(¯`''•.★(¯`''•.☆ فرصت های طلائی نوروز ☆.•''´¯)★.•''´¯)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

(¯`''•.★فرصت های طلائی نوروز★.•''´¯)

كلمه «عيد» از ريشه «عود» به معناى برگشت است. اگر به روزهاى خاصى مثل عيد فطر يا نوروز عيد اطلاق مى شود، از آن جهت است كه شرايط و حالات انسان يا طبيعت در آن روزها دچار تغيير و تحوّل شده و به شرايط ديگرى بازگشت مى كند.

مثلا در تبيين مراد از عيد فطر گفته شده كه بازگشت به فطرت انسانى است. عيد نوروز هم، به دليل زنده شدن و بيدار شدن طبيعت پس از خواب زمستانى، بازگشت جهان و اوضاع طبيعى است به حالت قبلى خود.
نوروز از دو كلمه «نو» و «روز» تشكيل شده است و در لغت فارسى مفهوم «روز نو» از آن استفاده مى شود و بر نخستين روز از نخستين ماه شمسى تعلق مى گيرد.

آنچه مى توان از آغاز سال شمسى بدست آورد آن است كه آدمى همپاى نو شدن طبيعت و جايگزينى فصل سبز به جاى فصل سرد، خود و جامعه را به دگرگونى و تحول كشانده و با بهره مندى از مكتب حيات بخش اهل بيت عليهم السلام گامى در جهت بهار شدن دل و احسن حال بردارد.

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

نوروز در گنجينه معارف اهل بيت عليهم السلام و متون روايى ما از منزلت و جايگاه خاصى برخوردار است؛ به گونه اى كه ايشان بر پاسداشت اين روز سخن رانده و از مناسبتهاى مهم آن ياد كرده اند.

همچنين برخى از علما و فقها اين روز را روز مبارك دانسته و بر اعمال وارد در اين روز تاكيد نموده اند؛ چنانكه مرحوم آيت الله العظمى كاشف الغطاءرحمه الله در اين باره مى فرمايد:

«نوروز مقتضاى جهان است در بشر و حيوان و جماد بلكه در آسمان و زمين و هوا و فضا.

بر اين اساس رواياتى از اهل بيت عليهم السلام درباره نوروز به ما رسيده و تاييد نموده عيد گرفتن عرف را و از طريق ائمه عليهم السلام وظايفى به ما رسيده است.»

[نیایش*خادمه یوسف فاطمه(س)*]

ایشان در جای دیگر درباره ادعای اینکه عید نوروز از اعیاد مجوس است،
می فرماید: «باید بدانیم ما چهارگونه عید داریم:

1. اعیاد دینی مانند عید قربان و فطر.

2. اعیاد مذهبی مانند عید غدیر.

3. عید ملی که هر مملکت و کشوری برای خود روزی را عید می داند.

4. عید تکوینی که عالَم عید می گیرد، نه آنکه انسان آن را جعل می کند
و عید قرار می دهد، مانند عید نوروز که عالم خرّم و خوشحال و درختان سبز
و شکوفان می گردند. پس این عید، عید عالَم است نه عید مجوس یا غیر آنها.»

آنچه با درنگ در روایات بدست می آید آنست که «نوروز» سمبل تحوّل و تغییر است.

البته تحویل به سمت نیکویی و بهتر شدن؛

چنانچه در یکی از دعاهای هنگام تحول سال می خوانیم:

«یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَالاَْبْصَارِ، یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ، یَا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَالاَْحَوَالِ،
حَوِّلْ حَالَنَا اِلَی اَحْسَنِ الْحَالِ؛

ای برگرداننده دلها و دیده ها، ای تدبیر کننده شب و روز، ای گرداننده
حول و احوال، حال ما را به نیکوترین حال برگردان.»

[نیایش*خادمه یوسف فاطمه(س)*]

با درنگ در این دعا بزرگ ترین رهاورد نوروز را می توان در امور ذیل خلاصه کرد:





الف. تلاش برای تغییر

در دین مبین اسلام یکسان ماندن و تن ندادن به تغییر و تحوّل به شدت نفی شده است؛
آنگونه که امام کاظم علیه السلام می فرماید:
«مَنِ اسْتَویَ یَوْمَاهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ؛
هر کس دو روزش یکسان باشد، او مغبون بوده و ضرر کرده است.»

ب. انتخاب راه بهتر

پس از تن دادن به تغییر، مهم، گزینش راه بهتر و نیکو شدن است
و لذا آنانی که فردایشان از روز قبل بدتر است، مورد شماتت خواهند بود،
چنانچه رسول مکرّم اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید:
«مَنْ کَانَ غَدُهُ شَرّا مِنْ یَوْمِهِ فَهُوَ مَلْعُونٌ؛
ملعون است کسی که فردایش بدتر از آن روزش باشد.»

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

ج. تبدیل بدیها به خوبیها و تلاش در بهتر شدن

زیباترین و کامل ترین نوع تغییر، تبدیل بدیها به خوبیها و جبران خطاها است. شیوه ای که قرآن کریم برای آدمی ترسیم ساخته است جبران بدیها به وسیله خوبیها و توبه از اعمال گذشته است، چنانچه می فرماید:
«فَمَن تَابَ مِن بَعْدِ ظُلْمِهِ وَأَصْلَحَ فَإِنَّ اللّهَ یَتُوبُ عَلَیْهِ إِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَحِیمٌ»؛

«اما آن کس که پس از ستم کردن، توبه و جبران نماید، خداوند توبه او را می پذیرد که خداوند آمرزنده و مهربان است.»
این دگرگون شدن و گذر از بدی به خوبی و اصلاح خود، در ادعیه مأثوره که از ائمه بزرگوار دین به ما رسیده است نیز بسیار مشهود است، چنانچه در یکی از دعاهای ماه مبارک رمضان می خوانیم:

«اَللَّهُمَّ غَیِّرْ سُوءَ حَالِنَا بِحُسْنِ حَالِکَ؛ خدایا حال بد ما را به حال نیکویت تغییر بده.»
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید:
«مَنْ لَمْ یَتَعَاهَدِ النَّقْصَ مِنْ نَفْسِهِ غَلَبَ عَلَیْهِ الْهَوَی وَ مَنْ کَانَ فِی نَقْصٍ فَالْمَوْتُ خَیْرٌ لَهُ؛

آن کس که به جبران نقص و بدی خود نپردازد، هوای نفس بر او مستولی خواهد شد و برای کسی که ناقص بماند [و بی نشاط و فرار کننده از دگرگونی و خوب شدن باشد]، مردن بهتر خواهد بود.»

با اندکی تامل می توان به فرصتهایی پی برد که بسیار مورد تاکید دین بوده اما انسان از آن غافل مانده و نتوانسته است از آن فرصتها به شایستگی استفاده نماید و تعطیلات نوروزی بهترین زمان برای جبران کوتاهیها و یا عمل به آن دستورات است.

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

هنگام تحویل سال در مکانهای مقدس

یکی از مهم ترین اسباب موفقیت، توجّه و توسل به ائمه اطهار علیهم السلام مخصوصا وجود مسعود حضرت بقیة الله الاعظم (عجّل الله تعالی فرجه) و ابا عبدالله الحسین علیه السلام است.

همین توسّلات انسان را در تهذیب نفس و ترک گناهان و رفع گرفتاریها و سعادت در دنیا و آخرت یاری می کند. دین مبین اسلام تاکید فراوانی بر حضور در اماکن مقدس مثل مساجد، حرم ائمه معصومین علیهم السلام و حرم امام زادگان نموده است؛ چرا که عنایت الهی در این مکانها که محل تردد ملائکة اللّه و مؤمنان مقرّب می باشد، بیش تر است.


توجه به این نکته ضروری است که یکی از رموز موفقیت علما و بزرگان دین، ارتباط معنوی مستمر با ائمه اطهار علیهم السلام بوده است تا آنجا که حضور در مشاهد مشرّفه آنان را جزو برنامه های خویش می دانسته اند.چنانچه درباره امام خمینی رحمه الله آمده است که در تمام مدت اقامت در نجف اشرف جز در موارد استثنایی، برنامه زیارت هر شب ایشان هرگز ترک نشد.

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

علامه طباطبایی رحمه الله موفقیت خویش را مرهون توسل به اهل بیت علیهم السلام می دانست و در ماه رمضان روزه خویش را با بوسه بر ضریح مقدس حضرت معصومه علیهاالسلام افطار می کرد و سپس به خانه می رفت.
همچنین در یکی از توصیه های اخلاقی علامه سید مرتضی مرعشی نجفی رحمه الله (برادر حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی رحمه الله ) به فرزندش آمده است:

«سعی کن هر روز حرم مطهر حضرت معصومه علیهاالسلام را زیارت کنی ولو اینکه زیارت نامه نخوانی.»
بنابراین بسیار به جا است که به هنگام تحویل سال در مساجد و قبور ائمه علیهم السلام و فرزندان پاکشان و یا در کنار قبور کسانی که جان خویش را در جهت سرافرازی اسلام و مسلمین فدا کرده اند، حضور یافته و به راز و نیاز با پروردگار بپردازیم.

[نیایش*خادمه یوسف فاطمه(س)*]

وقایع نوروز



اگرچه عید نوروز از جمله اعیاد اسلامی (عید فطر، قربان، غدیر و جمعه)
محسوب نمی شود؛ ولی روایات متعددی درباره اهمیت و جایگاه آن وارد شده است،
که به عنوان نمونه به یکی از آنهااشاره می شود:

معلی بن خنیس می گوید: روز نوروز به خدمت امام صادق علیه السلام رفتم،
فرمودند: آیا می دانی امروز چه روزی است؟
گفتم: فدایت شوم این روزی است که عجم آن را بزرگ می دانند
و برای همدیگر هدیه می فرستند.

امام صادق علیه السلام فرمود:
به بیت عتیق سوگند می خورم که نوروز از زمان قدیم است،
تاریخ آن را برای تو باز گویم؟عرض کردم: مولای من!

دانستن این مطلب به برکت شما، محبوب تر است
نزد من از آنکه مردگان من زنده شوند و دشمنانم بمیرند.

فرمود: «نوروز روزی است که در عالم ذَرّ خداوند از بندگانش پیمان گرفت
که تنها او را بپرستند و مشرک نشوند و پیرو رسول او، حجج الهی و اولیائش باشند
و این روز، روزی است که نخستین بار خورشید در آن طلوع کرد و بادها در آن جریان گرفت
و زمین اولین شکوفه خود را ظاهر کرد،

روزی است که کشتی نوح بر نقطه ای از زمین به نام جودیّ نشست و روزی است
که رسول خدا صلی الله علیه و آله ، علی علیه السلام را بر دوش خود بلند کرد تا اینکه
بتهای قریش را از بالای خانه کعبه، به زیر افکند و از بین برد و نیز ابراهیم خلیل علیه
السلام بتهای قومش را در این روز در هم کوبید،

و آن روزی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله اصحابش را امر کرد تا
با علی بن ابیطالب علیه السلام به عنوان امیرالمؤمنین بیعت کنند، و آن روزی است
که پیامبر صلی الله علیه و آله ، علی علیه السلام را به سرزمین جن فرستاد تا اینکه
برای رسول خدا صلی الله علیه و آله از آنها بیعت گیرد،

و همان روزی است که برای امیر المؤمنین، برای مرتبه دوم بیعت گرفته شد،
و آن روزی است که علی علیه السلام بر اهل نهروان پیروز شد و ذالثدیه را کشت

وآن روزی است که قائم و والیان امر ما در آن ظهور می کنند و آن روزی است
که قائم ما بر دجّال پیروز می گردد و آن را در میدان کنّاسه کوفه به دار می زند،

و هیچ نوروزی نیست مگر اینکه ما اهل بیت، انتظار فرج را در آن داریم،
چرا که نوروز از روزهای ما و روزهای شیعیان ما است
که عجم آن را گرامی داشت و شما آن را ضایع کردید...»

[نیایش*خادمه یوسف فاطمه(س)*]

سفر



یکی از برنامه های عید نوروز مسافرت است. دین مبین اسلام برای سفر اهمیت ویژه ای
قائل شده و ائمه بزرگوار دین، دستورات و آداب بسیاری برای آن برشمرده اند.

در احکام اسلامی، با شرایط خاصی نماز در سفر شکسته و روزه در آن صحیح نمی باشد
و مقداری از زکات واجب، به ابن السبیل (حمایت از مسافران در راه مانده) اختصاص یافته است.

نکته قابل توجه آنست که هرگونه سفری دارای ارزش نیست بلکه طبق احادیث وارده سفری باارزش
است که در راستای توشه گیری برای آخرت یا تقویت اقتصاد زندگی و یا دستیابی به لذتهای مشروع باشد.

با توجه به این گفتار، سفرها را می توان به پنج دسته تقسیم کرد:

الف. سفرهای زیارتی

مثل زیارت خانه خدا، قبور انبیاء الهی و ائمه اطهار علیهم السلام ، صله ارحام،
دیدار دوستان، بازدید از مناطق جنگی (که روح مردانگی و آزادگی و ایثار را یادآور می شود.)

ب. سفرهای علمی پژوهشی

امام علی علیه السلام می فرماید: «الشَّاخِصُ فِی طَلَبِ الْعِلْمِ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ؛ کسی که
برای آموختن و کسب دانش مسافرت کند مانند مجاهد در راه خداست.»

ج. سفرهای رزمی

مانند کسانی که برای دفاع از دین و کمک به ستمدیده، خانه و کاشانه خویش را رها
کرده و به وظیفه خود عمل می کنند.

د. سفرهای اقتصادی

سفرهایی که با انگیزه تأمین زندگی و در جهت انجام کارهای شغلی و اقتصادی انجام می پذیرد.
این گونه سفرها که برای اداره زندگی و تأمین مخارج زن و فرزند و رهایی از فقر و تنگدستی
انجام می گیرد، از دیدگاه اسلام نوعی عبادت و جهاد در راه خدا شناخته شده است.

ه . سفرهای تفریحی

سفرهای تفریحی برای رفع خستگیهای کاری و رهایی از یکنواختی
زندگی صورت می پذیرد.البته گاه ممکن است انگیزه ها و اهداف فوق در یک
سفر جمع شوند که بسیار شایسته است.

اما با وجود این تاکیدات، گاهی سفر برای انسان یا جامعه انسانی زیان بخش است
که اسلام عزیز این سفرها را مکروه یا حرام دانسته است. به عنوان مثال:

الف. سفرهایی که دینداری انسان را به خطر می افکند یا او را از انجام وظایف دینی خویش
بازمی دارد. چنانکه حضرت علی علیه السلام فرمود: «لَا یَخْرُجُ الرَّجُلُ فِی سَفَرٍ یَخَافُ فِیهِ عَلَی دِینِهِ
وَ صَلَاتِه؛ انسان نباید به سفری که می ترسد به دین یا نمازش آسیب برسد، قدم بگذارد.»

ب. مسافرت فرزند بدون اجازه پدر، و مسافرت همسر بدون اجازه شوهر حرام است
؛ مگر به قصد انجام واجب ناچار به آن سفر باشد.

ج. سفرهایی که برای انجام کار حرام یا فرار از وظیفه شرعی صورت گیرد؛
مثل سفر برای خرید و فروش مواد مخدر، کمک به ظالم، فرار از پرداخت بدهی و...

فواید سفر

1. سلامتی:
رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید: «سَافِرُوا تَصِحُّوا؛
مسافرت کنید تا تندرست مانید.»

2. تأمین زندگی:
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید:
«سَافِرُوا تَصِحُّوا وَ تَرْزِقُوا؛ مسافرت کنید تا تندرست مانید و روزی کسب کنید.»

3. کسب علم و دانش.

4. آشنایی با آداب و اخلاق اجتماعی.

5. برخورد با حوادث عبرت انگیز.

[نیایش*خادمه یوسف فاطمه(س)*]

صله ارحام



یکی دیگر از برنامه های شایسته در ایام نوروز، که باید به نحوی
در بقیه ایام سال هم ادامه یابد، صله ارحام است.

خویشاوندی بر دو گونه است: نسبی و سببی.

خویشاوندی نسبی پیوندی است که از طریق وحدت خون و رحم پیدا می شود
مانند پدر، مادر، برادر، خواهر، عمه، عمو، دایی، خاله، جد و جده و فرزندان آنها که
اینها را خویشاوند نسبی و ارحام نامند

و خویشاوندی سببی از طریق ازدواج به وجود می آید؛ مانند خویشاوندی
میان زن و شوهر و خویشان دو طرف.

انسان باید پیوند عاطفی خود را با خویشان نسبی (ارحام) استمرار بخشد
و هیچ گاه ارتباط و علاقه خود را با آنها قطع نکند و در برابر هر نیاز آنها تا حد توان،
پاسخ مثبت و متناسب بدهد. آنچه مسلم است صله ارحام از جمله واجبات الهی و قطع ارتباط
با خویشاوندان نسبی از گناهان کبیره است.

خداوند در دومین سوره از قرآن کریم می فرماید:
«الَّذینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللّهِ مِنْ بَعْدِ میثاقِهِ وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ
فِی الْأَرْضِ أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ»؛ «[فاسقان آنها هستند که[ پیمان خدا را با آنکه محکم بستند،
می شکنند و پیوندهایی را که خدا دستور داده برقرار سازند، قطع می نمایند و در زمین فساد می کنند،
اینها زیان کارانند.»

گرچه آیه فوق از احترام به همه پیوندهای الهی سخن می گوید، اما پیوند خویشاوندی
یک مصداق روشن آن است. علامه مجلسی در کتاب شریف بحار الانوار، یکصد و ده حدیث
درباره اهمیت صله رحم آورده است و قبل از همه، آیه فوق «وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَنْ یُوصَل»
را مورد بحث قرار داده است.

ابوذر غفاری به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می گوید:
«حضرت مرا به صله رحم توصیه کرد، هر چند ارحام از من بریده باشند.»

علی علیه السلام صله ارحام را شرط دینداری معرفی کرده و می فرماید:
«إِنَّ لِأَهْلِ الدِّینِ عَلَامَاتٍ یُعْرَفُونَ بِهَا ... وَ صِلَة الاَرْحَام...؛ بدرستی که برای اهل دین
علاماتی است که به آنها شناخته می شوند... که یکی از آن علامتها صله ارحام است.»

و رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره پاداش صله رحم می فرماید:
«الصَّدَقَةُ بِعَشَرَةٍ وَ الْقَرْضُ بِثَمَانِیَةَ عَشَرَ وَ صِلَةُ الْإِخْوَانِ بِعِشْرِینَ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ بِأَرْبَعَةٍ
وَ عِشْرِینَ؛ [پاداش] صدقه ده برابر و [پاداش] قرض هیجده برابر و رابطه با برادران دینی بیست
برابر و ثواب صله رحم بیست و چهار برابر است.»

آنچه می توان از میان فرمایشات ائمه معصومین علیهم السلام درباره اهمیت
صله ارحام به دست آورد آن است که صله ارحام فرمان الهی است و خداوند از آن
بازخواست می کند و تمام پیامبران الهی بر آن سفارش کرده اند سیره ائمه اطهار
علیهم السلام بر آن استقرار یافته است، محبوب ترین عمل مؤمن است، باعث زیادی عمر،
زیادی رزق، زیادی مال، فزونی نعمت، رفع فقر، تأمین سلامت در جمیع امور، موجب تزکیه
اعمال و پالایش روح و بخشش گناهان و تخفیف عقاب می شود.

در کنار سفارشات مؤکد اسلام بر صله ارحام (اگرچه آنها قطع رابطه کرده باشند)،
روایات متعددی درباره آثار منفی قطع رحم وارد شده است که به عنوان نمونه:

قطع رحم نشانه کفران نعمت، ضایع کردن امر خداوند، از گناهان کبیره، باعث زایل شدن
اثر اعمال و کاهش عمر و ابتلاء به فقر، اجابت نشدن دعاها و از میان رفتن نعمتها، مشمول
لعن حق تعالی و لعن و نفرین جمیع رسولان و ملائکه مقرب و... معرفی شده است.

و بالاخره رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود:

«ثَلَاثَةٌ لَا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ مُدْمِنُ خَمْرٍ وَ مُدْمِنُ سِحْرٍ وَ قَاطِعُ رَحِم؛
سه گروهند که داخل بهشت نمی شوند:
شراب خوار، ساحر، و قطع کننده رحم.»