جامعه پذیری باعث شکل گیری هویت جوانان می شود

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

روحانیت باید نقش فعال در فرایند جامعه پذیری جوانان داشته باشد


دکتر غلامرضا کریمی، استاد دانشگاه و مدیر کل دفتر همکاری های علمی بین المللی وزارت آموزش و پرورش با تقسیم بندی جوانان به دو طیف مذهبی و غیرمذهبی گفت: طیفی از نسل جوان که مذهبی و علاقه مند به نظام و در یک کلام حزب اللهی و بسیجی است روحانیت را جدا از عملکرد خاص و عام این قشر مورد تأیید قرار می دهند و آن ها را به عنوان یک قشر مرجع و قابل تبعیت می پذیرند.

وی با تأکید بر اینکه طیف دوم که خیلی در قید و بند اصول و عقاید مذهبی نیستند در تعامل با روحانیت دچار مشکلند، اظهار داشت: از نظر جوانان این طیف، روحانی مطلوب روحانی است که ضمن آگاهی نسبت به دانش روز امکان تعامل فعال در اجتماع عادی را داشته باشد، انواع مهارت های زندگی را بداند و نگرش مثبت نسبت به دیگران داشته باشد.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه شرایط امروز بسیار متفاوت از 10 سال قبل است، تصریح کرد: امروزه به دلیل وقوع انقلاب و انفجار اطلاعاتی و برقراری ارتباطات گسترده نمی توان به روش های سنتی نظیر سخنرانی و گفت و گوی رودررو که در واقع در گذشته ابزارهای اصلی ارتباط با مردم بوده اند، بسنده کرد.

دکتر کریمی ادامه داد: در شرایط امروز جامعه روحانیت برای اینکه بتواند یک تعامل جدی با نسل جوان داشته باشد باید با استفاده از ابزارهای جدید نظیر اینترنت و ورود به حوزه هایی چون حوزه های هنری حوزه تأثیرگذاری خود بر روی جوانان را گسترش دهد.

مدیر کل دفتر همکاری های علمی بین المللی وزارت آموزش و پرورش، نیازسنجی و شناخت روحیات نسل جوان را به عنوان یکی از عوامل تقویت مناسبات روحانیت و نسل جوان معرفی کرد و ابراز داشت: روحانیت باید با بهره گیری از ابزارهای جدید بتواند ذهنیت آن طیف از جوانان که به دلیل ناآگاهی یا بدفهمی و یا القای اطلاعات غلط نسبت به این قشر ذهنیت منفی دارند را تغییر دهد و این مسئله راهی جز نیازسنجی و شناخت روحیات جوانان ندارد.

دبير کل کميسيون ملي آيسسکو در جمهوري اسلامي ايران، خاطرنشان کرد: روحانیت بعد از شناخت کامل جوانان باید با آن ها به گفت و گو بپردازد البته گفت و گو شیوه های متفاوتی دارد که روحانی باید به غیر از گفت و گوی رودررو و چهره به چهره به انواع دیگر آن نیز مسلط باشد.

دکتر کریمی نحوه جامعه پذیری جوانان را نیز از دلایل تأثیرگذار بر ارتباط این قشر با روحانیت دانست و اذعان داشت: جامعه پذیری جوانان در محیط مدرسه، همسالان و دوستان همچنین از طریق رسانه های ارتباط جمعی به ویژه تلویزیون باعث شکل گیری هویت آن ها می شود، بنابراین روحانیت باید نقش فعال و اثرگذاری را در پیش گیرد تا بتواند در فرایند جامعه پذیری جوانان و هویت سازی آنان موثر واقع شود.

وی بر لزوم تغییر روش کاری روحانیت از روش سنتی به روش جدید تأکید کرد و گفت: شاید روحانیت در یک مقطع زمانی با وعظ و خطابه می توانست جوانان را تحت تأثیر قرار دهد اما امروزه روحانیت باید با ابزارهای جدید چون شبکه سازی در اینترنت، برگزاری نشست های ویژه و خاص با اقشار مختلف در زمینه مسایل روز، نوشتن کتب قابل فهم نسل جوان و ورود به عرصه های فیلم و سینما، آموزش و پرورش و آموزش عالی، تعامل خود را با نسل جوان بیشتر کند.

مدیر کل دفتر همکاری های علمی بین المللی وزارت آموزش و پرورش، افزایش گرایش به دین و معنویت، حاکم شدن فضای معنویت در جامعه، گسترش روحیه صداقت و مهرورزی و جلوگیری از افراط و تفریط به ویژه در امور مذهبی را از پیامدهای مثبت پیوند روحانیت و نسل جوان عنوان کرد.

دکتر کریمی به بررسی مهم ترین عوامل خدشه دار شدن مناسبات روحانیت و نسل جوان پرداخت و اذعان داشت: از آنجایی که روحانیت نقش پیش رو در هدایت انقلاب و پیروزی آن داشته، طبیعی است که بیشترین تلاش معاندان و مخالفان نظام بر این است که این قشر خاص اعتبار و جایگاه خود را در جامعه از دست بدهد.

این استاد دانشگاه عدم رسیدن به وحدت حوزه و دانشگاه را به عنوان یک تهدید در جامعه امروز معرفی کرد و اظهار داشت: با وجود تلاش های گسترده ای که از اول انقلاب برای ایجاد ارتباط میان دانشگاهیان و روشنفکران با قشر روحانیت صورت گرفته است متأسفانه در این زمینه شاهد پیشرفت خوبی نبوده ایم.

وی ادامه داد: این نقیصه باعث شده است تا یک نگاه همراه با تردید و بدبینی نسبت به روحانیت در بخشی از قشر جوان داشته باشیم. از سویی عده ای از روحانیون توقع حداکثری از جوانان دارند یعنی معتقدند که تمام اعمال و رفتار جوان باید مطابق نص صریح قرآن باشد، این نوع عدم توجه به طبیعت جوان و دوره جوانی نیز باعث آسیب دیدن این ارتباط می شود.

دکتر کریمی با اشاره به اینکه ما نیازمند نهادی هستیم که این نهاد مناسبات روحانیت و اقشار مختلف جامعه به ویژه نسل جوان را بررسی و برنامه ریزی کند، ابراز داشت: این نهاد باید با حذف آسیب ها و ارایه ایده های نو بر هرچه بهتر شدن مناسبات روحانیت و نسل جوان کمک کند. در واقع نباید انتظار داشت که روحانیت خود وارد صحنه شود و اقدام کند از سویی به دنبال جمع آوری تجزیه و تحلیل بازخوردهای مناسب نیز باشد.