✜₪❁₪✜ عمليات بيت المقدس و فتح خرّمشهر ✜₪❁₪✜

[ملکوت* گامی تارهایی *]

عملیات بیت المقدس :
جبهه : جنوب موقعیت : غرب کارون
تاریخ : 10/2 تا 3/3/1361
نوع تک : گسترده
فرماندهی : مشترک سازمان : مشترک
استعداد نیروهای درگیر : ایران : 144 گردان پیاده ، زرهی و مکانیزه و 20 گردان توپخانه
عراق : 188 گردان پیاده ، زرهی ، مکانیزه و کماندویی ، 12 گردان مرزبان و 30 گردان توپخانه
هدف عملیات : آزادسازی شهرهای خرمشهر و هویزه و پاکسازی غرب کارون .
تلفات انسانی عراق : 35000 نفر
توضیحات : با فاصله اندکی از عملیات فتح المبین ، عملیات بزرگ بعدی ایران آغاز شد . مواضع صعب العبور دشمن در محور کرخه کور باعث شکست عملیات در این محور گردید ، اما نیروی اصلی ایران با عبور از کارون که عراقی ها نابخردانه آن را رها کرده بودند جاده اهواز- خرمشهر را آزاد کرده و پس از دفع پاتک عراق به سمت مرز پیشروی نمودند . در این مقطع دشمن نیروهایش را از هویزه و کرخه کور عقب کشید تا محاصره نشوند و ایرانی ها بعد از پر کردن مناطق تخلیه شده ، به سمت جنوب حمله کرده و خرمشهر را محاصره نمودند و در نهایت پس از چند درگیری جدی ، نیروهای عراقی مستقر در شهر تسلیم شده و خرمشهر آزاد گردید . یکی از برادران لودرچی در خاطرات خود ذکر کرده است که وحشت نیروهای عراقی از سقوط محور خرمشهر-بصره باعث شده بود این نیروها مناطق شمالی این محور را رها کنند به نحوی که این برادر بدون مواجه شدن با مقاومتی در حال احداث خاکریز در نزدیکی پاسگاه زبیر در داخل خاک عراق بوده که به عقب فراخوانده می شود !
***
پس از عملیات بیت المقدس ، به طور مقطعی وقفه ای در جبهه ها پیش آمد . عراق از چند منطقه در جبهه غرب که شدیداً به تله های انفجاری آلوده شده بود عقب نشینی کرد و تلویحاً خواستار آتش بس شد . تا جایی که برخی نیروهای ایرانی برای جنگ بر ضد اسرائیل راهی لبنان شدند اما با شدت گرفتن مجدد تبادل آتش بین طرفین و آشکار شدن تلاش عراق برای سازمان دهی مجدد نیروهایش ، امام (ره) در سخنرانی مهمی فرمودند : راه قدس از کربلا می گذرد .
***

[نرگس منتظر]

عمليات بيت المقدس و فتح خرّمشهر

عمليات بيت المقدس در 4 مرحله طراحي شد .

مرحله اول در ساعت 3 بامداد روز 10 ارديبهشت سال 1361 و با رمز يا علي ابن ابي طالب به همراه سه قرارگاه قدس ، فتح و نصر در 3 محور آغاز شد .

1 – قرارگاه قدس در محور شمالي ( جنوب رودخانه كرخه )

2 – قرارگاه فتح در محور مياني

3– قرارگاه نصر در محور جنوبي ( جناح چپ قرار گاه فتح ) .

مرحله دوم عمليات ، ساعت 22:30 مورخ 16/2/61 با هدف رسيدن به مرز بين المللي و محاصره خرّمشهر آغاز شد .

مرحله سوم با هدف آزاد سازي خرّمشهر توسط قرارگاههاي فتح و نصر طرح ريزي شد و در ساعت 22 روز 19 ارديبهشت به اجرا در آمد .

در پي انتقال قرارگاه فجر از فكّه ، مرحله چهارم عمليات با 3 قرارگاه فتح ، فجر و نصر ، در ساعت 22:25 روز دوم خرداد 1361 آغاز شد .

سرانجام در سوم خرداد 1361 برخلاف تصور دشمن ، رزمندگان اسلام از دروازه هاي غربي و شمالي
( جايي كه دشمن وارد خرّمشهر شده بود ) وارد شدند و خرّمشهر را پس از جان فشاني ها آزاد ساختند .

در عمليات بيت المقدس تعداد 19000 نفر از دشمن ، اسير شدند .
فتح خرّمشهر بعنوان بزرگ ترين پيروزي سياسي نظامي ايران در سال دوم جنگ بود كه 5400 كيلومتر مربع از خاك كشور عزيزمان آزاد شد .

منبع:
پایگاه اطلاع رسانی 14 منتخب

[نرگس منتظر]

وضعیت سیاسی- نظامی کشور در مقطع عملیات بیت‌المقدس

- از نیمه دوم سال 60 جمهوری‌اسلامی توانست پس از سر و سامان دادن به نیروها سلسله عملیات‌های آزادسازی را آغاز نمایند: عملیات ثامن‌الائمه (مهر 1360) که منجر به شکست حضر آبادان شد، عملیات طریق‌المقدس (آذر60) که نتیجه آن آزادسازی شهر بستان و حدود 600 کیلومتر مربع از خاک ایران بود. و عملیات فتح‌المبین (فروردین 61) که آزادسازی 2200 کیلومترمربع از خاک کشور را در پی داشت. ضعیف داخلی کشور با انهدام بقایای ضدانقلاب به تدریج رو به بهبودی و ثبات می‌رفت. اما اوضاع منطقه به دلیل نگرانی آمریکا از نتایج ناشی از پیروزی ایران بر عراق به گونه‌ای آشکار ملتهب بود.
- در این مقطع زمانی، مناسبات اعراب و اسرائیل با آمادگی اسرائیل برای تهاجم به جنوب لبنان در وضعیت حساسی قرار داشت.

انتخاب منطقه عملیاتی

- عملیاتی‌ها آفندی سابق نتایج مهمی به بار آورد. این نتایج که عملاً زمینه انتخاب منطقه عملیاتی غرب کارون را برای عملیات بیت‌المقدس فراهم آورد عبارتست از: 1- انهدام بخش قابل توجهی از نیروهای دشمن. 2- آزاد‌سازی بخش مهمی از مناطق اشغالی در جنوب کشور. 3- آزادسازی نیروهای پدافندی خودی در مناطق اشغالی. 4- افزایش توان طرح‌ ریزی و عملیات رزمندگان اسلام.

- انتخاب منطقه عمومی غرب کارون برای آزادسازی خرمشهر و مراکز مهم و حیاتی آن طی یک روند تکاملی صورت پذیرفت که در این مرحله دشمن تدریجا منهدم شده و بویژه از نظر روحی در وضعیت به شدت بحرانی قرار داشت.
- آزادسازی خرمشهر در آن مقطع زمانی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار بود و لذا این منطقه در شرایط زمانی مذکور، بهترین و مهمترین منطقه جهت ادامه سلسله عملیات‌های آفندی بود.

خرمشهر به‌عنوان استراتژیک‌ترین نقطه در مناطق درگیری محسوب می‌گشت که اشغال آن از یک طرف برای عراق به عنوان برگ برنده و نقطه اتکای استراتژیک محسوب می‌شد و از طرف دیگر برای ایران آزادسازی آن به منزله بستن راه نفوذ عراق به خوزستان و در ادعای بی‌اساس و واهی عراق درباره آن بود.
- منطقه عملیاتی عملیات بیت‌المقدس، شامل منطقه عمومی جنوب غربی اهواز و غرب رودخانه کارون است که در میان چهار مانع طبیعی محصور است؛ از شمال به رودخانه کرخه کور، از جنوب به رودخانه اروند، از شرق رودخانه کارون و از غرب به هورالهویزه و شط العرب منتهی می‌شود.
- اهمیت استراتژیکی منطقه موجب شده بود تا آن منطقه عمیقا مورد توجه فرماندهان نظامی عراق قرار بگیرد. استعداد و آرایش نیروهای عراقی نشان می‌داد که عراق مصمم است با تمام قوا در این منطقه مقاومت کند؛ ضمن اینکه عمق و عرض زمین منطقه و نبودن ناهمواری امتیاز برای نیروهای عراق به شمار می‌رفت تا با اتکا به یگان‌های زرهی و مکانیزه بتوانند در این منطقه به خوبی مانور کنند.

- مهمترین محدودیتی که عراق در این منطقه با آن روبرو بود دفاع از سرزمین نسبتاً وسیع و عریض بود در حالی که از نظر نیروی انسانی دچار کمبود بود. لذا قوای خود را به تناسب نقاط استراتژیک، حیاتی و مهم جفیر و خرمشهر متمرکز کرده و در تدبیر پدافندی خویش بیش از همه به حفظ خرمشهر و بصره اهمیت داده بود.