╬◆☼◆╬ دهمین جلوه هستی*ویژه نامه ولادت امام هادی (ع)* ╬◆☼◆╬

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

اتفاقی روشن در خانه جواد الائمه علیه ‏السلام


درست مثل ستاره در یک شب مهتابی! چه درخشش زلالی!
زلال می‏آید و شفاف می‏رود. رد می‏شود؛ مثل گذر باد بهار در گیسوان شاخه ‏ها!
ولی این نسیم آسمانی قصد توقف دارد؛ توقفی در لایه ‏های باور زمین.
این عزیزترین و گرانبهاترین هدیه خدا به جواد الائمه علیه‏السلام است.
فرشتگان از عالم بالا، به خاک ‏بوسی قدوم نوزادی می آیند که بی‏کرانگی ‏اش در اتصال به خانواده عصمت آشکار است. فوج فوج ملائکه؛ دسته دسته گل؛ باران باران، طراوت؛... اما مردم چه می‏دانند چه اتفاقی در خانه جواد الائمه علیه‏السلام در حال وقوع است؟!
مردم همین قدر می‏بینند و می‏دانند که امشب کودکی از آل علی علیه ‏السلام به جهان پا می‏گذارد.
همین قدر می‏فهمند که پدر در گوشش اذان و اقامه خوانده است. همین اندازه درک می‏کنند که نامش علی علیه‏ السلام است و لقبش هادی.
اما چه کسی شعف آسمانیان را لمس می‏کند؟ چه کسی اشتیاقی را که در سینه امام نهم علیه‏ السلام موج می‏زند، درک می‏کند؟!
چه کسی می‏فهمد که خدا بر زمین منّت نهاده و ارزشمندترین هدیه‏ های عالم امکان را به خاک ارزانی داشته است.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

جاذبه معنوی امام علی‏ النقی علیه ‏السلام

محمد بن حسن علوی می‏گوید من و پدرم بر درِ سرای متوکل، خلیفه عباسی، ایستاده بودیم.
من در آن هنگام کودکی بودم و در آن سرا جماعت بسیاری حضور داشتند در این هنگام حضرت امام هادی علیه‏السلام وارد شد.
تمام حضار به احترام حضرت پیاده شدند تا آن که امام وارد شدند.
بعضی از آن جماعت جاهل صفت به بعضی دیگر گفتند ما چرا برای این جوان پیاده شویم. نه شرافتش از ما بیشتر است و نه سنّش. به خدا سوگند که برای او پیاده نخواهیم شد.
ابوهاشم رو به جمعیت کرد و گفت به خدا سوگند که با دیدن هیبت و وقار سرشارش ناخود آگاه پیاده خواهید شد.
و حضرت امام هادی علیه‏السلام تشریف آوردند و جماعت چون نظرشان به جمال حضرت افتاد، همگی به احترام او پیاده شدند و از تاثیر معنوی امام بر خود و جلال و جذبه ایشان تعجّب کردند.

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

حضرت امام علي النقي، ملقب به هادي، فرزند امام جواد(عليه السلام) در 15 ذي حجه سال 212 هجري در مدينه به دنيا آمد. نام مادر بزرگوارش، سمانه، معروف به سيده است. آن حضرت پس از شهادت پدر بزرگوارش در محيط پر از خفقان و وحشتي كه متوكل عباسي به وجود آورده بود به سختي ميزيست. خليفه غاصب با حمله به ياران امام(عليه السلام)و ويران ساختن قبر حضرت امام حسين(عليه السلام)، شيعيان را بيش از پيش، در اختناق قرار دارد و امام را از آنان دور ساخت و دستور داد تا آن بزرگوار را به سامرا آوردند. متوكل به وسيله يحيي بن هرثمه، يكي از فرماندهان ارتش خود، نامهاي براي امام فرستاد و سپاهي را با يحيي همراه كرد تا به مدينه روند و خانه امام هادي را بازرسي كنند، بلكه مدركي بجويند تا آن حضرت را محكوم به توطئه و اقدام عليه دولت كند. هرثمه گويد: سراي امام را بازرسي كردم و در آن جز قرآن و دعا و كتب علمي چيزي نيافتم. هدف متوكل از احضار امام(عليه السلام) به سامرا نزد خود و يارانش، محو كردن او در حاشيه دربار خلافت بود تا آن حضرت را زير نظر گيرد. امام(عليه السلام) توجه داشت كه سياست ستمگرانه آنان به او، روز به روز، تندتر و بيش‌تر ميشود، تا جايي كه متوكل در پايان حكومت خود، به علت خبرچينيها بر ضد امام(عليه السلام)، او را زنداني كرد. يحيي بن اكثم به متوكل گفت: دوست ندارم پس از پرسش هاي من از اين مرد چيزي پرسيده شود، زيرا وقتي آشكار گردد كه او دانشمند است رافضيان تقويت مي‌گردند. امام(عليه السلام) با كوشش خستگي‌ناپذير و فراوان، پايگاه هاي مردمي خود را تا سر حد امكان تقويت مي‌كرد تا در برابر مشكلات، نيرويي پايدار به دست آورد و مجهز و آماده باشد. براي امام هادي(عليه السلام) از راه هاي پنهاني و آشكار، مبالغي از بابت خمس و زكات و خراج مي‌رسيد كه آن‌ها را در مصالح عمومي اسلام به مصرف مي‌رسانيد تا جنبش فرو ننشيند. آن حضرت پس از شهادت پدر، بيش از بيست سال در مدينه باقي ماند. مردم به امام علاقه فراوان نشان مي‌دادند و به دورش گرد مي‌آمدند و علما و دانش طلبان در محضر ايشان جمع مي‌شدند. بريحه عباسي يكي از ياران متوكل به او نوشت: اگر ميخواهي حرمين را از دست ندهي، علي بن محمد (امام هادي) را از آن‌جا بيرون كن، چرا كه او مردم را به خود فرا ميخواند و خلق بسياري از او پيروي مي‌كنند.

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

مسعودي در مروج الذهب مينويسد: گروهي از درباريان متوكل به سعايت امام هادي(عليه السلام) نزد متوكل پرداخته و به او گفتند كه در خانه اش اموال و سلاح و نامه هايي از شيعيان اوست كه وي را به قيام، دعوت كردهاند و او نيز در تدارك اين كار است.

متوكل عده اي را به سراغ حضرت فرستاد كه در دل شب به خانه اش يورش بردند، او را تنها در خانه يافتند، قبايي بافته از موي بز بر تن داشت و در خانهاش چيزي از اثاث و فرش يافت نميشد، ملافه اي پشمي بر سر داشت و آيات قرآني مربوط به وعد و وعيد الهي را زير لب تلاوت ميكرد.

حضرت را به همان سان كه ديده بودند نزد متوكل بردند و او در حالي به حضور متوكل رسيد كه خليفه مشغول مي‌گساري بود و جام مي به دست داشت. وقتي متوكل حضرت را ديد، گرامي اش داشت و كنار خود نشاند. در خانه امام هادي(عليه السلام)چيزي از آن‌چه به او گفته بودند يافت نشده بود و هيچ بهانه اي هم نميشد از امام گرفت. متوكل جامي را كه در دست داشت به حضرت داد! حضرت فرمود: به خدا قسم! گوشت و خون من هرگز با مي الوده نشده است، مرا از آن معاف دار.

متوكل ايشان را معاف داشت. آنگاه گفت: برايم شعر بخوان. حضرت فرمود:
من چندان گوينده شعر نيستم.
متوكل گفت: چاره اي جز اين نيست.

حضرت چون چنين ديد اشعاري را كه مشتمل بر ناپايداري دنيا، مرگ سلاطين و ذلت آنان در عالم برزخ است، در آن مجلس خواند. ترجمه روان اين اشعار چنين است:
بر قله هاي كوهسار شب را به روز آوردند و مردان نيرومند از آنان پاسداري كردند، ولي قله ها سودي به آنان نرساندند. پس از عزت، از جايگاههايي امن پايين كشيده شدند، و در گودالهاي گور جايشان دادند، وه! چه منزلگاه ناپسندي!
پس از آن كه به خاك سپرده شدند، فريادگري فرياد برآورد: كجاست آن دستبندها و تاج ها و لباس هاي فاخر؟!
كجاست آن چهره هاي به ناز و نعمت پرورده، كه به احترامشان پرده ها ميآويختند؟!
گور، به جاي ايشان پاسخ داد: بر آن چهره ها، هم اكنون كرمها راه ميروند!
روزگاري دراز، خوردند و نوشيدند! ولي اكنون خود، طعمه [جانوران قبر] شدهاند

تأثير كلام امام (عليه السلام) چنان بود كه متوكل به سختي گريست، و ديگر مجلسيان نيز گريستند! سپس دستور داد بساط شراب را جمع كنند و امام را با احترام به منزل باز گردانند.

[نرگس منتظر]

دانش امام هادی علیه‏ السلام

حضرت هادی علیه‏السلام فرزند دریای دانش و معرفت
و میوه درخت امامت و ولایت،
و همچون پدران خویش از فضل و دانش سرشار بهره‏مند بود
آن حضرت هفت سال و اندی تحت تربیت الهی و
معنویِ پدر زندگی کرد و بعد از وفات پدراز درخشان‏ترین و برجسته ‏ترین چهره‏های علمی اسلام بود و مشکلات فقهی
و علمی جهان اسلام را با دانش و بینش خود حل و فصل می‏فرمود.

[نرگس منتظر]

پنج درس ارزشمند و آموزنده

۱ یکى از اصحاب حضرت ابوالحسن ، امام هادى صلوات اللّه علیه به نام اسحاق بن ابراهیم حکایت کند:
روزى به محضر مبارک آن حضرت شرفیاب شدم ، شخصى را دیدم که در مجلس حضرت اظهار داشت : مدّتى است که مبتلا به سردرد شدیدى گشته ام .

امام علیه السلام فرمود: ظرفى را با مقدارى آب بردار و این آیه شریفه قرآن را بر آن بخوان :

أ وَلَمْ یَرَ الَّذینَ کَفَرُوا انَّ السَّمواتِ وَ الاْ رْضَ کانَتا رَتْقاً فَفَتّقْنا هُما وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیٍ حَیُّ أ فَلا یُؤْمِنُونَ.(۵۵)
و سپس آن را بیاشام ، که انشاءاللّه سردرد برطرف خواهد شد.(۵۶)

حضور داشتند، چنین فرمود: اسم اعظم خداوند متعال ، داراى هفتاد و سه حرف مى باشد که آصف بن برخیا - وصىّ حضرت سلیمان علیه السلام - یک حرف از مجموع آن ها را مى دانست و زمین برایش کوچک شد، به طورى که توانست در کمتر از یک لحظه عرش بلقیس را نزد حضرت سلیمان علیه السلام آورد.
ولیکن نزد ما اهل بیت رسالت هفتاد و دو حرف موجود است و یک حرف آن نزد خداوند متعال محفوظ مى باشد.(۵۷)

۳ هنگامى که خداوند متعال نوزادى به حضرت ابوالحسن ، امام هادى علیه السلام عطا نمود، عدّه اى از اصحاب ، خدمت حضرت آمدند تا تهنیت و تبریک گویند.
وقتى بر حضرت وارد شدند، او را شادمان و مسرور نیافتند؛ علّت را جویا شدند؟
امام علیه السلام فرمود: به نوزاد امیدى ندارم ، چون که او عدّه بسیارى را گمراه مى گرداند.
پس پیش گوئى حضرت و علّت ناراحتى آن بزرگوار تحقّق یافت و این نوزاد همان جعفر کذّاب شد.(۵۸)

۴ ابوهاشم جعفرى حکایت کند:
روزى در محضر شریف امام هادى علیه السلام شرفیاب شدم ، کودکى وارد شد و شاخه گلى را تقدیم آن حضرت کرد.
امام علیه السلام آن شاخه گل را گرفت و بوئید و بر چشم خود نهاد و بوسید؛ و سپس آن را به من اهداء نمود و اظهار داشت :
هر که شاخه گلى را ببوید و بر چشم خویش بگذارد و ببوسد و سپس صلوات بر محمّد و آلش فرستد، خداوند متعال حسنات بى شمارى را در نامه اعمالش ثبت مى نماید؛ و نیز بسیارى از خطاها و لغزش هایش را مورد عفو قرار مى دهد.(۵۹)

۵ یکى از اهالى کوفه در شهر سامراء خدمت حضرت ابوالحسن ، امام علىّ هادى علیه السلام شرفیاب شد و اظهار داشت :
یاابن رسول اللّه ! من از دوستان و علاقه مندان به شما و اجدادتان مى باشم ، و داراى قرض سنگینى هستم و چون توان پرداخت آن را ندارم به قصد شما آمده ام .
امام هادى علیه السلام فرمود: همین جا بِایست تا چاره اى بیندیشم .
پس از گذشت لحظاتى ، مقدار سى هزار دینار از طرف متوکّل - خلیفه عبّاسى - براى حضرت آوردند.
حضرت سلام اللّه علیه آن پول ها را از ماءمور متوکّل گرفت و بى درنگ و بدون آن که محاسبه نماید، تمامى آن سى هزار دینار را تحویل آن شخص کوفى داد.
پس آن مرد کوفى مقدار ده هزار دینار از آن ها را برداشت و اظهار نمود: یاابن رسول اللّه ! من بیش از ده هزار دینار نیاز ندارم ، چون به همان مقدار بدهکار هستم و براى من همین مقدار کافى است .
ولى امام علیه السلام از پس گرفتن آن بیست هزار دینار خوددارى و امتناع نمود.
لذا آن مرد کوفى تمامى آن هدیه را گرفت و گفت : خداوند بهتر مى داند که چه کسانى را امام و حجّت خود بر انسان ها قرار بدهد، و سپس عازم شهر کوفه شد.(۶۰)

**********************************************
۵۵- سوره انبیاء: آیه ۳۰.
۵۶- بحارالا نوار: ج ۹۲، ص ۵۱، ح ۷.
۵۷- بحارالا نوار: ج ۲۷، ص ۲۶، ح ۳.
۵۸- عیون المعجزات : ص ۱۳۵.
۵۹- کافى : ج ۶، ص ۵۲۵، ح ۵، حلیه الا برار: ج ۵، ص ۳۷، ح ۳.
۶۰- ینابیع المودّه : ج ۳، ص ۱۲۸.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

مراسم نام‏گذارى امام هادی ع

از سنت‏هاى زيباى اسلامى هنگام تولد كودك، گزينش نامى نيكو، عقيقه كردن براى او، تراشيدن موى سر نوزاد و صدقه دادن هم‏وزن آن با طلا يا نقره، دعا و خواستن خير و بركت و سعادت براى اوست.
امام جواد عليه ‏السلام نيز چنين كرد:
نام فرزند خود را به نشانه علاقه ‏مندى به جد بزرگوارش و به پاس احترام به جايگاه او، على نهاد.
او چهارمين فرد از پيشوايان عصمت و طهارت بود كه به اين نام آراسته گرديد. آنان به پاس علاقه و احترام نسبت به اين نام و براى مبارزه با دشمنان دين‏ ستيز اين نام، فرزندان پسر خود را على و دختران خود را فاطمه عليه االسلام مى ‏ناميدند و خود نيز بر اين موضوع اذعان مى‏داشتند كه :
«اگر خدا به آنان هزار فرزند دهد، نام همه آنها را على خواهند گذاشت».

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

از فرش تا عرش، امتدادِ فرشته است و نور... .
...و مدینه، چشم به راهِ طلوعِ دهمین خورشید، لحظه‏ ها را می‏شمارد.

امشب، دلِ شب، چلچراغی درخشان در آسمانِ مدینه است.
امشب، حرم آسمان، چراغانی ‏ست.

ستاره ‏ها، فانوس ‏هایی روشن در دستِ فرشتگان، و ماه،
روشن‏ترین آیینه بر طاقچه آسمان است امشب.

امشب، فرشتگان بر خانه خورشید نُهُم،
سبد سبد گلِ بهشتی می‏پاشند.
امشب، نوزادِ مبارکی به دنیا می‏آید
تا خورشیدِ هدایتِ انسان به ملکوت شود.

او می‏آید تا پرچمدار علم مکتب جعفری باشد.
او می‏آید تا با نورِ دانش، ظُلمت «متوکل عباسی» را بشکافد.

او می‏آید تا خون خدا را در شریان جهان مرده جاری کند.
او می‏آید تا آسمان را چون کوله ‏باری سبز بر دوش گیرد
و رسالت هزاران ساله دین را به مقصد برساند.

خورشید دهم، می‏آید تا پدر خورشید یازدهم و نیای گل نرگس باشد.
امشب، مدینه در باغی از عطر گُل محمدی جاری‏ست.

شانه‏ های شهر، خیس باران گُل و ستاره است.
از هفت آسمان، صدای دَف می‏بارد.
و آوای تهنیت فرشتگان در ملکوت شب شنیدنی ‏ست.
روزبه فروتن پی

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

كودكى و نوجوانى امام هادى عليه‏السلام

او نيز كودكى بود در ميان ديگر كودكان، با اين تفاوت كه دريايى از دانش و بينش درون سينه داشت.
خانه ‏اش در مدينه بود؛ شهرى كه مهد پرورش نيكان و زادگاه پيشوايان بود. مدينه شهرى بود بلندآوازه و هر از چندگاهى در خود كودكى را مى ‏يافت كه بر اثر پرورش در خانه وحى و طهارت، شگفتى همگان را برمى‏ انگيخت. هادى عليه‏السلام نيز از آن دسته بود.
همان‏گونه كه خداوند علم و حكمت را در كودكى به برخى از پيامبران خود ارزانى داشته بود، او نيز از اين موهبت يزدانى برخوردار بود. كودك بود، ولى در شمار بزرگان دودمان هاشم؛ خُرد بود، ولى خردمند و دانشمند شهر؛ فرزند بود، ولى پدر دانش و بينش و اين همه را از پدرى بزرگ چون محمدبن على عليه ‏السلام به ميراث داشت.
داستان او و آموزگار تحميلى ‏اش از سوى دستگاه حاكم، سند خوبى بر اين گفته است.
معتصم عباسى براى مردم فريبى و به نمايش گذاشتن خيرخواهى خود و كم‏ارج ساختن جايگاه علمى امامان، آموزگارى ناصبى و با گرايشى مخالف اهل‏بيت عليهم‏السلام براى امام هادى عليه‏السلام مى‏ فرستد.
جُنيدى ناصبى، آموزگار كودكى شش ساله میشود و آموزش خود را آغاز مى‏كند. پس از زمانى، از وضعيت درسى كودك می‏پرسند.
جنيدى زبردست كه تحت تأثير دانايى كودك قرار گرفته بود، از شيوه پرسش مى‏ آشوبد و مى‏ گويد:
«كودك؟! كدام كودك؟ بگو پيرِ خرد! به خدا سوگندتان مى‏ دهم آيا در اين شهر بزرگ دانشمندتر و اديب‏تر از او سراغ داريد؟»
با لحنى آميخته به احترام، در حالى كه كمترين گرايشى به خاندان پيامبر ندارد، مى ‏گويد:
«به خدا، هرجا كه من با تكيه بر پشتوانه ادبى ‏ام به نكته ‏اى اشاره مى‏ كنم كه به گمانم فقط خودم به آن دست يافته ‏ام و روزنه ‏اى را آشكار مى‏ سازم، او دروازه ‏هايى از آن را به رويم مى‏ گشايد كه حيرت ‏زده مى‏ شوم و من از او مى ‏آموزم. مردم مى ‏انگارند من آموزگار او هستم، اما به خدا قسم، او آموزگار من است و من دانش ‏آموز اويم!
او بهترين آفريدگان است و دانشمندترين مردم. گاهى براى آموزش و آزمايش، پيش از ورودش به اتاق درس از او مى‏ خواهم كه سوره ‏اى از قرآن را بخواند. مى‏ پرسد: كدام سوره؟
من سوره ‏اى طولانى را نام مى ‏برم. چنان با قرائتى درست و صوتى دلنوازتر از داود عليه ‏السلام برايم مى‏ خواند و تأويل و تفسير آيات را چنان به زيبايى مى ‏گويد كه شگفتى وجودم را در هم مى‏ پيچد. سبحان اللّه! در ميان اين ديوارهاى بلند و سياه مدينه او اين همه دانش را از كجا گرد آورده است؟!»
اين دانش ژرف و بينش شگرف، هم نقشه مكارانه معتصم را نقشى لرزان بر آب مى ‏سازد و هم آموزگار ناصبى را به دوستدارى از شيفتگان اهل‏بيت عليهم‏السلام پيامبر صلى ‏الله ‏عليه ‏و‏آله تبديل مى ‏كند.

[نرگس منتظر]

امامت امام دهم

پس از شهادت امام جواد - علیه السلام - در سال 220، فرزندش امام هادی - علیه السلام - كه هنوز بیش از شش سال نداشت، به امامت رسید.
از آنجا كه شیعیان به استثنای معدودی مشكل بلوغ امام را درباره امام جواد - علیه السلام - را پشت سر گذاشته بودند، در زمینه امامت امام هادی - علیه السلام - تردید خاصی برای بزرگان آنها به وجود نیامد.
به نوشته شیخ مفید و همچنین نوبختی، همه پیروان امام جواد - علیه السلام - به استثنای افراد معدودی، به امامت امام هادی - علیه السلام - گردن نهادند. آن عده معدود كه از قبول امامت حضرت هادی - علیه السلام - سرباز زدند، تنها برای مدت كوتاهی به امامت موسی بن محمد (296 م) معروف به «موسی مبرقع» مدفون در قم[1] معتقد گردیدند؛
لیكن پس از مدتی از امامت وی روی برتافتند و امامت امام هادی - علیه السلام - را پذیرفتند.[2] سعدبن عبدالله بازگشت این افراد به امام هادی - علیه السلام - را از آن روی می‌داند كه خود موسی مبرقع از آنان بیزاری جست و از خود راند.[3[

از نظر طبرسی و ابن آشوب، همین اجماع شیعیان به امامت امام هادی - علیه السلام - دلیل محكم و غیر قابل تردیدی است بر صحت امامت آن حضرت.[4] با این حال، مرحوم كلینی و دیگران نصوص مربوط به امامت حضرتش را بر شمرده‌اند و از پاره‌ای روایات چنین بر می‌آید كه امام جواد - علیه السلام - هنگامی كه از طرف معتصم عباسی به بغداد فرا خوانده شد ـ به دلیل آن كه این احضار را تهدیدی برای خود تلقی نموده و احساس خطر كرده بود ـ امام هادی - علیه السلام - را به جانشینی خود برگزید.[5] حتی نص مكتوبی درباره امامت ایشان به جای گذاشت تا پس از وی هیچ گونه تردیدی در این خصوص باقی نماند.[6[