چرا کعبه و مسجد خانه خداست ؟

[ال یاسین]

مقصود از این که کعبه و مسجد ،‌خانه خداست ، با این که نسبت همه زمین به خداوند یکسان است ، و مکانی از امکان دیگر به او نزدیک تر نیست ، این می باشد که خداوند با این مکان ها معامله هریک از ما با خانه خود را می کند ؛ یعنی خداوند این مکان های مخصوص را مکان ملاقات خود و مجلس انس و زیارت خویش قرار داد و با بندگان و زائران خود در این مکان ها ،‌ معامله حضور و صحبت می کند .
و چون هر مکانی را که اراده کنیم تا مسجد قرار دهیم و منسوب به او سازیم و هر محلی را که ما برای ملاقات و حضور و زیارتاو معیین نماییم ،‌او پذیرای آن است ،‌معنایش این می باشد که تعیین جلسه ملاقات و زیارت را هم به ما واگذار نمود و این از بزرگ ترین مکارم اخلاقی می باشد .

[ال یاسین]

آداب رفتن به مسجد

لازم است هر وقت به سوی مسجد می روی و قصد احرام حضور خانه خدا می کنی ، به اندازه توانایی در شناخت آداب حضور بکوشی ؛ زیرا هر چه معرفت بیشت تر باشد ،‌عمل با ارزش تر است ، و مراعات ادب ، سبب نزدیک شدن بنده به خدا می شود .

خوب است برای شناخت آداب حضور ،‌آداب حضور به سلاطین دنیا را میزان قرار دهی . و همان ظور که عظمت این سلاطین با عظمت ذات خداوند قابل مقایسه نیست ، هم چنین نسبت حق ادب حضور در محضر پرودگار هم با حق ادب حضور سلاطین و حکام قابل مقایسه نیست ، و با توجه به این امر نه تو و نه هیچ انسانی قدرت مراعات حق ادب حضور پروردگار را ندارد .

بعد ازشناخت این حقیقت خوب دقت کن که در حضور پرودگار رفتارت چگونه است ؟ و تقصیر خود را همیشه به خاطر داشته باش که همین کار ، تو را به سوی خداوند هدایت می کند .

[ال یاسین]

اداب ظاهری مسجد

مهم ترین حق مسجد ، آباد نگه داشتن مساجد با عبادات در آن ها می باشد .

و از آداب مسجد که هنگام رفتن به سوی مسجد این دعا را بخواند : الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يهْدِينِ * وَالَّذِي هُوَ يطْعِمُنِي وَيسْقِينِ * وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يشْفِينِ* وَالَّذِي يمِيتُنِي ثُمَّ يحْيينِ * وَالَّذِي أَطْمَعُ أَنْ يغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يوْمَ الدِّينِ * رَبِّ هَبْ لِي حُكْمًا وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ * وَاجْعَلْ لِي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ * وَاجْعَلْنِي مِنْ وَرَثَةِ جَنَّةِ النَّعِيمِ (شعرا 78الی 85)

و برای خواندن این دعا ،‌ثواب بسیار و فضیلیتی بزرگ وارد شده است.

از اداب دیگر مسجد در آوردن کفش هنگام دخول در مسجد و بر زبان آوردن نام خدا و دعا هنگام دخول و خروج از مسجد می باشد .

مستحب است که هنگام دخول و خروج پس از بسم الله بگوید : اللهم صل علی محمد و آل محمد اللهم اغفر لی ذنوبی و افتح لی ابواب فضلک (التهذیب الاحکام 3/263 باب فضل المساجد حدیث 744 )

ونیز مستحب است که هنگام خروج از مسجد پس از خواندن نماز کنار درمسجد بایستد و بگوید : اللهم دعوتنی فاجبت دعوتکو صلیت مکتوبتک وانتشرت فی ارضک کما امرتنی فاسئلک من فضلک العمل بطاعتک و اجتناب سخطک والکفاف من الرزق برحمتک . ( الکافی 3/309 کتاب الصلاه باب العقول عند دخول . حدیث 4 )

ومستحب است هنگام وارد شدن به مسجد ،‌ پای راست و هنگام خروج ،‌ پای چپ را جلو بگذارد ،‌ و این کار در ورود و خروج هر مکان شریفی آمده است به خلاف مکان های پست که مقدم داشتن پاها در آن مکان ها بالعکس است .

و مستحب است در هر مسجدی که انسان وارد می شود ،‌دو رکعت نماز تحیت به احترام آن مسجد بخواند . (الخصال 523 ابواب العشرین و مافوقه . حدیث 13.)

هم چنین جارو کردن مسجد و روشن نگه داشتن چراغ مسجد در مساجد مستحب است ،‌و دو طبقه ساختن و سقف برای آن ساختن و زینت کردن و تصویر بر در و دیوار مسجد کشیدن کراهت دارد ،‌و بعضی به حرمت آن معتقدند و احوط، اجتناب از این کارها است .

[ال یاسین]

مکروهات مسجد (1)

کراهت دارد که مناره مسجد خیلی بلند باشد و یا این که که در وسط مسجد ساخته شده باشد و عضی به حرمت ان قائل شده اند .

هم چنین خارج نمودن سنگ ریزه از مسجد مکروه و احوط پرهیز از این کار است و اگر کسی این کار را انجام داده باشد ، باید که ان سنگ ریه ها را به همان مسجد و یا مسجد دیگری باز گرداند .

هم چنین خرید و فروش و جادادن دیوانگان و کودکان در مسجد مکروه است و احوط در همه این موارد اجتناب از ان ها می باشد .( التهذیب 3/249 حدیث 628)

اقامه حدود و بیش از حد صدا را بلند نمودن و یا اعلان گمشده ها و سخن گفتن درباره امور دنیایی مکروه است و ان هر موردی است که در هنگام مرگ و پس از ان به کار انسان نیاید ،‌و چیزی ساختن و کشف عورت نیز کراهت دارد .

هم چنین نجاست را داخل مسجد نمودن حرام است ، و بعضی این مساله را به نجاساتی که اشیای دیگر را هم نجس می کند ، اختصاص داده اند ،‌و همین صحیح است .

[ال یاسین]

مکروهات مسجد(2)

از پیامبر صلی الله علیه واله وسلم روایت شده که برهنه بودن ران و ناف و زانو در مسجد مانند کشف عورت است . (التهذیب 3/263 حدیث 742 ؛ وسائل الشیعه 5/244. حدیث 6450 ) و تکیه دادن و خوابیدن در مسجد الحرام و مسجد النبی ؛ بلکه در همه مساجد مکروه است ولی بعضی این را رد نموده اند ،

و داخل شدن به مسجد در حالی که دهان انسان بوی سیر و پیاز و تره بدهد و سبب ناراحتی دیگران شود هر چند اندک و آب دهان ، و یا خلط سینه و آب بینی در مسجد انداختن مکروه می باشد و کفاره این عمل ،‌پوشاندن این هاست .

مسجد را سر راه قرار دادن و سخن گفتن در ان به زبانی که عامه مردم نمی فهمند و وضو گرفتن از اب مخلوط با بول و غایط مکروه و بعضی قائل به حرمت این امر شده اند . ( وسائل الشیعه 5/293 حدیث 6580)

[ال یاسین]

مسجد زنان کجاست ؟

از پیامبر خدا صلوات الله علیه و اهل بیت ان بزرگوار درباره حضور مردان در مساجد و تاکید و ترغیب حضور در مساجد اخبار بسیار آمده است . و در بعضی از ان ها استحباب اختیار نماز فرادی در مسجد بر جماعت در غیر مسجد وارد شده است . اما برای زن ها روایت شده که : ان مسجد المراه بیتها . مسجد زن ، خانه او است و مستحب می باشد (‌وسایل الشیعه 5/236 باب 30 ؛ لفظ روایت چنین است : خُیرُ مَساجد النسا البوت ُ ) مومن در خانه خودش ، محلی را به عنوان مسجد و محل عبادت خود قرار دهد ،‌و رفتارش با ان مکان مانند رفتار با مسجد باشد .



مطالب فوق برگرفته از کتاب اسرار الصلوه حاج میرزا جوا آقا ملکی تبریزی ترجمه احمد بانپور است.