اداب معاشرت رسول الله (صل الله علیه و اله)

[بیرق ظهور]

در خوراک و پوشاک از غلامان و کنیزان خود برترى نمى‏جست. هرگز به‏کسى فحش و ناسزا نگفت، و هیچ‏گاه زن یا خادمى را لعن و نفرین نکرد، و هیچ‏گاه‏کسى را در حضور آن حضرت سرزنش نکردند جز آنکه مى‏فرمود: رهایش کنید وبه او کار نداشته باشید.

کسى نزد او نمى‏آمد ـ آزاد باشد یا غلام یا کنیز ـ جز آنکه در پى حاجت اوبر مى‏خاست. خشن و درشتخو نبود، و در بازارها جار نمى‏زد. در مقابل بدى دیگران‏بدى نمى‏کرد، بلکه بدى آنان را نادیده مى‏گرفت و از آنان در مى‏گذشت. به هر کس‏مى‏رسید آغاز به سلام مى‏کرد .

هر کس براى کارى نزد او مى‏آمد با وى همکارى مى‏کرد تا آنکه خود آن‏شخص منصرف گردد. هرگز نشد کسى دست آن حضرت را بگیرد و ایشان پیش ازوى دستش را از دست او بیرون کشد. و چون به مرد مسلمانى مى‏رسید نخست با اودست مى‏داد.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله بر نمى‏خاست و نمى‏نشست جز به یاد خدا. و هنگامى که درنماز بود کسى نزد او نمى‏نشست جز آنکه نمازش را کوتاه مى‏کرد و به وى رو نموده‏مى‏فرمود: آیا حاجتى دارى؟در نشستن اکثرا کف پاها را بر زمین مى‏گذاشت و زانوها را در بغل مى‏گرفت .

هنگام ورود به مجلس در نزدیکترین جایى که خالى بود مى‏نشست، و بیشتر اوقات‏رو به قبله مى‏نشست.

هر کس را که بر او وارد مى‏شد احترام مى‏کرد و بسا لباس خود را زیر اومى‏گسترد و شخص تازه وارد را بر خود ترجیح داده، بر تشکچه‏اش مى‏نشاند. درحال خشنودى و خشم جز به حق سخن نمى‏گفت.

آن حضرت خیار را گاه با خرما و گاه با نمک میل مى‏کرد. در میان میوه‏هاى‏تازه هندوانه و خربزه و انگور را بیش از همه دوست مى‏داشت. بیشتر خوراک‏



آن حضرت آب و خرما بود. شیر را با خرما میل مى‏کرد و آن را دو غذاى پاکیزه‏مى‏نامید. گوشت را بیش از غذاهاى دیگر دوست داشت، و ترید را با گوشت تناول‏مى‏کرد. کدو را دوست داشت. از گوشت شکار مى‏خورد ولى خود شکار نمى‏کرد.

نان و روغن میل مى‏کرد. از گوشت گوسفند، ماهیچه و سردست را دوست داشت، واز پختنى‏ها«کدو حلوایى»، از خورش‏ها«سرکه»، از خرما«عجوه» (که نوعى‏خرماى پرگوشت است) ، و از سبزى‏ها«کاسنى و ریحان کوهى و کلم»را دوست‏داشت.

[بیرق ظهور]

49) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در دعاى خود مى‏گفت: خدایا، مرا مسکین و تهیدست‏زنده بدار، و مسکین و تهیدست بمیران، و در زمره مسکینان و تهیدستان محشورفرما. . .
50) عبد اللّه بن ابى اوفى گوید: هرگاه کسى زکاتى نزد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله‏مى‏آورد، آن حضرت قوم و قبیله او را دعا مى‏کرد و مى‏گفت: خداوندا، بر آل فلان‏درود فرست.

51) در روایت آمده که رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فال نیک را دوست داشت و از فال‏بد بدش مى‏آمد (یعنى دوست نداشت کسى فال بد بزند) .

52) على علیه السّلام فرمود: هرگاه کسى نزد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله سخن دروغى مى‏گفت، آن حضرت لبخند مى‏زد و مى‏فرمود: او یک حرفى مى‏زند!53) روایت است که هرگاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله سخنى مى‏گفت یا چیزى از اومى‏پرسیدند سه مرتبه تکرار مى‏کرد تا هم حرف طرف کاملا روشن شود و هم‏دیگران فرمایش او را درست بفهمند.

54) روایت است که چون یاران رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله خدمت ایشان مى‏رسیدند[به‏جاى سلام‏]مى‏گفتند: «صبح به خیر و شب به خیر»و این سلام و تحیّت مردم زمان‏جاهلیت بود، پس خداوند این آیه را فرستاد: «و هنگامى که نزد تو مى‏آیند تو را به‏
50


چیزى تحیّت گویند که خداوند تو را با آن تحیّت نگفته است (1). »آن‏گاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله به‏آنان فرمود: خداوند بهتر از این را که تحیّت بهشتیان است به ما ارزانى داشته و آن«السلام علیکم»است.

55) هرگاه یکى از مسلمانان به پیامبر صلّى اللّه علیه و آله سلام مى‏کرد و مى‏گفت: «سلام‏علیک»در پاسخ مى‏فرمود: «و علیک السلام و رحمة اللّه»، و چون مى‏گفت: «السلام‏علیک و رحمة اللّه»پیامبر مى‏فرمود: «و علیک السلام و رحمة اللّه و برکاته»، وآن حضرت بدین گونه در پاسخ سلام سلام کنندگان مى‏افزود.

56) على علیه السّلام فرمود: هرگاه تولد دخترى را به رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله مژده مى‏دادندمى‏فرمود: شاخه گلى است و روزیش بر خداست.

57) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: من مأمورم که زکات را از ثروتمندانتان بگیرم وبه نیازمندانتان برسانم.

58) امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله زکات روستاییان را میان‏روستاییان، و زکات شهریان را میان شهریان تقسیم مى‏کرد. . .

59) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: من تربیت شده خدا هستم، و على تربیت شده من‏است؛پروردگارم مرا به بخشش و نیکى کردن دستور داده، و از بخل و جفا کردن نهى‏فرموده است.

60) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: هر که از ما چیزى بخواهد، اگر آن را داشته باشیم‏از وى دریغ نمى‏کنیم.

61) على علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله هرگاه چیزى را فراموش مى‏کرد پیشانى‏خود را در میان کف دستش مى‏گذاشت و مى‏گفت: «بار الها، سپاس و ستایش ویژه‏توست، اى به یادآورنده هر چیز و انجام دهنده آن، آنچه را فراموشم شده به یادم‏آر».

..............................

(1) مجادله/ .8

[بیرق ظهور]

62) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: خداى تبارک و تعالى شش خصلت را براى من‏خوش نداشت و من نیز آنها را براى جانشینان پس از خود از فرزندانم و پیروانشان‏خوش نمى‏دارم : بازى کردن در نماز[با اعضاى بدن یا لباس‏]، بدزبانى در حال روزه، منّت نهادن پس از صدقه دادن، با جنابت به مسجد رفتن، سرکشى در خانه‏هاى مردم، و خندیدن در گورستان.

63) امام صادق علیه السّلام فرمود: چهار چیز از اخلاق پیامبران است: نیکى، بخشش، صبر بر پیشامد ناگوار، و اقدام به اداى حق مؤمن.

64) على علیه السّلام فرمود: بسیارى از اوقات، رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نگین انگشتریش رادر کف دست قرار مى‏داد و به آن مى‏نگریست.

65) امام باقر علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله چیدن خرما و درو کردن زراعت رادر شب کراهت داشت‏[زیرا نمى‏خواست فقرا و تهیدستان بى‏بهره بمانند].

66) روایت است که پیامبر گرامى صلّى اللّه علیه و آله هنگامى که میوه‏ها مى‏رسید دستورمى‏داد در دیوار باغ شکافى ایجاد کنند[تا دیگران نیز بتوانند از میوه‏هاى آن استفاده‏کنند] .

67) على علیه السّلام فرمود: کسانى خدمت پیامبر صلّى اللّه علیه و آله مى‏رسیدند و گرد او جمع‏مى‏شدند که چیزى نداشتند؛انصار[که اهل مدینه بودند]گفتند: خوب است از هرنخلستانى یک خوشه از خرما به اینان اختصاص دهیم. و این سنّت جارى شد و تاامروز ادامه یافته است .

68) نقل است که جبرئیل علیه السّلام گفت: در روى زمین خانواده‏اى نماند جز اینکه‏آنها را زیر و رو و بررسى نمودم و کسى را بخشنده‏تر از رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نسبت به مال‏دنیا نیافتم.

69) على علیه السّلام فرمود: هرگاه سائلى نزد رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله مى‏آمد[و درخواستى‏مى‏کرد]آن حضرت مى‏فرمود: مانعى نیست، مانعى نیست
52


‏



70) جابر گوید: هرگز نشد که چیزى از رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله درخواست شود وآن حضرت«نه»بگوید. ابن عتیبه گوید: اگر چیزى حاضر نداشت وعده آن را مى‏داد.

71) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله هرگاه مى‏خواست لشکرى به سویى بفرستد اول روزاعزام مى‏کرد.

72) امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله چون لشکرى را روانه مى‏ساخت‏براى آنها دعا مى‏کرد.

73) حضرت رضا علیه السّلام فرمود: هرگاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله لشکرى را به، سویى‏مى‏فرستاد و فرماندهى بر آنان پیشوایى مى‏کرد، آن حضرت یک نفر از معتمدین‏خود را با وى مى‏فرستاد تا اخبار او را گزارش دهد.

74) امام صادق علیه السّلام فرمود: هرگاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرماندهى را با لشکرى‏گسیل مى‏داشت، نخست او را به رعایت تقواى الهى درباره خود و عموم یارانش‏سفارش مى‏کرد، سپس مى‏فرمود: به نام خدا و در راه خدا پیکار کن، با منکران خدابجنگید، مکر نکنید، خیانت نکنید، کشتگان را مثله نکنید (گوش و بینى و انگشتان‏آنان را نبرید) کودکان و کسانى را که در سر کوهى به عبادت مشغولند (راهبان را) نکشید، درختان خرما را آتش نزنید و در آب غرق نسازید، هیچ درخت میوه‏دارى‏را نبرید و زراعتى را آتش نزنید، زیرا شما نمى‏دانید، شاید به آن نیازمند شوید. و ازچهارپایان حلال گوشت غیر آن را که ناچار از خوردن آنید پى نکنید، و چون بادشمن مسلمانان روبرو شدید آنان را به یکى از سه چیز (مسلمان شدن، جزیه دادن، ترک جنگ) فرا خوانید، پس اگر در مورد هر یک از آنها پاسخ مثبت دادند از آنان‏بپذیرید و دست از سر آنان بردارید.

75) على علیه السّلام فرمود: هرگاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله با دشمن روبه‏رو مى‏شد پیادگان وسوارگان و شتر سواران را آماده مى‏کرد، آن‏گاه مى‏گفت: خداوندا، تو پناه و یاور وحافظ من از خطرهایى؛خداوندا، به یارى تو حمله مى‏کنم و مى‏جنگم.

[بیرق ظهور]

77) قتاده گوید: هرگاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در میدان جنگ حضور مى‏یافت‏مى‏گفت : خداوندا، به حق حکم فرما!77) در یکى از نامه‏هاى على علیه السّلام به معاویه آمده است : هرگاه تنور جنگ‏گرم مى‏شد و مردم از ترس عقب‏نشینى مى‏کردند، رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله اهل بیت خود راپیشاپیش لشکر قرار مى‏داد و یارانش را به وسیله خویشان خود از سوز شمشیرها ونیزه‏ها نگاه مى‏داشت. . .
78) حضرت رضا علیه السّلام در هنگام بیعت با مردم بر ولایتعهدى خویش فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله با مردم این چنین بیعت مى‏کرد؛آن‏گاه خود آن حضرت از مردم‏بیعت گرفت در حالى که دست مبارکش بالاى دست آنان قرار داشت.

79) على علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله با زنان دست نمى‏داد و هرگاه‏مى‏خواست از آنان بیعت بگیرد ظرف آبى را مى‏آوردند، آن حضرت دست خود رادر آب فرو مى‏برد سپس بیرون مى‏آورد، آن‏گاه مى‏فرمود: شما هم دستهایتان را درآب فرو برید، که من با شما بیعت کردم .

80) از جمله امورى که رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در بیعت با زنان شرط مى‏فرمود این‏بود که جز با مردان محرم با مردان دیگر سخن نگویند.

81) ابن عبّاس گوید: هرگاه رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله به مردى مى‏نگریست و از اوخوشش مى‏آمد، مى‏پرسید: آیا او شغلى دارد؟اگر مى‏گفتند: نه، مى‏فرمود: از چشمم‏افتاد!مى‏گفتند : یا رسول اللّه، چرا از چشمتان افتاد؟مى‏فرمود: زیرا وقتى مؤمن بیکاربود دین خود را سرمایه زندگانیش قرار مى‏دهد.

82) امام صادق علیه السّلام فرمود: قرض و عاریه و پذیرایى مهمان از سنن‏رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله است.

83) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله در هنگام قرض اگر درهمهاى فاسد مى‏گرفت، در هنگام‏پرداخت درهمهاى صحیح و سالم مى‏داد.
54


‏

84) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: خداوند به من وحى کرد که چهار کس را دوست‏بدارم : على، اباذر، سلمان و مقداد را. . .

85) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: جبرئیل نزد من آمد و گفت: خداوند تو را امرمى‏کند که على را دوست بدارى، و دیگران را نیز به دوستى و ولایت او امر نمایى.

86) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: پروردگارم مرا به هفت خصلت دستور فرموده: دوست داشتن مساکین و تهیدستان و نزدیک شدن به آنان، و اینکه فراوان ذکر«لا حول و لا قوّة الاّ باللّه»بگویم، و با خویشان خود صله رحم کنم اگر چه آنان بامن قطع رابطه کرده باشند، و[در امور مادى‏]به کسانى که پایین‏تر از من قرار دارندبنگرم و به بالاتر از خود نگاه نکنم، و در راه خدا سرزنش سرزنش کننده مرا دلسردنکند، و حق را بگویم اگر چه تلخ باشد، و از کسى چیزى درخواست نکنم.

87) رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: اگر توانستى که در تمام روز و شب خود حقد وکینه‏اى از کسى به دل نداشته باشى چنین کن، زیرا این از سنّت من است، و هر که سنّت‏مرا زنده کند مرا زنده کرده، و هر که مرا زنده کند در بهشت با من خواهد بود.

[بیرق ظهور]

یا رسول الله یا نبی الرحمــــــــــــة انا توجهنا و استشفعنا و توسلنا بکم الی الله

[بیرق ظهور]

اللهم صل علي سيدنا و نبينا محمد واله و ما اختلف الملوان وتعاقب العصران و كر الجديدان واستقبل الفرقدان و بلغ روحه و ارواح اهل بيته مني التحية و السلام و سلم و بارك عليهم كثيرا
بنا به نقلي ثواب خواندن اين صلوات معادل ده هزار صلوات است پس همگان شريك در اين ثواب باشيم
اللهم صل علي محمد و ال محمد و عجل فرجهم