ܓ✿ عبودیت و خودسازی پیامبر اکرم (ص) ܓ✿

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

اهمیت نماز از نظر پیامبر اکرم (ص) :


در اسرار الصلوه شهید ثانی آمده است :
« کان النبی (ص) ینتظر وقت الصلوه و یشتد شوقه و یترقب دخوله و یقول لبلال موذنه »
پیامبر (ص) با اشتیاقی فراوان ، متتظر داخل شدن وقت نماز می شد و مراقب این موضوع بود ، هنگامی که وقت اذان می رسید به بلال می فرمود : ای بلال ما را خوشحال کن ( ای بلال راحتمان کن ).
امیر المومنین (ع) فرمود :
« رسول الله (ص) لا یوثر علی الصلوه عشاء و لا غیره و کان دخل وقتها کانه لا یعرف اهلا و صمیما »
پیامبر (ص) چیزی مثل را برای نماز مقدم نمی داشت و هنگامی که وقت نماز می رسید انگار که هیچ یک از اعضای خانواده و دوستان نمی شناخت .
عن ابی عبد الله (ع) قال : « کان رسول الله لا یوثر علی صلوه المغرب شیئا اذا غربت الشمس حتی یصلیها . »
امام صادق (ع) فرمود :
هنگامی که غروب می شد ، پیامبر (ص) چیزی را بر نماز مغرب مقدم نمی داشت ، تا زمانی که نماز می خواند.
پیامبر (ص) فرمود : پس از هر نماز و به انتظار نماز بعد شستن گنجی از گنجهای بهشت است .
از پیامبر اکرم (ص) است که : نماز را بر همه کارها مقدم بدارید زیرا سر فصل همه طاعات و عبادات نماز است.
پیامبر (ص) می فرماید :
هرگاه موذن می گوید :« اشهد ان محمد رسول الله» خدای مهربان می فرماید : ای محمد! خیر شما در نماز گزاردن است و نماز ، برای شما بهتر از همه چیز هاست .
رسول خدا (ص) می فرمود : نور چشم من در نماز و روزه قرار داده شده ( یعنی آن دو را از هر چیز بیشتر دوست می دارم .)
عن النبی (ص) قال :
« یا اباذر ان الله تعالی جعل قره عینی فی الصلاه ، وجبها کما حبب الی الجائع الطعام ، و الی الظمآن الماء ، فان الجائع اذا اکل الطعام شبع ، و اذا شرب الماء روی ، و انا لا اشبع من الصلوه ، الصلوه . »
پیامیر (ص) فرمود : ای ابوذر ، خداوند تبارک و تعالی نور چشمم را در نماز قرار داده و آن را در نزد من محبوب گردانده است ، همان گونه که غذا را برای گرسنه و آب را برای تشنه محبوب گردانده است . پس به درستی که گرسنه با غذا سیر می شود و تشنه با آب سیراب .
ولی «والذین یقولون ربنا اصرف عنا عذاب جهنم ان عذابها کان غراما انها ساءت مستقرا و مقاما »
آن ها کسانی هستند که می گویند: پروردگارا عذاب جهنم را از ما برطرف گردان که عذابش سخت و پر دوام است . آن بد جایگاه و بد محل اقامتی است.
با این که اینان شب ها و روز ها را به یاد خدا سپری می نمائید و به عبادت او مشغولند و در مسیر انجام وظیفه گام بر می دارند باز هم قلوبشان مملو از ترس مسولیت هاست . همان ترسی که عامل ، نیرومندی برای انجام و حرکت به سوی عمل است .
عملی بیشتر و بهتر .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

دعا راه خود سازی و خداشناسی :


دعا وسیله ی موثری است برای خودسازی و پیوند ، نزدیکی است میان انسان و خدا.

دعا شرایطی دارد از جمله این که :

1- شناخت کسی است که ، انسان او را می خواند.

2- شتشوی قلب و دل ، آماده نمودن روح برای تقضای از او است ، چرا که انسان هنگامی که به سراغ کسی می رود ، باید ، آمادگی لقای او را داشته باشد.

3- دعا جلب رضا و خشنودی کسی است که انسان از او تقاضائی دارد ، چرا که بدون آن احتمال تاثیر بسیار نا چیز است .

4- انسان تمام قدرت ، نیرو و توان خویش را به کار گیرد و حداکثر تلاش و کوشش را انجام دهد ، و نسبت به ماورای آن دست به دعا بر دارد و قلب را متوجه خالق کند. زیرا در روایات اسلامی ، صریحا آمده است ، کاری را که انسان خود ، می تواند انجام دهد ، اگر کوتاهی کند و به دعا متوسل شود ، دعایش مستجاب نیست !

در روایتی از پیامبر (ص) داریم :
« الدعاء سلاح المومن ، و عمود الدین و نور السموات و الارض »
دعا اسلحه مومن ، و ستون دین و نور آسمان ها و زمین است .
رسول خدا (ص) فرمود :
جبرئیل به من دستور داد که قرآن را ایستاده بخوانم ، و حمد خدا را در رکوع، و تسبیح او را در سجده انجام دهم ، و او را نشسته دعا کنم و بخوانم.
رسول خدا (ص)فرمودند:
آیا شما را به سلاحی راهنمائی نکنم که از دشمنان نجات بخشد؟ روزی شما را فراوان و سرشار کند ؟ گفتند : چرا فرمود : به درگاه پروردگارتان در شب و روز دعا کنید ، زیرا سلاح مومن دعا است .
اما در مورد دعاهای پیامبر (ص) بایستی گفتکه:
در کتب مختلف از جمله سنن النبی (ص) باب جداگانه ای را برای این بحث قرار داده
و ما به مختصری در پستهای بعدی اکتفا می کنیم .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

دعا پیامبر (ص) و از عذاب جهنم دوری نمودن :


آن حضرت در سجده ، به نقل از امام صادق (ع) می فرمودند:
« اللهم مغفرتک اوسع من ذنوبی و رحمتک ارجی عندی من عملی فاغفرلی ذنوبی یا حیا لا یموت . »
خدایا آمرزش تو از گناهان من واسع تر و رحمت تو در نظر من از کردارم ، امید بخشش تر است ، پس گناهانم را بیامرز ، ای زنده ای که مرگ به او را ندارد.
رسول خدا (ص) در هنگام تب و سایر دردها خود را، به این دعا تعویذ می کرد:
« اللهم انی اعوذبک من شر عِرق نعّار و من شر حر النار »
خدایا من را از شر رگی که خون به شدت در آن جریان دارد ، و از شر سوزش آتش ( دوزخ ) پناه بده.
وقتی صدای رعد و برق را می شنید ، می فرمود :
« اللهم لا تقتلنا بغضبک ، ولاتهلکنا بعذابک و عافنا قبل ذلک »
خدایا ما را به خشم خود نمیران ، و به عذابت هلاک مگردان و پیش از آن ما را عافیت بخش .
هنگامی که باد زرد و سرخ و سیاه می وزید رنگ چهره ی رسول خدا (ص) می پرید و مانند کسی که بترسد ، زرد می گشت ، و چون قطره ای باران از آسمان نازل می شد ، رنگش بر می گشت و می فرمود : این بادها رحمت خدا ، را برایتان آورد .
وقتی در نزد رسول خدا (ص) از اصحاب که نعمت شکنجه شدند ، صحبت می شد ، از سختی بلا و آزمایش به خدای متعال پناه می برد .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

دعا برای همه و کمک به هم نوع :


از امام صادق (ع) نقل شده که فرمودند : رسول خدا (ص) فرموده است :
هرگاه یکی از شما ها دعا کنید ، برای همه دعا کنید زیرا که آن مستجاب تر است.
« والذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا و کان بین ذلک قواما » [فرقان/27]
آن ها کسانی هستند که هرگاه انفاق می کنند . نه اسراف می کنند و نه سخت گیری، بلکه در میان این دو اعتدالی دارند.
انفاق همواره در اسلام تاکید شده است چه در احادیث و چه در آیات قرآن ، قرآن در اکثر مواردی که دستور اقامه صلوه ( نماز ) را داده و دستور به دادن زکوه را نیز داده است « و اقیمو الصلوه و اتوا الزکوه » .
همچنین در احادیث زیادی آمده مثل حدیثی که در بخش سجده پیامبر (ص) گذشت ، که هر کس دوست دارد به مال فراوان برسد ، پیامبر فرموده اند که زکات بدهد .
خود پیامبر (ص) در این صفت نیز به طور اکمل بود . در روایت است که آن حضرت در ماه مبارک رمضان ، مانند باد تند و سریع بود و چیزی در دستش قرار نمی گرفت و هر چه داشت انفاق می نمود.
اما پیامبر(ص) به شیوه ی اعتدال انفاق می نمود .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

اعتدال در عبادت از نظر پیامبر اکرم (ص) :


« الیسر یمن والعسر شوم » سهل و ساده گرفتن کار میمون و مبارک و دشوار گرفتن آن شوم و پاک است .
و قال رسول الله (ص) :
« سد دوا و قاربوا و لن ینجی احدا منکم عمله ، قالوا : و لا انت یا رسول الله ؟ قال: و لا الا ان یتغمدنی الله برحمته »
راست کردار و اهل مدارا باشید و بدانید که تنها عمل موجب نجات آدمی نمی شود ، اصحاب گفتند : حتی شما؟ حضرت فرمود : حتی من ، مگر این که خدای مرا غرق لطف و رحمت خویش سازد.
و قال (ص) :
« ان الله تعالی رفیق یحب الرفق و یعطی علیه ما لا یعطی علی العنف »
خدای تبارک و تعالی اهل رفق و مدارا را دوست می دارد ، و پاداشی که به رفق و مدارا می دهد بیش از آن است ، که بر سختی و دشوار گرفتن کار بر بنده ارزانی می دارد .
و قال (ص) :
« لیصل احدکم نشاطه فاذا کسل او فتر فلیقعد »
هر یک از شما می باید که تا نشاط دارد ، نماز بخواند و چون کسل شد و یا سست شد به استراحت بپردازد .
و قال (ص) :
« مداراه الناس نصف الایمان و الرفق بهم نصف العیش »
مدارا با مردم نصف ایمان است و رفق و ملایمت با آن ها نصف زندگی است .
و قال (ص) :
« ذرونی ما ترکتکم فانما هلک من کان قبلکم سوء الهم و اختلافهم علی انبیائهم فاذا امرتکم بشئ فاتوا منه ما استطعتم و اذا نهیتکم عن شئی فدعوه »
مادام که من مطلبی را طرح نکردم شما ازآن پرس و جو مکنید ، زیرا پیشینیان شما به خاطر همین پرس و جوی بسیار از پیامبرانشان هلاک گشتند ، پس چون شما را به کاری امر نمودم آن اندازه در توان شماست انجام دهید و چون از کاری نهی کردم از آن اجتناب نمائید .
و قال (ص) :
« ان هذا الدین متین فاوغل فیه برفق ولا تبغض الی نفسک عباده ربک فان المنبت لا ارضا قطع و لا ظهرا ابقی »
این دین ، با متانت است پس با رفق و مدارا در آن درآی و ( با سخت گیری های بیجا ) نفس خود را از عبادت دل زده مساز ، چرا که آن کس در حرکت یکسره و با تمام توان بتاخت رود نه راهی طی خواهد کرد و نه بر کسی برای خود باقی خواهد گذاشت .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

یکتا پرستی پیامبر اکرم (ص) :


آن حضرت یکتا پرستی را پیشه خود ساخته و بدان چندان عشق می ورزید که از هر خلف وعده ای ابا می نمود و اینک نمونه ای از سخنان آن حضرت را می آوریم:

رسول خدا (ص) فرمود :
هر کس بگوید « لا اله الا الله » برای او در بهشت درختی کاشته شود ، از یاقوت سرخ که از مشک سفید برآمده و از عسل شیرین تر و از برف سپیدتر و از مشک خوشبوتر است و در آن باشد نمونه های پستان دوشیزگان که در زیر هفتاد پیراهن برآمده است .

رسول خدا (ص) فرمود : بهترین عبادت گفتن « لا اله الا الله » است .

« قال رسول الله (ص) : خیر العباده قول لا اله الا الله و قال : خیر العباده الا ستغفار و ذلک قول الله عزوجل فی کتابه : فاعلم انه لا اله الا الله و استغفر لذنبک . »
امام صادق (ع) فرمود : که رسول خدا (ص) فرموده است :
هرکس نماز بامداد گذارد و پیش از آنکه دو زانو را از زمین بردارد ، ده بار بگوید ، نیست شایسته ی پرستشی جز خدای یگانه ، شریک ندارد ، از آن اوست ، ملک و از آن اوست سپاس ، زنده کند و بمیراند و بمیراند و زنده کند ( و اوست زنده ای که نمی میرد ) به دست او است ، هر خیر و او است به هر چیزی توانا « لا اله الا الله وحده لا شریک له ، له الملک و له الحمد ، یحیی و یمیت و یمیت و یحیی ( و هو حی لا یموت ) بیده الخیر و هوعلی کل شیء قدیر » و در مغرب همچنان کند ، هیچ بنده ای خدا عزوجل را به کرداری بهتر از کردار او برخورد نکند مگر کسی که به مانند او کار کند .
پیامبر(ص) وقتی که مصیبت و یا اندوهی می دید ، دست به دعا برمی داشت و می فرمود :
«یا عماد من لا عماد له و یا حرز من لا حرز له و یا ذخر من لا ذخر له . و یا سند من لا سند له . ویا غیاث من لا غیاث له ، و یا کریم العفو و یا حسن البلاء و یا عظیم الرجاء ، یا عون الضعفاء و یا منقذ الغرقی یا منجی الهلکی . یا محسن ، یا مجمل ، یا منعم ، یا مفضل . انت الذی سجد لک سواد اللیل و نور النهار وضوء القمر و شعاع الشمس و دوی الماء و حفیف الشجر . یا الله یا الله یا الله ، انت وحدک لا شریک له ( ثم یطلب الحاجه ) »
ای تکیه گاه ، هر که بی تکیه گاه است ! ای پناه ، هر بی پناه ! ای ذخیره ، هر که ذخیره و پس اندازی ندارد ! ای گواه ، بی شاهد و بی گواه ! و ای فریاد رس ، بی کسان ! ای که در عفو و بخشش ، کریم و بزرگواری ! و در امتحان زیبا و نیکوکاری ! ای که امیدواری به جنابت ، بی کرانه است ! ای یاری گر ضعیفان ! ای باز گیرنده غریقان ! ای نجات بخش ، به هلاکت افتادگان ! ای صاحب نیکویی و نیکوکاری ! ای صاحب جمال و زیبایی و جمال آفرین ! ای صاحب نعمت و بخشنده ! ای صاحب فضل و بزرگواری و گذشت ! تویی که سیاهی شب بر تو سجده کرد ، و روشنایی روز . پرتو ماه ، تابش خورشید ، آوای حرکت آب و خش خش شاخ و برگ درختان ، در برابر عظمت ، سر به سجده نهاده . یا الله یا الله ! تویی ،تو یگانه ای و هیچ شریک و انبازی نداری سپس حاجت خود را طلب می فرمود .

از امام صادق (ع) است که مردی از خثعم نزد پیامبر ( ص) آمد و عرض کرد :
کدام عمل نزد خداوند عزوجل دشمن تر است ، در پاسخ فرمود : شرک به خدا عرض کرد : سپس چه کاری ؟ فرمود : قطع رحم ، عرض کرد ، سپس چه کاری ؟ فرمود : وادار کردن به کار زشت و بازداشتن از کار خوب.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

گناه و قتل از نظر پیامبر اکرم ( ص) :


آن حضرت فرمودند :
گناه پشت سر گناه دل را می میراند ، زیانکار کسی است که از آراستن معادش غافل می شود .
و فرمودند : بهترین شما کسانی هستند که از گناهان و معاصی پاکند .
در مورد قتل و ناموس پیامبر اکرم (ص) فرمودند :
هر مسلمانی خون ، مال و آبرویش بر مسلمان ، حرام است ، و غیبت آبرو را می برد .
در حج الوداع حضرت فرمودند : « ای مردم خون ها و اموال شما بر یکدیگر تا روزی که خدا را ملاقات نمایند ، مانند امروز و این ماه ، محترم و هر نوع تجاوز به آن ها حرام است .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

بی عفتی از نظر پیامبر اکرم (ص) :


« سه کس خداوند نه با آنان سخن می گوید و نه به ایشان نظر دارد : حاکم ستمگر و پیر زناکار و عابد خود خواه .»
« سه کس است که خداوند روز قیامت نه با آن ها سخن می گوید نه به آنان نظر می کند ، و برای ایشان عذاب دردناکی است : عالمی که با علم خود ، مال و جاه دنیا را بجوید ، آن کسی که به وسیله ارتکاب شبهات ، محرمات را حلال شمارد ، و کسی که با ناموس همسایه زنا کند.»
« در گناه فرزند آدم همین بس ، که نسبت به ناموس همسایه خویش می نگرد »
« مردی به رسول خدا ( ص ) عرض کرد فلان کس به ناموس همسایه خویش می نگرد حتی اگر بتواند مواقعه ی حرام نیز انجام می دهد . آن حضرت خشمناک گردید و فرمود :
او را نزد من بیاورید در این هنگام مرد دیگری عرض کرد : او از شیعیان شماست و به ولایت و دوستی شما و علی بن ابیطالب (ع) معتقد است و از دشمنان شما تبری می جوید ، پیامبر خدا (ص) فرمود : نگو از شیعیان شماست ، چون او دروغ می گوید ، زیرا به راستی شیعه ما کسی است که در عمل از ما پیروی و تبعیت کند.
« و الذین لا یشهدون الزور و اذا مروا باللغو مروا کراما »
آن ها کسانی هستند که شهادت به باطل نمی دهند ( و در مجالس باطل شرکت نمی کنند ) و هنگامی که به لغو و بیهودگی برخورد کنند بزرگوارانه از آن می گذرند.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

حلم و بردباری پیامبر (ص) :


انس بن مالک می گوید : ده سال تمام خدمتکار پیامبر (ص) بودم و هرگز نفرمود : چرا چنین و چنان نکردی ؟
و نیز از انس نقل شده که :
در سالیانی به رسول اکرم (ص) خدمت می کردم ، هرگز مرا ناسزا نفرمود . هرگز مرا کتک نزد . هرگز مرا از خود نراند و هرگز به من پرخاش نکرد . هرگز در برابر سستی و سهل انگاری من ، نسبت به کاری ، با من تندی و درشتی ننمود . هرگاه کسی از خاندانش با من خشونت به خرج می داد ، حضرت(ص) می فرمود : بازش گزار ! هر چه مقدر باشد پیش خواهد آمد .
همچنین از عایشه نقل شده که گفت : پیامبر خدا (ص) هرگز بانویی را به کتک نگرفت . و پیشخدمتی را کتک کاری نکرد. اصلا چیزی را با دست مبارک مضروب نساخت . مگر در حال جهاد فی سبیل الله . ناسزایی نشنید ، که در صد انتقام برآید . مگر این که درباره محارم وی بود که در این صورت عکس العمل نشان می داد .
امام حسین (ع) به نقل از هند ، خاله خود فرمود :
دنیا رسول اکرم (ص) را به خشم نیاورد ، او از دنیا نبود ، هنگامی که به حریم حق تجاوز صورت می گرفت هیچ چیز خشم او را فرو نمی نشاند تا این که آن را یاری نماید . هیچ گاه برای شخص خود ، خشمگین نگردید و درصد حمایت از خویش بر نیامد .

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

کرامت حضرت محمد(ص) :


از انس نقل شده که همراه رسول اکرم ( ص) راه می رفتم . آن حضرت یک برد نجرانی بر تن داشت که دارای حاشیه ضخیمی بود . ناگهان عرب بیانگردی رسید . ردای مبارک حضرت را با شدت کشید به گونه ای که اثر حاشیه ، بر دور گردن حضرت مشاهده کردم . سپس اظهار نمود ! ای محمد ! از مال خدا که نزد خود داری ، چیزی به من بده ! آن حضرت متوجه شد به چهره اش خندید و دستور فرمود :
چیزی به وی ببخشند .
« انما بعثت رحمه مهداه ، لم ابعث لعانا »
همانا من بر پایه هدایت و رحمت برانگیخته شده ام و نفرین و لعنت از ساحت ماموریت من به دور است.
رسو ل اکرم (ص) می فرمود :
« اوصانی ربی بسبع : اوصانی بالاخلاص فی السر و العلانیه و ان اعفو عمن ظلمنی ، و اعطی من حرمنی ، و اصل من قطعنی ، و ان یکون صمتی فکرا ، و نظری عبرا . »
خدایم مرا به هفت چیز سفارش کرد که ، در نهان و آشکار ، اخلاص ورزم ، از کسی که به من ستم روا داشته ، گذشت نهایم ، به کسی که مرا محروم ساخته ، بذل و بخشش کنم ،نسبت به آنکه رحم خود را از من بریده ،صله رحم به جا می آورم ، سکوت خویش را به تفکر سپری نمایم و از مشاهداتم ، عبرت بگیرم.
یک نمونه برجسته از عفو وگذشت عظیم و فراگیر آن حضرت ، روز فتح جلوه گر شد. با این که قریش با او و یارانش ، آن همه دشمنی کردند . آنان را شکنجه دادند . چه در آغاز دعوت و چه پس از هجرت رسول اکرم (ص) ، همچنین علی رغم آن همه توطئه ، جنگ و لشکرکشی در برابر جنابش ، آن حضرت بعد از فتح مکه بر در کعبه ایستاد و خطاب به قریش فرمود :
هان ! قریشیان ! چه می گویید ؟ فکر می کنید با شما چه خواهم کرد ؟ قریشیان یک صدا فریاد زدند : نیکی تو برادری بزرگوار ، فرزند برادری کریم و بزرگوار هستی .
حضرت(ص) فرمود :
اقول کما اخی یوسف : « لا تثریب علیکم الیوم یغفر اله لکم و هو ارحم الراحمین ، اذهبوا فانتم الطلقاء »
حرف برادرم یوسف (ع) را تکرار می کنم : امروز متاثر و شرمسار می باشید . من شما را عفو کردم ،خدا هم گناه شما را ببخشید که مهربان ترین مهربان است .... بروید شما آزاد هستید.
با این لطف و مهربانی و حلم و بردباری بی نظیر ، با بدترین دشمنان خود بعد از دست یابی به آن ها ، رفتار می فرمود . بی شک ، این خلق و خوی کریمانه و عظیم خلق و خوی پیامبر (ص) است .
غلام ( وحشی) بعد از کشتن حضرت حمزه عموی پیامبر (ص) متواری ،اما پس از فتح مکه ، چون از طرف حضرت رسول (ص) عفو عمومی اعلام شد او نیز با پشیمانی و توبه به نزد رسول خدا (ص) آمد وطلب بخشش کرد ، حضرت(ص) نیز وی را بخشید . ولکن به او فرمود :
کاری کن تا از این به بعد چشمم به تو نیفتد ، چون وقتی تو را می بینم ، داغم تازه می گردد.