(*.*◕*.*) حضرت عباس (ع) الگویی برای نسل امروز (*.*◕*.*)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

تا تو بودى خیمه ‏ها آرام بود
دشمنم در کربلا ناکام بود

تا تو بودى من پناهى داشتم
با وجود تو سپاهى داشتم

تا تو بودى خیمه‏ ها غارت نشد
بعد تو کس حافظ یارت نشد

تا تو بودى چهره نیلى نبود
دستها آماده سیلى نبود

تا تو بودى دست زینب باز بود
بودنت ‏بهر حرم اعجاز بود

تا که مشکت پاره و بى‏ آب شد
دشمن پر کینه ‏ات شاداب شد

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

ه) وفا و فداکارى عباس:

یادم ز وفاى اشجع الناس آید
وز چشم ترم سوده الماس آید

آید به جهان اگر حسین دگرى
هیهات برادرى چو عباس آید


وفا از بارزترین صفات مردان تاریخ و نشانه قوت دین و قدرت امانت دارى است . وفا دژ مستحکمى است که انسان را تا پایان خط در مسیر راه نگه مى‏دارد .» (۲۸)در وفا و فداکارى نیز حضرت عباس سرآمد روزگار و الگوى پاکان وفادار، و فداکاران ایثارگر است . در این بخش پایانى، به نمونه هایى از وفا و فداکارى حضرت عباس اشاره مى ‏کنیم:

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

۱ . رد امان نامه:
رد امان نامه ابن زیاد و شمر - که قبلا به آن اشاره شد - نشانه وفاى عباس است .

۲ . اعلان وفادارى در شب عاشورا:
در شب عاشورا امام حسین علیه السلام در خطبه معروف خود فرمود: «من به همه شما رخصت رفتن دادم; پس همه آزادید بروید و بیعتى که از جانب من به گردن شما بود
برداشتم و این شب که شما را فرا گرفته فرصتى است، آن را شتر رهوار خود کنید و به هر سو که مى‏ خواهید بروید .» آنگاه چراغ را خاموش کرد و فرصت‏ خوبى براى رفتن بود .اولین کسى که وفاى کامل خود را ابراز داشت، حضرت عباس وفادار بود:
«فبدا القول العباس بن على علیه السلام فقال له: لم نفعل ذلک؟ النبقى بعدک؟ لا ارانا الله ذلک ابدا;
آنگاه عباس، فرزند على آغاز به سخن نمود، پس به امام حسین علیه السلام عرض کرد:
براى چه این کار را انجام دهیم؟ آیا براى آنکه بعد از شما باقى باشیم؟ نه، خدا این را [یعنى جدایى از شما را] هرگز به ما نشان ندهد .» (۲۹)

شاها من ار به عرش رسانم سریر فضل
مملوک این جنابم و محتاج این درم

گر برکنم دل از تو و بردارم از تو مهر
این مهر برکه افکنم و این دل کجا برم

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

۴ . اوج وفا در شط فرات:

حضرت عباس علیه السلام بعد از شهادت على اکبر مى‏ خواست‏به میدان برود، اما برادر به او اجازه میدان رفتن نداد، بعد از اصرار زیاد فرمود: مقدارى آب براى کودکان بیاور .
پیشانى حسینش را بوسید و به سوى فرات حرکت کرد، مشک را پر از آب کرد، خود نیز تشنه بود، مى‏ خواست آب بنوشد:
«فذکر عطش الحسین ومن معه فرقى الماء; (۳۰)
سپس به یاد تشنگى حسین و همراهان [و کودکان] افتاد، پس آب را [روى آب] ریخت .» و بر خود خطاب کرد:

یا نفس من بعد الحسین هونى
وبعده لا کنت ان تکونى
هذا الحسین وارد المنون
و تشربین بارد المعین
تالله ما هذا فعال دینى (۳۱)

«اى نفس! بعد از حسین خوارى و ذلت‏بر تو باد و بعد از او [حسین علیه السلام] تو نباید باشى تا زنده بمانى، حسین در آستانه مرگ قرار گرفته و تو آب خنک و گوارا مى ‏نوشى؟ به خدا قسم این کار دین [و آیین] من نیست .»

آنگاه فریاد برآورد:
«والله لا اذوق الماء وسیدى الحسین عطشانا; (۳۲)
به خدا قسم آب نمى ‏نوشم در حالى که آقاى من حسین تشنه است .»

عباس بى ‏وفا تو نبودى کنون چه شد
نوشى تو آب مانده حسینت در انتظار

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

اعتراف دشمن به وفاى عباس

هنگامى که وسایل غارت شده کربلا را به شام نزد یزید بردند، در میان آنها پرچم بزرگى بود . یزید و حاضران در مجلس دیدند همه پرچم سوراخ و صدمه دیده، ولى دستگیره آن سالم است . یزید پرسید: «این پرچم را چه کسى حمل مى‏کرد؟» گفته شد: «عباس بن على‏» .

یزید از روى تعجب و تجلیل از آن پرچم سه بار برخاست و نشست و گفت:
«انظروا الى هذا العلم فانه لم یسلم من الطعن والضرب الا مقبض الید التى تحمله;
به این پرچم بنگرید، [که بر اثر صدمات] نیزه و زدن [شمشیر] جایى از آن سالم نمانده جز دستگیره آن که [پرچمدار] آن را با دست‏حمل مى‏کرده است .»
سالم ماندن دستگیره پرچم، نشان از آن دارد که پرچمدار تمام ضربات نیزه و شمشیر را که بر دستش وارد مى‏ شده تحمل مى‏ کرده ولى پرچم را رها نساخته است .

آنگاه یزید گفت:
«ابیت اللعن یا عباس، هکذا یکون وفاء الاخ لاخیه;
لعن [و ناسزا] را از خودت دور ساختى اى عباس! [و ناسزا زیبنده تو نیست ]. این چنین است [رسم و معناى] وفادارى برادر نسبت‏به برادرش .» (۳۳)
آرى، وفاى حضرت عباس آن قدر فراوان و در حد اعلاست که پلیدترین دشمنان او هم نمى ‏توانند آن را انکار کنند .

پنج امامى که ترا دیده ‏اند
دست علم گیر تو بوسیده ‏اند

چشم خداوند چو دست تو دید
بوسه زد و اشک زچشمش چکید

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

وفا و فداکارى عباس در سخنان معصومین علیهم السلام

۱ . امام سجاد علیه السلام فرمود:
«رحم الله عمى العباس فلقد آثر وابلى وفدى اخاه بنفسه حتى قطعت ‏یداه;
خداوند رحمت کند عمویم عباس را که حقیقتا ایثار و جانبازى نمود و جانش را فداى برادر نمود تا آنجا که دستهایش قطع شد .» (۳۴)

۲ . امام صادق علیه السلام فرمود:
«اشهد لقد نصحت لله ولرسوله ولاخیک فنعم الاخ المواسى;
شهادت مى‏ دهم که تو براى خدا و رسولش و برادرت خیرخواهى نمودى، پس تو چه نیکو برادر فداکار بودى .» (۳۵)

۳ . امام زمان علیه السلام در زیارت ناحیه مقدسه خطاب به عمویش عباس مى‏ فرماید: «
السلام على ابى الفضل العباس المواسى اخاه بنفسه;
سلام بر ابوالفضل العباس که با جان خویش با برادر همدردى [و براى او فداکارى] نمود .»

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

پی نوشت :
۱) برخى سال تولد او را سال ۲۴ ه . ق دانسته اند، ر . ک: حسین اسدى، اسوه‏ هاى عاشورا .
۲) منتهى الامال، ج‏۱، ص‏۱۳۶ .
۳) معارف و معاریف، ج‏۷، ص‏۲۰۶ .
۴) جعفر نقدى، زینب کبرى، ص‏۱۲ .
۵) معالى السبطین، ج‏۱، ص‏۲۶ .
۶) تنقیح المقال، ج‏۲، ص‏۱۲۸ .
۷) علامه مرتضى مطهرى، حماسه حسینى، ج‏۲، ص‏۱۱۸ .
۸) منتهى الامال، ج‏۱، ص‏۱۳۷ - ۱۳۸ . برخى نوشته‏اند که او دو فرزند دیگر به نام محمد و قاسم داشت که در کربلا به شهادت رسیدند . ر . ک: الوقایع و الحوادث، ملبوبى، ج‏۳، ص‏۳۰ .
۹) مفاتیح الجنان، زیارتنامه حضرت عباس، ص‏۷۱۵ .
۱۰) فتح/۲۸ .
۱۱) ذریعه، ص‏۱۲۲ .
۱۲) الوقایع والحوادث، ج‏۲، ص‏۳۰; سوگنامه آل محمد صلى الله علیه و آله، ص‏۲۹۳ .
۱۳) زینب کبرى علیها السلام، ص‏۱۲ .
۱۴) مفاتیح الجنان، ص‏۷۱۵ .
۱۵) موسوعه کلمات الحسین علیه السلام، ص‏۲۹۸ .
۱۶) وقایع الایام، ویژه محرم، ص‏۲۶۴ .
۱۷) معالى السبطین، ج‏۱، ص‏۲۷۰; نفس المهموم، شیخ عباس قمى، ص‏۱۷۷ .
۱۸) روم/۷ .
۱۹) نفس المهموم، ص‏۱۷۶; ر . ک: اعیان الشیعه، ج‏۷، ص‏۴۳۰ .
۲۰) جام عبرت، سید حسین اسحاقى، ج‏۲، ص‏۱۰۴ .
۲۱) منتهى الامال، ص‏۱۳۶; ر . ک: تنقیح المقال، ج‏۲، ص‏۱۲۸ .
۲۲) حماسه حسینى، ج‏۱، ص‏۵۹ .
۲۳) معالى السبطین، ج‏۱، ص‏۲۶۷ .
۲۴) همان .
۲۵) مقتل خوارزمى، ج‏۲، ص‏۳۰ .
۲۶) مقتل مقرم، ص‏۲۶۹ .
۲۷) ذریعه، ص‏۱۲۴ .
۲۸) عناوین برگرفته از روایات است . ر . ک: منتخب میزان الحکمه، محمدى رى شهرى، ص‏۵۴۲ .
۲۹) همان، ص‏۴۰۰ .
۳۰) کبریت الاحمر، ص‏۱۵۹; منتخب التواریخ، ص‏۲۵۸ .
۳۱) ر . ک: ناسخ التواریخ، ج‏۲، ص‏۳۴۵ .
۳۲) بحارالانوار، ج‏۴۵، ص‏۴۱; ترجمه مقتل ابى مخنف، ص‏۹۷ .
۳۳) دین و تمدن، ج‏۱، ص‏۲۸۸ و ر . ک: سوگنامه آل محمد صلى الله علیه و آله، ص‏۳۰۰ .
۳۴) بحارالانوار، ج‏۴۴، ص‏۲۹۸; تنقیح المقال، ج‏۲، ص‏۱۲۸ .
۳۵) مفاتیح الجنان، زیارتنامه حضرت عباس علیه السلام .