نمایش نتایج: از شماره 1 تا 10 , از مجموع 10

موضوع: ..◕✿◕◕✿◕ معقولیت پذیری گزاره های دینی ◕✿◕◕✿◕..

  1. Top | #1

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض ..◕✿◕◕✿◕ معقولیت پذیری گزاره های دینی ◕✿◕◕✿◕..









    معقولیت پذیری گزاره‏هاى دینى

    چكیده

    اثبات‏پذیرى گزاره‏هاى دینى، یكى از مسائل چالش برانگیز در فلسفه دین و معرفت‏شناسى دینى است كه در باب صدق و توجیه باورهاى دینى جست‏وجو مى‏كند. در آغاز مقاله، مبادى تصوّرى مسأله یعنى دین، گزاره‏هاى دینى و اثبات‏پذیرى، تبیین، و دیدگاه‏هاى فیدئیزم، پوزیتوسیم منطقى، نسبى‏گرایى و معرفت‏شناسى اصلاح شده، به اختصار معرفى و نقد شده است و در پایان به دیدگاه برگزیده به اثبات‏پذیرى آموزه‏هاى زیرساخت دینى با بهره‏گیرى از نظریّه مبناگروى و بدیهیّات در معرفت‏شناسى پرداخته شده است.






    امضاء


  2.  

  3. Top | #2

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض




    واژگان كلیدى:
    دین، گزاره‏هاى دینى، اثبات‏پذیرى، فیدئیزم، پوزیتوسیم منطقى، نسبى‏گرایى، معرفت‏شناسى اصلاح شده، مبناگروى.

    اثبات‏پذیرى گزاره‏هاى دینى از مباحث مهم در كلام جدید، فلسفه دین و معرفت‏شناسى دینى است. پرسش اصلى در این پژوهش این است كه اگر معرفت به معناى باور صادق موجه تلقّى شود؛ آیا مى‏توان از صدق و توجیه باورهاى دینى سخن گفت و با روش‏هاى منطقى، حقّانیت و معقولیّت آن‏ها را اثبات كرد؟ تبیین و تحلیل این مسأله را سه محور:
    1-مبادى تصوّرى
    2-دیدگاه‏ها
    3-نظریه برگزیده
    بیان مى‏شود.




    امضاء


  4. Top | #3

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض




    مبادى تصوّرى مسأله
    1. دین


    مقصود نگارنده از دین، آیینى است كه ویژگى‏هاى ذیل را دارا باشد:

    ـ آسمانى و الاهى باشد، نه زمینى و بشرى و ساخته دست انسانى؛
    ـ پیام الاهى، موجود و در دسترس مردم باشد؛
    ـ متن مقدّس آسمانى، از تحریف به زیادت و نقیصه در امان باشد.

    بنابراین، دین عبارت است از آموزه‏هاى وصفى و توصیه است كه خداوند سبحان براى هدایت انسان‏ها نازل كرده و پیام آن بدون تحریف در اختیار بشر قرار دارد.
    این تعریف در دوران معاصر بر اسلام انطباق دارد.




    امضاء


  5. Top | #4

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض





    2. گزاره‏هاى دینى


    گزاره‏هاى دین اسلام
    به دو دسته گزاره‏هاى وصفى (Discriptive) و توصیه‏اى (Normative) یعنى اخبارى و انشایى تقسیم مى‏شوند.
    گزاره‏هاى اخبارى، صدق و كذب بردارند؛ زیرا از سنخ معارفِ‏شناختارى‏اند؛ ولى گزاره‏هاى اخبارى، به اعتبار دلالت مطابقى، حكایتگر از واقع و نفس‏الامر نیستند؛ هر چند به اعتبار منبع و منشأ صدور و نیز هدف و غایت، صدق و كذب‏بردار هستند.

    گزاره‏هاى وصفى اسلام عبارتند از قضایاى تاریخى، اعتقادى، طبیعت‏شناختى، عرفانى، خبرهاى غیبى، و سنّت‏هاى مشروط الاهى، و گزاره‏هاى توصیه‏اى اسلام عبارتند از قضایاى اخلاقى و حقوقى و فقهى.





    امضاء


  6. Top | #5

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض




    3. اثبات‏پذیرى


    واژه اثبات‏پذیرى در فرهنگ فلسفه دین به معانى گوناگونى به كار مى‏رود. گاهى به‏معناى
    پذیرش و تصدیق همگانى و زمانى به‏معناى مطابقت با واقع و مانند این‏ها به‏كار مى‏رود.
    مطابق دیدگاه نخست كه به عقل‏گرایى حدّاكثرى (Strong Rationalism) شهرت یافته، صدق اعتقادى، زمانى معلوم مى‏شود كه تمام عاقلان قانع شوند و ادلّه و براهین اعتقادات دینى هنگامى اثبات و معتبرند كه مورد تصدیق همه عاقلان باشند. پاره‏اى از نویسندگان، در برابر این تعریف، اثبات وابسته به شخص را مطرح ساخته‏اند.(2)

    نگارنده بر این باور است كه هیچ یك از دو معناى عقل‏گرایى حدّاكثرى و حدّاقلى یا تصدیق همگانى و وابسته به شخص پذیرفتنى نیست؛ زیرا هر دو طایفه گرفتار خلط صدق خبرى با صدق مخبرى شده‏اند.(3)
    توضیح مطلب این‏كه معناى شایع و رایج صدق، مطابقت با واقع است و معقولیّت و اثبات‏پذیرى در چارچوب این تعریف مطرح مى‏شود اعمّ از این‏كه شخص یا اشخاصى بدان اعتقاد داشته باشند یا خیر.
    تصدیق همگانى و وابسته به شخص، همان صدق مخبرى است كه از مطاقبت گزاره با اعتقاد معتقدان خبر مى‏دهد و چنین معنایى از صدق در معرفت‏شناسى و فلسفه جایگاهى ندارد.




    امضاء


  7. Top | #6

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض



    دیدگاه‏هاى مسأله
    معقولیّت و اثبات‏پذیرى گزاره‏هاى دینى از سوى مكاتب گوناگون فلسفى مورد بحث و بررسى قرار گرفته است كه به اختصار به شرح ذیل بیان مى‏شود.

    دیدگاه فیدئیزم (Fideism)

    مكتب ایمان‏گرایى معتقد است كه نظام‏هاى اعتقادى و باورهاى دینى را نمى‏توان موضوع ارزیابى و سنجش عقلانى قرار داد؛ زیرا هر برهانى، ناگزیر بر مقدّمات یا مفروضات خاصّى مبتنى است. اگر شخصى، هیچ فرضى را به صُوَرت مبدأ استدلال نپذیرد، در این صُوَرت احتجاج كردن با چنین شخصى محال خواهد بود.
    مقدّمه مفروض یك برهان را مى‏توان از برهان دیگرى نتیجه گرفت، و بدین‏ترتیب، آن را اثبات كرد؛ امّا این روند را نمى‏توان تا بى‏نهایت ادامه داد. ما باید در جایى از این روند به مفروضات بنیادین مان برسیم؛ یعنى به امورى كه آن‏ها را بدون اثبات پذیرفته‏ایم صرفا از آن رو كه این امور چندان بنیادیند كه هیچ چیز بنیادى‏ترى وجود ندارد كه بتواند آن‏ها را اثبات كند.
    از نظر مؤمن مخلص، بنیانى‏ترین مفروضات، در خود نظام اعتقادات دینى یافت مى‏شوند. ایمان دینى، خود بنیان زندگى شخص است. به بیان پل تیلیش، ایمان دینى، همانا پرواى واپسین شخص شمرده مى‏شود.(4)



    امضاء


  8. Top | #7

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض





    بى‏شك، نظام دینى مؤمنان در جهت بخشیدن به زندگى و اهداف آن نقش بسزایى دارند و اعتقادات دینى، بنیادین‏ترین گزاره‏هاى زندگى‏اند؛ امّا ایمان‏گرایان در این تبیین میان گزاره‏هاى پایه و بنیادین معرفت‏شناختى و نیز گزاره‏هاى بنیادین دینى خلط كرده‏اند.

    گزاره‏هاى پایه معرفت‏شناختى، بى‏نیاز از استدلال و گاه مستحیل الاستدلال هستند؛ مانند اصل استحاله اجتماع نقیضین كه تصوّر موضوع و محمول آن براى تصدیق كافى است و اصل علّیّت یا اصل هو هویت نیز به اصل تناقض برمى‏گردند و از این طریق، بنیادین بودن آن‏ها ثابت مى‏شود.

    گزاره‏هاى اعتقادى و حتّى گزاره «خدا وجود دارد» چنین نیستند. انكار آن‏ها مستلزم اجتماع نقیضین نیست؛ بنابراین، استدلال و برهان بر مفروضات بنیادین مبتنى است و ایمان دینى بنیان زندگى است؛ امّا گزاره‏هاى اعتقادى، مفروضات بنیادین معرفت‏شناختى نیستند.





    امضاء


  9. Top | #8

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض




    دیدگاه پوزیتوسیم منطقى (Logical Positivism)


    حلقه وین و پوزیتوسیم، آغازگر بحث معنادارى و اثبات‏پذیرى گزاره‏هاى دینى بوده است. این طایفه، یگانه ملاك در معیار معنادارى و اثبات‏پذیرى گزاره‏هاى معرفتى را حسّ و تجربه معرّفى كرده، و فقط گزاره‏هاى تحلیلى و توتولوژى، و مشاهدات مستقیم حسّى و معرفت‏هاى مستنتج از آن دو دسته را معنادار و اثبات‏پذیر دانسته‏اند. بر این اساس، گزاره‏هاى ما بعدالطّبیعه، اخلاقى و دینى شبه گزاره و فاقد معنا و محتواى منطقى و اثبات‏پذیرى معرّفى شدند. این دسته از گزاره‏ها فقط نمایش احساسات و عواطف بشرى و شبه قضیه‏اند.(5)

    مدّعیات پوزیتوسیم منطقى با مشكلات جدى روبه‏رو است؛ از جمله:

    1. این‏كه ادّعا مى‏كنند: «گزاره‏هاى معنادار است كه از نظر تجربى، تحقیق‏پذیر باشد».
    آیا این ادّعاى پوزیتوسیت‏ها، توتولوژیك و تحلیلى است یا با ملاك تجربه، اثبات یا تأیید مى‏شود؟ پاسخ منفى است؛ بنابراین، اصول معرفتى پوزیتوسیم فاقد معنا و خودویرانگر و خودشكن است.

    بر فرض صحّت معیار تحقیق‏پذیرى پوزیتوسیت‏ها تمام گزاره‏هاى دینى را نمى‏توان بى‏معنا یا تحقیق‏ناپذیر دانست؛ زیرا پاره‏اى از گزاره‏هاى دینى، از سنخ گزاره‏هاى تجربى‏اند و با روش حسّ و تجربه قابلیت داورى دارند.(6)





    امضاء


  10. Top | #9

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض




    دیدگاه نسبى‏گرایى (Relativism)


    نسبى‏گرایان، عنصر توجیه و استدلال معرفت را انكار كرده، بر این باورند كه ركن مهمّ مبناگروى، براهت است و ملاك براهت بدیهیّات، تشكیك‏ناپذیرى آن‏ها است؛ ولى نمى‏توان از تشكیك‏ناپذیرى، خطاناپذیرى را نتیجه گرفت. بسیارى از باورهاى انسانى، تشكیك‏ناپذیرِ خطاپذیرند؛ مانند یقینیاتى كه از صبح تا شب براى انسان پدید مى‏آید و بعدها به خطا و خلاف واقع بودن آن‏ها پى برده مى‏شود.

    پاسخ این اشكال این است كه معرفت‏شناسان عقل‏گرا، ملاك بداهت را تشكیك‏ناپذیرى ندانسته‏اند؛ زیرا تشكیك‏ناپذیرى به‏معناى یقین منطقى است و یقین منطقى، افزون بر تشكیك‏ناپذیرى، ویژگى صدق و توجیه ذاتى را دارد.

    دیدگاه معرفت‏شناسى اصلاح شده (Roformed epistemology)

    آلوین پلانیتنگا، جنبش جدیدى در معرفت‏شناسى دینى پدید آورد كه در اثر همفكرى با سنّت دینى پروتستانتیسم، نام اصلاح شده را بر آن نهاد. مهم‏ترین پیام این نحله معرفتى، پیوند معقولیّت با باورهاى دینى است. وى باورهاى انسانى را به دو دسته باورهاى پایه و مستنتج تقسیم كرده و راه تشخیص باورهاى پایه را استقرا دانسته و بر این روش، باورهاى مبتنى بر ادراكات حسّى یا باورهاى مبتنى بر حافظه یا باورهاى برگرفته از حالات روانى را باورهاى پایه معرّفى كرده است.(7)




    امضاء


  11. Top | #10

    عنوان کاربر
    همكار انجمن
    تاریخ عضویت
    August 2012
    شماره عضویت
    3467
    نوشته
    13,717
    صلوات
    28000
    دلنوشته
    1
    اللهم صلّ علی محمد و ال محمد و عجّل فرجهم
    تشکر
    27,703
    مورد تشکر
    58,273 در 13,378
    دریافت
    0
    آپلود
    0

    پیش فرض




    پلانیتنگا، اعتقاد به خدا را باور پایه به معناى باور پایه موجه قلمداد مى‏كند. بدین‏ترتیب، اعتقاد به خدا، به استدلال نیازى ندارد؛ نتیجه آن‏كه نظریّه رایج معرفت‏شناسى، یعنى مبناگروى و استناد نظریّات به بدیهیّات موجّه از جمله نظرى دانستن گزاره‏هاى دینى مخدوش است.
    اشكال قابل طرح بر نظریّه معرفت‏شناسى اصلاح شده این است كه هرگونه اعتقاد افسانه‏اى كه بسیارى از مردم جامعه بدان باور دارند مى‏تواند گزاره پایه موجّه معرّفى شود.
    تاریخ تفكّر انسان بر این مطلب گواه است كه اندیشه‏ها و اعتقادات خرافى فراوانى میان مردم رواج دارد؛ در حالى‏كه هیچ بهره‏اى از حقیقت ندارند.
    مشكل دیگر این است كه پلانیتنگا، نظریّه خود را مبتنى بر جامعه متدیّنان مسیحى قرار داده است كه اگر نگاه جامع‏تر به جوامع دینى مى‏داشت، اختلاف آشكار میان دینداران را درباره خدا و چیستى او مى‏یافت؛ آن‏گاه پایه دانستن تمام این تفسیرها مستلزم اجتماع نقیضین خواهد شد.



    امضاء


اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi