დ≈ღ سخنانی از امام محمد باقر (ع) با متاهل ها !!! დ≈ღ

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

متأهل ها بخوانند !



در مكتب انسان ساز اهل بیت علیهم السلام، « خانواده »، از جایگاه ویژه ای برخوردار است بطوریکه از منظر این آموزگاران حقیقی بشر، محبت نمودن و عشق ورزیدن به همسر و فرزندان در اوج ارزشهاى الهى قرار دارد. این در حالی است که بسیاری از مکاتب بشری، نسبت به این امر مهم، جانب اعتدال را رعایت نکرده اند و در دام افراط و تفریط گرفتار شده اند. دسته ای چنان دلبسته همسر و فرزند خویش گردیده اند كه تمام ارزشهاى الهی و قوانین اجتماعى را به پای آن فدا مى کنند، و عده ای نیز آنچنان اسیر جهالت و جمود گشته‏اند كه توحید و عشق به حق را مستلزم بى مهرى نسبت به غیر او پنداشته اند. اینان محبت وعلاقه به خانواده را امری ناپسند می دانند و در فراق‏عزیزانشان، حتى از قطره اشكی نیز دریغ می کنند. و حال اینکه عشق ورزیدن به خانواده، در سراسر زندگی اولیای الهی، تجلی باشکوهی پیدا کرده است.

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

چنانکه در حدیثی نورانی از حضرت امام محمد باقر علیه السلام می خوانیم: إِنَّ أَكْرَمَكُمْ، أَشَدُّكُمْ‏ إِكْرَاماً لِحَلَائِلِهِم‏ ؛ گرامى ترین شما، كسى است كه بیشتر به همسر خود احترام بگذارد. (1)



برای درک اهمیت این موضوع نگاهی گذرا به روش و سیره پیشوای پنجمِ شیعه، حضرت باقرالعلوم علیه السلام خواهیم داشت.
حسن بصرى می گوید: روزى به همراه یكى از دوستانم که از اهالی بصره بود، به محضر مبارك امام محمّد باقر علیه السلام شرف حضور یافتیم. برخلاف تصور خویش، آن حضرت را در اتاقى آراسته و مزیّن و در حالی که بر دوش خود پارچه‏اى به رنگ گلهاى سرخ اندخته بود، مشاهده كردیم. ایشان محاسن مبارکشان را قدرى كوتاه كرده و بر چشمانشان سرمه كشیده بود. (كه در آن عصر در میان مردان رواج داشته است)

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

ما مسایل خود را با آن حضرت در میان گذاشتیم و سؤالهایمان را پرسیدیم؛ پس از اینکه گفتگویمان پیایان یافت، از جا برخاستیم تا برویم .هنگام خارج شدن از منزل، امام به من فرمود: همراه با دوستت، فردا هم نزد من بیایید. و من اظهار داشتم : حتما شرفیاب خواهیم شد.

چون فردا شد، با همان دوستم به خانه امام رفتیم، ولى این بار به اتاقى وارد شدیم كه در آن، جز یك حصیر، هیچ امكاناتى نبود و امام پیراهنى خشن بر تن داشت. پس از آن كه در حضور ایشان نشستیم ، امام به دوست من رو كرد و فرمود: اى برادر بصرى! اتاقى كه دیروز مرا در آن دیدی، با تمام لوازم آن، برای همسرم بود. دیروز او خودش را براى من آراسته بود و من نیز نباید بى‏تفاوت به او می بودم، بلکه مى‏بایست خودم را براى او می آراستم. امیدوارم از آنچه دیروز مشاهده كردى، به قلبت گمان بد راه نداده باشى.


دوست من عرض کرد: به خدا قسم، بدگمان شده بودم، ولى اكنون خداوند آن بد گمانى را از قلبم زدود و حقیقت را دریافتم.(2)

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

این بیان، مى‏نمایاند كه علیرغم اینکه امام در قلمرو امور فردى خود، از تجمل پرهیز می نماید ولى در بُعد اجتماعى و زندگى خانوادگى، عواطف همسر و نیازهاى روحى خانواده خویش را در نظر می گیرد و نه تنها از تجمل حلال دوری نمی گزیند بلکه گاه آن را لازم و ضروری مى‏ داند.


همچنین در روایتی دیگر از حكم بن عتیبه نقل شده است که: روزی به منزل امام باقر علیه السلام رفتم. ایشان را در حالى مشاهده کردم كه اتاقش آراسته و لباسش رنگین بود، من همچنان به اتاق و لباس آن حضرت خیره شده بودم که امام فرمود: اى حكم نظرت درباره آنچه مى‏بینى چیست؟ عرض كردم: درباره عمل شما چگونه مى‏توانم داورى كنم (شما امام هستید و جز كار شایسته انجام نمى‏دهید)، ولى در میان ما، تنها جوانان كم سن و سال به این صورت لباس مى‏پوشند!


امام فرمود: اى حكم! مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِه‏ (أعراف/32)، چه كسى زینتهاى خدادادى را ممنوع ساخته است! ولى خوب است بدانى كه این اتاق، از آن همسر من است و تازه با او ازدواج كرده‏ام و تو مى‏دانى كه اتاق ویژه خود من چگونه اتاقى است. (3)

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

این اهتمام ورزیدن به احساسات وعواطف انسانی و عشق ورزیدن به خانواده تنها به همسر اختصاص ندارد، بلکه علاقه و محبت به فرزند نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، چنانکه نقل شده است گروهى نزد امام باقرعلیه السلام شرفیاب شدند. اتفاقا در همان زمان یكى از فرزندان خردسال امام مریض بود، به همین خاطر حضرت به گونه‏اى نگران و ناراحت بود كه آرامش نداشت. آن گروه با مشاهده این وضع با خود گفتند كه اگر این كودك طورى بشود ممكن است امام علیه السلام از روی ناراحتی کاری کند كه ما از ایشان انتظار نداشته باشیم. در همین اندیشه بودند كه ناگهان صداى شیون از داخل خانه شنیده شد و دانستند كه كودك جان سپرده و اطرافیان بر او مى‏گریند. بعد از لحظاتی امام باقرعلیه السلام بر خلاف آنچه انتظار داشتند با صورتى گشاده نزد آنها آمد. میهمانان با تعجب گفتند: وقتى كه ما حال مضطرب شما را دیدیم، نگران شما شدیم!

امام باقرعلیه السلام فرمود: ما دوست داریم كه عزیزانمان سالم و بى رنج و درد باشند، ولى زمانى كه امر خداوند سر رسید و تقدیر الهی محقق شد، خواست خداوند را مى‏پذیریم و در برابر مشیت او تسلیم و راضى هستیم. (4)

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

از این روایت شریف می توان به روشنی دریافت که برخوردارى از روحیه تسلیم و رضا به معناى كنار نهادن احساسات وعواطف انسانی و نادیده گرفتن منزلت همسر وفرزندان نمی باشد، بلكه ابراز عواطف و محبت ورزیدن به خانواده در جاى خود بایسته است، چراکه ریشه در فطرت پاک بشر دارد.


پی نوشتها:

1. من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص506؛ وسائل الشیعة، ج‏21، ص311.
2. كافى، ج 6، ص 448؛ بحارالا نوار، ج 46، ص 293.
3. كافى، ج 6، ص 446؛ بحارالا نوار، ج 46، ص 292.
4. كافی ج‏3، ص226؛ وسائل الشیعة، ج‏3، ص276.

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

معیار عشق



شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که ما باید چه کسی را دوست داشته باشیم و چه کسی را نباید ؟


و اساسا ملاک و معیار عشق ورزیدن چیست؟ شاید بشود طور دیگری نیز این سوال را مطرح کرد:
باید چه کسی را دوست داشته باشیم که خدا هم ما را دوست داشته باشد تا احساس خوشبختی کنیم؟



پاسخ این پرسش را از کسی می شنویم که کلید تمام سوالات در دست اوست.

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

قالَ الإمامُ ابوجَعْفَر محمّد بنِ علیّ باقرُ العلومِ صَلواتُ اللّه وَ سَلامُهُ عَلَیْه :


إذا أرَدْتَ أنْ تَعْلَمَ أنَّ فیكَ خَیْراً، فَانْظُرْ إلى قَلْبِكَ فَإنْ كانَ یُحِبُّ أهْلَ طاعَةِ اللّهِ وَ یُبْغِضُ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَفیكَ خَیْرٌ؛ وَاللّهُ یُحِبُّك ، وَ إذا كانَ یُبْغِضُ أهْلَ طاعَةِ اللّهِ وَ یُحِبّ أهْلَ مَعْصِیَتِهِ فَلَیْسَ فیكَ خَیْرٌ؛ وَ اللّهُ یُبْغِضُكَ، وَالْمَرْءُ مَعَ مَنْ أحَبَّ. (1)


حضرت باقرالعلوم علیه السلام که در واقع اولین معلم بشریت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ایشان را شکافنده علوم نامید می فرماید: «اگر خواستى بدانى كه در وجودت خیر و خوشبختى هست یا نه، به قلبت نگاه كن؛ اگر به اهل عبادت و طاعتِ خدا عشق می ورزی و اهل گناه و معصیتِ خدا را دوست ندارى، پس در وجودت خیر و سعادت وجود دارد؛ و خداوند نیز تو را دوست دارد.
ولى اگر از اهل طاعت و عبادت ناخوشایندی و به اهل گناه علاقه مندى، پس خیر و خوبى در تو وجود ندارد؛ و خداوند هم از تو ناخوشایند است.
و هر انسانى با همان كسى كه به او عشق و علاقه دارد، محشور مى شود.»

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

امام پنجم در جای دیگری، داستانی را از یکی از پیامبران خدا نقل می کند که می توان از آن، ملاک دوست داشتن دیگران را استفاده کرد:

قالَ الإمام باقر علیه السلام :


إنَّ اللّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْحى إلى شُعَیْبٍ النَّبى صلى الله علیه و آله: إنّى مُعَذِّبٌ مِنْ قَوْمِكَ مِائَةَ ألْفٍ، أرْبَعینَ ألْفا مِنْ شِرارِهِمْ وَ سِتّینَ ألْفا من خِیارِهِمْ.

فقال: یارَبِّ هؤُلاءِ الاْشْرار،فَما بالُ الاْخْیار؟ فَأوحىَ اللّهُ إلَیْهِ:إنَّهُمْ داهَنُوا آهْلَ الْمَعاصى وَ لَمْ یَغْضِبُوا لِغَضَبی.(2)امام محمدباقر علیه السلام فرمود:


خداوند متعال، براى حضرت شعیب علیه السلام وحى فرستاد که من از قوم تو یكصد هزار نفر را عذاب و هلاك مى نمایم كه شصت هزار نفر ایشان، اشرار و افراد بد هستند و چهل هزار نفر دیگرشان از خوبان.


حضرت شعیب علیه السلام سؤ ال کرد: پروردگارا! اشرار كه مستحقّ عذاب هستند ولى خوبان را چرا عذاب مى نمائى ؟!
خداوند به او وحى نمود: به جهت آن كه این افراد، نسبت به گناهكاران بى تفاوت بوده و بخاطر خشم من، نسبت به آنان خشمگین نمی شدند.


همانطورکه می بینید خداوند متعال از ما انسانها می خواهد تا معیار خشم و عشق خود را همان خشم و عشق او قرار دهیم، و به کسی عشق بورزیم که خداوند را دوست دارد، چراکه او اصل همه خوبی هاست، و مسلماٌ هر که خداوند را دوست دارد از کارهای ناپسندی که سبب خشم و غضب او می شود ناخوشایند می شود، و کسانی را که اهل گناه و معصیت الهی باشند، دشمن خود می داند و نسبت به آنان بی تفاوت نخواهد بود.

پی نوشتها:
1.اصول كافى، ج 2، ص 103؛ وسائل الشّیعة، ج 16، ص 183.
2.فروع كافی، ج1، ص343؛ وسائل الشّیعة، ج 16، ص 146.