جناب استاد سائلی: بیان شیوا و دلنشین شما در ظرافت و لطافت دعای آسیه همسر فرعون، انسان را به یاد دعای همسر عمران می اندازد آنجا که خالصانه به درگاه پروردگار عرضه می دارد که «انی نذرت لک ما فی بطنی محررا»(6) و آنگاه که فرزندش را وضع حمل می نماید با تضرع می گوید «انی اعیذها بک و ذریتها من الشیطان الرجیم»(7) اکنون در زمینه این استدعا و استجابت آن از سوی خداوند منان و در باب مقامات عرفانی این بانوی بزرگ ما را بهره مند فرمایید.
در «حکمت متعالیه» ثابت شده است که گاهی اجابت دعا، اثر نفس است یعنی یک نفس قدسی با خواست خود، علل و اسباب باطن عالم را بکار می اندازد و استجابت دعوت، هم نوعی مقام تصرف در کاینات و نوعی مقام ولایت تکوینی است. مادر مریم علیهاالسلام از زنانی بود که به مقاماتی رسیده بود و قرآن از قول وی می گوید که وقتی او از خدا برای فرزندش طلب خیر می نماید و درخواست می کند که: «انی اعیذها بک و ذریتها من الشیطان الرجیم»، خداوند نیز در مقام استجابت پس از سالها وقتی مریم علیهاالسلام را در مواجهه با تمثّل مَلَک قرار می دهد و مریم احساس خطر می کند، همین استعاذه به رحمان را به مَلَک یادآوری می نماید. این چه کلامی است که این قدر نافذ است. از اینجا آشکار می شود که همت این بانوی عارف بزرگوار، همسر عمران، قدرت خلاقیت داشته است و علاوه بر آن، خداوند به جهت اجابت دعای وی پس از سالها به مریم خطاب می کند که و اصطفیک علی نساءالعالمین(8).
محی الدین در فُصِ اسحاقی، بحثی دارد که ما در عالم طبیعت، ترکیب می کنیم. سخن محی الدین این است که انسان در حریم ذهن و جان خودش می تواند اشیا را به وجود بیاورد. همین الآن که شما اینجا نشسته اید، می توانید کوهی از طلا یا دریایی از جیوه را ایجاد کنید که این کار در حریم ذهن، صورت گرفته است. اما مقام عارف محی الدین، العارف یخلق بهمته ... ما یکون له وجود من خارج محل الهمة است. یعنی همان کاری که انسان معمولی در حریم ذهن خودش می کند و دست به احداث و ابداع می زند، همان را عارف، خارج از محل همت و در همین عالم خارج که با چشم مشاهده می کنیم، انجام می دهد. عارف می تواند مرده را زنده و زنده را بمی راند؛ به عبارت دیگر همان کاری که در مقامات حضرت عیسی علیه السلام ذکر شده است که ایشان گِل را به شکل پرنده ای در می آوردند. «فأنفُخُ فیه فیکونُ طیرا بأذن اللّه »(9) این نفوذ است که از گِل شکل پرنده ای را می سازد و بعد به اذن خداوند که اذن ا...، اِذنیت شأنیه است نه اِذنیت قولیه درون آن پرنده می دمد و بعد به اذن خدا این پرنده می پرد. حرکت فوق انواع و اقسام دارد، یک نمونه اش حضرت عیسی علیه السلام و نمونه دیگرش حضرت ابراهیم علیه السلام و نمونه دیگرش زن عمران است که کلامش آنقدر نافذ است که با گذشت چندین سال باز هم اثر می گذارد و خاطره مریم علیهاالسلام را حساس نگه می دارد تا هنگام تمثل ملک، دوباره استفاده کند.
نقل قول
