مراقبت از عزیزی که فراموشمان کرده

[خادمه زینب کبری(س)]

مراقبت از عزیزی که فراموشمان کرده

---

مراقبت از یک بیمار مبتلا به آلزایمر در خانه کار مشکلی است و می تواند در بعضی مواقع بسیار طاقت فرسا باشد. هر روز مشکلات جدیدی پیش می آید که فرد مراقب باید با آنها برخورد نماید. این مشکلات شامل تغییراتی که در توانایی بیمار ایجاد می شود و نیز تغییرات در رفتار بیمار.........

---

آلزایمر رایج ترین نوع زوال عقل است. این اصطلاح به معنای کاهش ظرفیت روانی به علت ضایعه عفونی مغزی است. آلزهایمر نخستین بار در سال 1906 توسط الیوس آلزهایمر، جراح آلمانی کشف شد. این بیماری، بیماری دهه 1990 نیز نامیده می شود.
به طور معمول بیماران مبتلا به آلزهایمر سه مرحله خفیف، متوسط و شدید را پشت سر می گذارند. در مرحله خفیف، بیمار فراموشی های پراکنده دارد، گاهی در جهت یابی روزمره دچار مشکل می شود. علاوه بر این ممکن است فرد مبتلا تا حدودی از اجتماع منزوی شده و نیاز به کمک اطرافیان پیدا کند. ابتدا حافظه یادآوری و سپس حافظه بازشناسی مختل می شود. به تدریج بیکار اختلال های دیگری نیز نشان می دهد. وی قادر به انجام مهارتهای پیچیده نیست و گاهی مشکلات خلقی و انزواطلبی نشان می دهد.
آلزایمر رایج ترین نوع زوال عقل است

در مرحله شدید بیمار ممکن است قادر به صحبت کردن یا حتی راه رفتن نباشد. رفتارهایی چون بی قراری، پرخاشگری و حالات تخریبگری پیدا کند. بعضی از بیماران دچار هذیان، توهم و حالتهای پارانوییدی می شوند. سیر بیماری گاه 6تا 20 سال طول می کشد.
نحوه تشخیص آلزایمر

تشخیص قطعی و صددرصد بیماری آلزایمر با تکه برداری بافت زنده یا مرده امکان پذیر است. در هنگام زنده بودن بیمار، پزشکان می توانند با استفاده از معاینات بدنی، مشاهده علائم ذهنی و رفتاری بیمار، آزمایشهای عصبی روانی و تکنیک های تصویربرداری شامل ام آر آی و سی تی اسکن و به طور کلی با حذف احتمال بیماری های دیگرتا حدود 90 درصد بطور صحیح آلزایمر را تشخیص بدهند.

مراقبت از یک بیمار آلزایمر

مراقبت از یک بیمار مبتلا به آلزایمر در خانه کار مشکلی است و می تواند در بعضی مواقع بسیار طاقت فرسا باشد. هر روز مشکلات جدیدی پیش می آید که فرد مراقب باید با آنها برخورد نماید. این مشکلات شامل تغییراتی که در توانایی بیمار ایجاد می شود و نیز تغییرات در رفتار بیمار می باشد. یکی از بزرگترین مشکلاتی که مراقبین با آن روبرو می شوند نحوه برخورد با رفتارهایی است که از بیمار سر می زند. لباس پوشیدن، حمام کردن، غذا خوردن و سایر فعالیتهای روزمره اغلب هم برای بیمار و هم برای مراقب او مشکل خواهند بود.

[خادمه زینب کبری(س)]

اگر بیمار در استفاده از قاشق و چنگال مشکل دارد، غذاهایی برای او تهیه کنید که بتواند با دست بخورد. استفاده از کاسه به جای بشقاب می تواند در این موارد مفید باشد

نکات مطرح شده در ذیل می تواند به عنوان پیشنهاداتی برای کاهش این مشکلات مفید واقع شوند. نحوه صحبت کردن با بیمار

** برای صحبت کردن سعی کنید از کلمات ساده و جملات کوتاه استفاده نمایید و لحن صحبتها و صدایتان ملایم و مهربان باشد.
** هیچ گاه با بیمار مثل یک کودک صحبت نکنید.
** هنگامی که با بیمار صحبت می کنید موارد حواس پرت کن (مثل صدای رادیو و تلویزیون) را حذف کنید یا به حداقل کاهش دهید.
** بیمار را با اسم صدا بزنید. هنگام صحبت کردن با او مطمئین شوید که حواسش با شماست.
** برای پاسخ دادن بیمار به سۆالتان ، به وی فرصت کافی بدهید.
** اگر بیمار در هنگام صحبت کرن ، به دنبال کلمه یا موضوع می گردد با مهربانی و با احترام، آن کلمه یا موضوع را به وی یادآوری نمائید.


نحوه لباس پوشیدن

** سعی کنید هر روز در ساعت معین لباسهای بیمار را بپوشانید.
** او را تشویق کنید که تا جایی که می تواند خودش لباس را بپوشد. برای این کار وقت بگذارید و عجله نکنید.
** به بیمار اجازه دهید که لباسش راخودش انتخاب کند.
** لباسها را به ترتیب پوشیدن در دسترس او قرار دهید.
** اگر بیمار به کمک شما در لباس پوشیدن نیاز دارد، هر کاری که می کنید قدم به قدم برای او توضیح دهید.
** لباسهایی برای بیمار انتخاب کنید که راحت بوده و آسان پوشیده و درآورده شوند. لباسهایی بدون زیپ و تکمه در این موارد بهتر می باشند.
نحوه غذا خوردن

** در هنگام غذا خوردن ، یک محیط آرام برای بیمار فراهم نمائید. از سروصدا و مواردی که سبب حواس پرتی وی می شوند ، پرهیز کنید.
** از تنوع غذایی در سر سفره کم کنید تا باعث گیج شدن بیمار نشوید. از مقدار غذا نیز کم نمائید. بهتر است به جای سه وعده غذای حجیم تعداد وعده های غذایی در روز را افزایش دهید.
**اگر بیمار در استفاده از قاشق و چنگال مشکل دارد، غذاهایی برای او تهیه کنید که بتواند با دست بخورد. استفاده از کاسه به جای بشقاب می تواند در این موارد مفید باشد.
** همیشه میان وعده های غذایی در دسترس بیمار و جلوی دید او باشد.
نحوه حمام کردن

**برای حمام کردن زمانی از روز را انتخاب نمایید که بیمار بسیار آرام و مطیع باشد.
** حمام کردن برای بعضی از بیماران بسیار ترسناک و ناراحت کننده است. در این موارد آرام و صبور باشید.
** قدم به قدم کارهایی را که می خواهید انجام دهید برای بیمار بگویید و به او اجازه دهید تا آنجا که ممکن است کارهایش را خودش انجام دهد.

**برای کم کردن خطر در حمام، استفاده از دوشهای دستی، قرار دادن یک صندلی یا نیمکت در حمام،گذاشتن میله هایی برای گرفتن آنها، قراردادن موکت یا پلاستیک در کف حمام می تواند مفید باشد.
** همه وسایلی را که لازم دارید قبل از شروع به حمام کردن آماده کنید و در دسترس بگذارید.

اگر می خواهید همراه بیمار بیرون بروید، دانستن اینکه توالتهای عمومی در کجاها قرار دارند و پوشاندن لباسهایی که برای توالت رفتن مشکلی ایجاد نمی کند بسیار مهم است. همیشه یک دست لباس اضافه همراه داشته باشید

[خادمه زینب کبری(س)]

بی اختیاری ادرار و مدفوع


** برای توالت بردن بیمار یک برنامه خاص بگذارید. برای مثال در طی روز هر سه ساعت یکبار او را به توالت ببرید.

** مراقب نشانه هایی باشید که ممکن است بیمار برای توالت رفتن از خود نشان دهد. (نشانه هایی مثل بی قراری یا کشیدن لباس

** هنگامی که بی اختیاری رخد داد، خونسردی خود را حفظ نمائید و اگر بیمار از این وضعیت مضطرب شده او را آرام کنید.

**برای اینکه در طی شب بیمار دچار بی اختیاری نشود مصرف مایعات را از هنگام عصر محدود نمائید.

** اگر می خواهید همراه بیمار بیرون بروید، دانستن اینکه توالتهای عمومی در کجاها قرار دارند و پوشاندن لباسهایی که برای توالت رفتن مشکلی ایجاد نمی کند بسیار مهم است. همیشه یک دست لباس اضافه همراه داشته باشید.

مشکلات خواب


**در طی روز بیمار را به فعالیتهای بدنی و تمرینات ورزشی تشویق نمایید و خوابیدن و چرت زدن های او را در طی روز محدود کنید.

**سعی کنید هر شب در ساعت معینی بیمار به رختخواب برود.

**مصرف چای و قهوه را هنگام عصر محدود نمایید.

** اگر تاریکی باعث ترس و ناراحتی بیمار می شود شبها از چراغ خواب استفاده نمایید.







توهمات


** از بحث کردن با بیمار در مورد اینکه چیزی که فکر می کند یا می شنود اشتباه است خودداری کنید.

** سعی کنید حواس بیمار را به موضوع یا فعالیت دیگری جلب کنید.

** هنگامی که برنامه های خشونت آمیزیا ناراحت کننده از تلویزیون پخش می شود ، تلویزیون را خاموش کنید.

** مطمئن شوید که بیمار در محیط امن قرار دارد و وسایلی را که ممکن است با آنها به خود یا دیگران صدمه بزند ، از دسترس وی دور نگهدارید.

پرسه زدن بی هدف


** مطمئن شویدکه همیشه بیمار یک کارت شناسایی یا کارتی که آدرس و مشخصات وی رویش نوشته شده همراه دارد.

** همیشه یک عکس جدید از بیمار داشته باشید تا در صورت گم شدن بیمار بتوانید عکس را به پلیس ارائه دهید.


**درهای خانه راهمیشه قفل نمایید.

فرآوری: مریم عطاریان

بخش خانواده ایرانی تبیان

---

منابع: سایت بهزیستی همراه با تغییرات و اضافات

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]