از سوره «تین» مى فرماید: «قسم به تین، و زیتون» (وَ التِّینِ وَ الزَّیْتُونِ).
«تین» در لغت به معنى «انجیر» و «زیتون» همان زیتون معروف است، که ماده روغنى مفیدى از آن مى گیرند.
در این که: آیا منظور، سوگند به همین دو میوه معروف است یا چیز دیگر؟ مفسران سخنان گوناگونى دارند.
در حالى که، بعضى آن را اشاره به همان دو میوه معروف مى دانند که خواص غذائى و درمانى فوق العاده زیادى دارد.
بعضى دیگر معتقدند: منظور از آن، دو کوهى است که شهر «دمشق» و «بیت المقدس» بر آنها قرار گرفته; چرا که این دو محل، سرزمین قیام بسیارى از انبیاء و پیامبران بزرگ خدا است، و این دو قسم با سوگندهاى سوم و چهارم که از سرزمین هاى مقدسى یاد مى کند، هماهنگ است.
بعضى نیز گفته اند: نامگذارى این دو کوه به نام «تین» و «زیتون» به خاطر این است که: بر یکى از آنها درختان «انجیر» مى روید، و بر دیگرى درختان «زیتون».
بعضى نیز، «تین» را اشاره به دوران آدم دانسته اند; چرا که لباسى که آدم و حوا در بهشت پوشیدند، از برگ درختان انجیر بود، و زیتون را اشاره به دوران نوح(علیه السلام)مى دانند; زیرا در آخرین مراحل طوفان، نوح، کبوترى را رها کرد، تا درباره پیدا شدن خشکى از زیر آب جستجو کند، او با شاخه زیتونى بازگشت، و نوح فهمید طوفان پایان گرفته و خشکى از زیر آب ظاهر شده است (لذا شاخه زیتون رمز صلح و امنیت است).
بعضى نیز، «تین» را اشاره به مسجد نوح(علیه السلام) که بر کوه «جودى» بنا شده مى دانند، و زیتون را اشاره به «بیت المقدس».
ولى، ظاهر آیه در بدو نظر، همان دو میوه معروف است، اما با توجه به سوگندهاى بعد، مناسب دو کوه یا دو مرکز مقدس و مورد احترام مى باشد.
لذا در حدیثى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: خداوند از میان شهرها چهار شهر را برگزید، و درباره آنها فرمود: وَ التِّینِ وَ الزَّیْتُونِ وَ طُورِ سینینَ وَ هذَا الْبَلَدِ الأَمینِ: «تین» «مدینه» است، «زیتون» «بیت المقدس» و «طور سینین» «کوفه» و «هذَا الْبَلَدِ الأَمینِ» «مکّه» است.
این نکته نیز، قابل دقت است: واژه «تین» در قرآن مجید، تنها در اینجا ذکر شده، در حالى که کلمه «زیتون» شش بار صریحاً در قرآن مجید آمده، و یک بار هم به صورت اشاره، در آنجا که مى فرماید: وَ شَجَرَةً تَخْرُجُ مِنْ طُورِ سَیْناءَ تَنْبُتُ بِالدُّهْنِ وَ صِبْغ لِلآکِلینَ: «و درختى که از طور سینا مى روید و از آن روغن و نان خورش براى خورندگان فراهم مى گردد».(1)

---

1.تفسیر نمونه، جلد 27، صفحه 159.