فضائل اختصاصی حضرت مهدی (عج)

[ملکوت* گامی تارهایی *]

من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیه

هر کس که بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.پیامبراکرم صلی الله علیه و آله

در اهمیت شناخت امام احـادیث فراوان و روایات متعددی وجود دارد امّا اگر تنـها همین حـدیث از پیـامبر صلی الله علیه و آله بـه ما رسیده بود، خود به تنهایی گویای جایگاه مهم شناخت امام بود.

همان طور که در این حـدیث بیان شده است، اهمیت شناخت امام تا آنجاست که عدم این شناخت به منزله مرگ جاهلیـت گرفته شده است .

نکته ظریفی که در این حـدیث وجود دارد این است که تـمام سرنوشت ابدی انسـان وابـسته بـه اعتـقادات انسـان است و به خصوص وابسـته به اعتـقادات انسـان در لحظات پایانی زنـدگی به گونه ای که اگر فردی تمام عمر خود را در عبـادت و فرمانبرداری از دستورات خداوند بگذراند و در پایان هنگام مرگ بدون اعتـقاد و کافر از دنیا رود چنین فردی مانند کفار به عذاب الهی گرفتار خواهد شد.

در این حدیث نیز به این موضوع اشاره شده است که کسی که امام زمان خود را نشناسد و بمیرد همانند اعرابی که در عصر جاهلیـت زنـدگی می کردند و با کـفر و بی دینی از دنیـا رفته اند، خواهـد بـود یعنی همانند آنـان گرفتـار عذاب الـهی و آتـش دوزخ خواهند شد. می بینیم که اهمیت شنـاخت امام تا چه حـد مهم و سرنوشت سـاز است پس در این راستـا و با هدف شناخت هر چه بیشتر و بهتر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف مجموعه پیش رو گردآوری گردیده است .

در این مجموعه در گام اول به بررسی اسـامی گوناگون حضرت ولی عصر ارواحناله فدا که هر کدام تجـلی گـر صفتی از صفات بارز ایشان است می پردازیم.

سپس به بیان فضائل اختصاصی آن امام همام خواهیم پرداخت.

[ملکوت* گامی تارهایی *]

اسماء و القاب

۱- احمد
شیخ صدوق درکمال الدین روایت کرده از امیرالمومنین علیه السلام ‏ که فرمود :« بیرون می آید مردی از فرزندان من در آخر الزمان تا آنکه فرمود برای او دو اسم است اسمی مخفی و اسمی ظاهر اما اسمی که مخفی است پس احمد است ».
‏‏٢‏‏- اوقيدمو
فاضل المعی میرزا محمد شیرازی درکتاب ذخیرةالالباب معروف به(دوائرالعلوم) ذکر کرده که اسم آن جناب در تورات به لغت ترکوم اوقیدمو است .
‏٣‏- ايزدشناس و ايزدنشان
این دو نام آن جناب است در نزد مجوس و شیخ بهائی در کشکول نیز این مطلب را آورده.
‏‏٤‏‏- ايستاده
نام آن جناب است درکتاب شامکونی یا شاکمونی( از کتب مقدسه هندوها ) مرحوم میرزای نوری آن را از اسماء حضرت دانسته و در کتاب دانیال نبی نیز به این اسم خوانده شده است.
‏‏‏٥‏‏‏- ابوالقاسم
از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت است که فرمود : « مهدی از فرزندان من است اسم او اسم من است و کنیه او کنیه من است».
٦- ابوالحسن - ابوتراب
که هر دو کنیه حضرت امیرالمومنین است. پيامبراکرم صلی الله علیه وآله مي فرمايد :« او به کنيه همه اجدادش مکنا است» . [1] (_ftn1)
مراد از ابوتراب صاحب خاک و مربی زمین باشد چنانچه یکی از وجوه قراردادن این کنیه است برای آن حضرت و بیاید در تفسیر آیه شریفه "وَاَشرَقَتِ الاَرضِ بِنُورِ رَبِّها" که فرمودند : « رب زمین امام آن زمان است و این که به نور حضرت مهدی علیه السلام ‏ مردم مستغنی شوند از نور آفتاب وماه ».
‏٧‏‏‏‏‏ - ابا صالح
در کتاب ذخیرة الباب نقل است که : آن جناب مکنی است به ابوالقاسم و اباصالح و این کنیه آن حضرت می باشد در میان عربهای بادیه نشین در توسلات و استغاثات خود ، آن جناب را به این اسم می خوانند .
‏‏٨‏‏‏‏‏‏- اميرالامره
لقبی است که امیرالمومنین علیه السلام ‏ آن جناب را خواندند ، چنانچه فضل بن شاذان در کتاب غیبت خود روایت کرده« از امام صادق علیه السلام ‏ از آن حضرت که فرمود بعد از ذکر جمله ای از فتن و حروب و آشوبها که« بیرون می آید دجال و مبالغه می کند در اغواء و ضلال پس ظاهرمی شود امیرامره و قاتل کفره و سلطان مأمول که متحیراست در غیبت او عقول و او نهم از فرزندان توست ای حسین ظاهر می شود بین رکنین و غلبه می کند بر ثقلین».
‏‏‏٩‏‏‏‏‏‏‏- احسان
‏١٠‏‏‏‏‏‏‏‏- آيت الله
خداوند در قرآن مي فرمايد : " سَنُريهِم ءَاياتِنا فِي الاَفَاقِ وَ فِي اَنفُسِهِم حَتَّي يَتَبَيَّن لَهُم اَنَّهُ الحَقُّ ) فصلت/‏‏‏٥٣
امام صادق در ذيل آيه مي فرمايد : « درآفاق و جهان هستي ، نشانه خداوندي تنگي و سختي در شدن وسايل زندگي بر آنان است و( درجانشان ) به مسخ شدن است تا معلوم شود که او حق است يعني او قائم است ». [2] (_ftn2)
خداوند در قرآن مي فرمايد : "هَل يَنظُرُونَ اِلَّا اَن تَاتِيَهُمُ المَلَئِکَة اَو يَاتِي بَعضُ آياتِ رَبِّکَ يَومَ يَاتِي بَعضُ آياتِ رَبِّکَ لَا يَنفَعُ نَفسًا اِيمانُهَا لَم تَکُن ءَامَنَت مِن قَبلُ أَو کَسَبَت فِي اِيمانِهَا خَيرًا قُلِ انتَظِرُوا اِنَّا مُنتَظِرُُونَ ." انعام/‏١٥٨
امام صادق علیه السلام در ذيل آيه مي فرمايد : « آيات همان امامانند و آيه اي که مورد انتظاراست قائم علیه السلام است ، در آن روز کساني را که پيش از قيام او با شمشير ، ايمان نداشته اند ايمان سودي نبخشد هر چند به امامان ديگر از پدران او ايمان داشته باشند» . [3] (_ftn3)

[1] (_ftnref1) نجم الثاقب ٥٩

[2] (_ftnref2) سیمای حضرت مهدی در قرآن / ‏٣٢٧

[3] (_ftnref3) همان مدرک / ‏١٢٤

[ملکوت* گامی تارهایی *]

‏١‏‏١‏- اذن سامعه

مرحوم میرزای نوری آن را از اسماء دانسته .

‏‏‏‏١٢‏‏ – اقوم

خداوند در قرآن کريم مي فرمايد : "اِنَّ هَذَا القُرانَ يَهدِي لِلَّتِي هِيَ اَقوَمُ" اسراء/ ‏‏‏٩‏‏‏‏‏‏‏ ( به راستي اين قرآن راهنمائي مي کند به آنچه راست و درست تر است )

امام صادق علیه السلام مي فرمايد : « راهنمائي مي کند به وجود امام علیه السلام »[1] (_ftn1)

‏‏‏١٣‏- بنده یزدان

‏‏‏‏ مر حوم میرزای نوری آن را از اسماء دانسته است .

١٤- بقية الله

در غیبت فضل بن شاذان روایت است از امام صادق علیه السلام که در ضمن احوال قائم فرمود :« پس هنگامی که خروج کرد پشت می دهد به کعبه و جمع می شود ۳۱۳ مرد و اول چیزی که تکلم می فرماید این آیه است "بَقیَّةَ اللهِ خَیرلَکُم اِن کُنتُم مُومِنین" آن گاه می فرماید « منم بقیة الله و حجت او و خلیفه او بر شما ، پس سلام نمی کند بر او سلام کننده ای مگر آن که می گوید: السلام علیک یا بقیة الله فی ارضه» .





١٥- بئر معطله

علی بن ابراهیم درتفسیر خود از امام صادق علیه السلام روایت کرده که فرمود درتفسیرآیه شریفه "وَ بِئرمُعَطَّلِه وَ قَصرِ وَ مَشید"که این مثلی است جاری شده برای آل محمد علیهما السلام. بئر معطله آن چاهی است که از او آب کشیده نمی شود و آن امامی است که غایب شده پس اقتباس نمی شود از او علم تا وقت ظهور.

١٦- بلدالامين

یعنی قلعه محکم خداوند که کسی را به وی تسلطی نیست. فاضل متتبع میرزا محمد رضای مدرس در جنات الخلود آن را از القاب دانسته .

‏‏‏‏١٧‏‏‏‏‏‏- بهرام - بنده يزدان

اسم آن حضرت است در کتاب ایستاع چنانچه در ذخیرةالالباب ذکر نموده.

١٨- پرويز

باباء پهلویه اسم آن جناب است درکتاب برزین از رفرس[2] (_ftn2)

١٩- پسر انسان

بیشتر نویدهای انجیل به تعبیر(پسرانسان)است که این تعبیر طبق نوشته مسترهاکس آمریکائی ، بیش از ‏‏٨٠‏‏‏‏‏‏‏‏ بار در انجیل و ملحقات آن (عهد جدید) تکرار شده که فقط ‏٣٠‏‏‏‏‏‏‏‏ مورد آن با حضرت عیسی علیه السلام ‏ قابل تطبیق است و ‏‏‏٥٠‏‏‏‏‏‏‏‏ مورد دیگر آن از نجات دهنده ای سخن می گوید که درآخرالزمان ظهور خواهد کرد. [3] (_ftn3)

٢٠- برهان الله

اسم آن جناب است در کتاب انکلیون[4] (_ftn4)


[1] (_ftnref1) اصول کافی جلد ‏‏٢‏‏

[2] (_ftnref2) نجم الثاقب /‏‏١‏‏‏٤‏

[3] (_ftnref3) قاموس مقدس /ص‏‏٩‏‏‏١‏‏‏‏٢‏‏‏‏‏ ‏‏/ماده (پسر خواهر)

[4] (_ftnref4) نجم الثاقب / ‏‏١‏‏‏٤

[ملکوت* گامی تارهایی *]

٢١- باسط

در هدایه و مناقب قدیمه از القاب آن حضرت شمرده و آن به معنی فراخ کننده و گسترنده است و فیض آن حضرت چنانچه خود فرمودند مانند آفتاب به همه جا رسیده و هر موجودی ازآن بهره دیده و در ایام حضور و ظهور عدلش چنان منبسط و عام شود که گرگ و گوسفند با هم چَرا کنند.[1] (_ftn1)

٢٢- بقية الانبياء

حافظ برسی در مشارق الانوار روایت کرده از حکیمه خاتون که او گفت :« مولد قائم شب نیمه شعبان بود تا آن که می گوید پس آن جناب را آوردم به نزد برادرم حسن بن علی علیه السلام پس مسح فرمود بدست شریف بر روی پر نور را که نور انوار بود و فرمود : سخن گوی ای حجة الله و بقیة انبیاء و نوراصفیاء و غوث فقراء و خاتم اوصیاء و صاحب کرة البیضا پس فرمود (اشهد ان لا اله الاالله)تا آخر روایت .



‏٢٣‏‏- تالی

در زيارت آل ياسين مي خوانيم :" اَلسَّلامُ عَلَيکَ يا تالِيَ کِتابَ الله وَ تَرجُمانَه " ( سلام بر تو اي تمام کننده کتاب خدا و ترجمه آن) . یوسف بن قزعلیسبط ابن جوزی آن را در مناقب از القاب آن جناب شمرده .[2] (_ftn2)

‏‏‏‏‏‏‏٢٤- تأييد

در هدایه از القاب شمرده وآن به معنی نیرو و قوت دانسته و درکمال الدین روایت است از امیرالمومنین علیه السلام ‏ که فرمود« بعد از ذکر شمایل و نامهای آن جناب که می گزارد دست خود را بر سرهای عباد پس نمی ماند مؤمنی مگر آن که دلش سخت تر می شود از پاره آهن و می دهد خداوند به آن مؤمن قوت چهل مرد را .[3] (_ftn3)

‏٢٥‏‏‏‏- تمام

در هدایه از القاب آن جناب شمرده و معنی آن واضح است چه آن حضرت در صفات حمیده و کمال و افعال و شرافت نسب و شوکت و حشمت و سلطنت و قدرت و رأفت تام و تمام و بی عیب و منقصت و زوال است و محتمل است که مراد از تمام متمم و مکمل باشد چه به آن جناب تمام شود خلافت و ریاست الهیه در زمین و آیات باهره و علوم و اسرار انبیاء و اوصیاء و این اطلاق شایع است در استعمال .[4] (_ftn4)

‏‏٢٦‏‏‏‏‏- تیرتنگر ( نویددهنده )

در کتب مقدسه جین ها[5] (_ftn5)

‏‏٢٧‏‏‏‏‏‏- ثائر

در مناقب قدیمه از القاب آن جناب شمرده و ثائر کینه خواه را گویند که آرام نگیرد تا قصاص نماید و خواهد آمد که آن جناب مطالبه خون جد بزرگوار خود بلکه خون جمیع اصفیاء را کند چنانچه در دعای ندبه آمده است که "اَینَ الطَّالِبُ بِذُحُولِ الاَنبِیاءِ وَاَبناءِ الاَنبِیاءِ اَینَ الطَّالِبُ بِدَمِ الَمقتُولِ بِکَربَلاءَ".[6] (_ftn6)

‏‏٢٨‏‏‏‏‏‏‏- جمعه

امام علي النقي علیه السلام ‏ فرمودند :« روزها ما هستيم ....تا آن که فرمودند: جمعه پسرِ پسر من است بسوي او جمع مي شوند اهل حق»

امام علي بن موسي الرضا علیه السلام ‏ فرمودند : «باطن ايام اين است پس شنبه جد من رسول خدا صلی الله علیه و آله ، يکشنبه امير المومنين علیه السلام ‏، دوشنبه حسن و حسين علیه السلام ‏، سه شنبه علي بن حسين علیه السلام و محمد بن علي علیه السلام و جعفر بن محمد علیه السلام و چهارشنبه موسي بن جعفر علیه السلام و علي بن موسي علیه السلام و محمد بن علي علیه السلام و علي بن محمدعلیه السلام ‏، پنجشنبه حسن علیه السلام و جمعه ، آن کسي که جمع مي کند کلمه ها را يعني دينها يک دين مي شود و تمام مي کند به او خداوند نعمت را ، حق را ثابت و ظاهر مي کند و باطل را محو مي کند .[7] (_ftn7)

‏٢٩‏‏‏‏‏‏‏‏- جابر

در هدایه و مناقب قدیمه از القاب شمرده و جابر درست کننده و شکسته بند است و این لقب از خصایص آن حضرت است که فرج اعظم و گشایش همه کارها و جبر همه دلهای شکسته و خرسندی همه قلوب پژمرده و انبساط همه نفوس منقبضه محزونه و شفای همه امراض مزمنه مکنونه بوجود مسعود او است.[8] (_ftn8)

‏٣٠- جنب

در هدایه از القاب شمرده و در اخبار متواتره و در تفسیرآیه شریفه"یا حَسرَتا عَلَی مَا فَرَّطتُ فِی جَنبِ اللهِ" رسیده که امام علیه السلام جنب الله است.[9] (_ftn9)


[1] (_ftnref1) نجم الثاقب / ١‏‏٤
[2] (_ftnref2) نجم الثاقب / ‏‏٤٢
[3] (_ftnref3) همان مدرک / ‏‏٤٢
[4] (_ftnref4) همان مدرک / ‏‏٤٣
[5] (_ftnref5) اوپانیشاد ، مقدمه ، / ‏‏‏٥٤
[6] (_ftnref6) نجم الثاقب / ‏‏٣‏‏‏٤‏
[7] (_ftnref7) نجم الثاقب / ‏‏٤٣
[8] (_ftnref8) نجم الثاقب / ‏‏٣‏‏‏٤‏
[9] (_ftnref9) همان مدرک / ‏‏٤‏‏‏‏٤‏‏

[ملکوت* گامی تارهایی *]

‏٣١‏‏- جوارالکنس

یعنی ستاره های سیاره که پنهان می شوند در زیر شعاع آفتاب چون وحشیان که در خوابگاه درمی آیند و درآنجا پنهان شوند ودر (کمال الدین و غیبت شیخ طوسی و غیبت نعمانی روایت است)ازامام باقر علیه السلام در تفسیر آیه شریفه " فَلا اُقسِمُ بِالخُنَّس اَلجَوارِ الکُنَّس" که فرمود :« مراد از آن امامی است که غایب شود سنه ۲۶۰ آن گاه ظاهر شود مانند شهاب درخشان در شب تاریک و به آن راوی فرمود اگر درک کردی آن زمان را چشمهایت روشن خواهد شد» .

‏٢‏‏٣‏- حجاب

در هدایه از القاب شمرده و در زیارت آن جناب است "اَلسَّلامُ عَلَی حِجاب الله الاَزلی القَدیم "[1] (_ftn1)

‏٣٣‏‏- حامد- حمد [2] (_ftn2)

‏٣٤‏‏‏- حاشر

اسم آن حضرت است در صحف ابراهیم چنانچه در تذکرة الائمه علیهم السلام مذکور است .

٣٥- حجت آل محمد

امام علي النقي علیه السلام فرمودند : « جانشين بعد از من حسن است پسر من ، پس چگونه خواهد بود حال شما با جانشين بعد از جانشين من ؟ راوي گويد : گفتم چرا ، فدايت شوم؟ فرمود :« به جهت اين که شخصي او را نمي بيند و حلال نيست براي شما بردن نام او» . گفتم : پس چگونه او را ذکر کنم ؟ فرمود :« بگوييد حجت از آل محمد صلي الله عليه و آله وسلم» . [3] (_ftn3)

٣٦- خاتم الاوصیاء

چنانچه خود حضرت فرموده اند : « منم خاتم الاوصیاء به سبب من رفع می کند خداوند بلا را از اهل من و شیعیان من که بر پا می دارند دین خدا را ».[4] (_ftn4)

٣٧- خجسته

در ذخیره گفته که این نام آن جناب است در کتاب (کندرآل فرنگیان) [5] (_ftn5)

٣٨- خسرو

در ذخیره و تذکره مذکور است که این نام آن حضرت است در کتاب « جاویدان خرد » مجوس .[6] (_ftn6)

٣٩- خدا شناس

در آن دو کتاب مذ کوراست که این نام آن حضرت است در کتاب شامکونی که به اعتقاد کفره هند ، پیغمبر صاحب کتاب بوده و گویند بر اهل ختا و ختن مبعوث شده و مولود او شهر کیلواس بوده و گوید که « دنیا و حکومت آن به فرزند سید خلایق دو جهان (یشن) که به زبان ایشان نام رسول خدا صلی الله علیه و آله است برسد و او برکوههای مشرق و مغرب دنیا حکم براند و فرمان دهد و بر ابرها سوار شود و فرشتگان کارکنان آن باشند و پریزادان و آدمیان درخدمت او باشند و از سودان که زیر خط استوا است تا ارض تسعین که زیر قطب شمالی است و ماورای اقلیم هفتم را که گلستان ارم و کوه قاف باشد صاحب شود و دین خدا یک دین باشد و نام او ایستاده و خداشناس است .»[7] (_ftn7)

٤٠- خازن

در زيارت آن حضرت مي خوانيم " وَ اِنَّکَ خازِنُ کُلَّ عِلم " ( بدرستي تو خزينه دار هر دانشي هستي )[8] (_ftn8)



[1] (_ftnref1) نجم الثاقب / ‏‏٤٥‏‏‏

[2] (_ftnref2) همان مدرک / ‏‏٥‏‏‏‏‏٤

[3] (_ftnref3) اکمال الدین شیخ صدوق

[4] (_ftnref4) نجم الثاقب / ‏‏٥‏‏‏‏‏٤‏‏‏

[5] (_ftnref5) نجم الثاقب / ‏‏٤٥‏‏‏

[6] (_ftnref6) همان مدرک / ‏‏٤٥

[7] (_ftnref7) همان مدرک / ‏‏٤٥


[8] (_ftnref8) همان مدرک/ ‏‏٤٥‏‏‏

[ملکوت* گامی تارهایی *]

٤١- خلف یا خلف صالح

روایت کرده از حضرت صادق علیه السلام که خلف صالح از فرزندان من است اوست مهدی، اسم او م ح م د است ، کنیه اش ابوالقاسم است ، خروج می کند در آخرالزمان . ومراد از خلف جانشین است و آن حضرت خلف جمیع انبیاء و اوصیاء گذشته بود و دارا است جمیع علوم و صفات و حالات وخصایص آنها را و مواریث الهیه که از آنها به یکدیگر می رسد و همه آنها در آن حضرت و در نزد او جمع است و در حدیث لوح بعد از ذکر عسکری علیه السلام ‏آمده است «که آنگاه کامل می کنم این را به پسر او خلف که رحمت است برای جمیع عالمیان بر اوست کمال صفوت آدم و رفعت ادریس و سکینه نوح و حلم ابراهیم و شدت مو سی و بهاء عیسی و صبر ایوب» .[1] (_ftn1)

٤٢- خلیل

مرحوم میرزای نوری آن را از اسماء دانسته است. در ذخیرة الالباب نیز از القاب حضرت شمرده شده است .[2] (_ftn2)

٤٣- خلیفة الاتقیاء و خليفة آبائه[3] (_ftn3)

٤٤- خردشهرایزد

در کتاب شا بوهرگان ( کتاب مقدس مانویه )[4] (_ftn4)

٤٥- دابة الارض[5] (_ftn5)

٤٦- داعی

در هدایه آن را از القاب شمرده و در زیارت مأثوره ‏آن جناب است" اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا داعِیَ اللهِ " و آن جناب داعی است از جانب خداوند، خلایق را برای خداوند بسوی خداوند و انجام این دعوت را به آنجا رساند که نگذارد در دنیا دینی مگر دین جد بزرگوار خود صلی الله علیه و آله و بوجود و دعوت او ظاهر شود صدق وعده صادق الوعد که " لِیُظهِرَهُ عَلَی الدَّین " .[6] (_ftn6)

٤٧- رجل

از القاب اوقات تقیه آن جناب است که شیعیان آن حضرت را به این اسم می خواندند.[7] (_ftn7)

٤٨- راهنما

مرحوم میرزای نوری آن را از اسماء دانسته است . در ذخیره و تذکره مذکور است که اسم آن جناب است در کتاب (باتنکل) که صاحب آن از عظمای کفره است . [8] (_ftn8)

٤٩- رب الارض

چنانچه در تفسیر آیه شریفه (وَ اَشرَقَتِ الاَرضُ)آمده.[9] (_ftn9)

٥٠- زند افریس

در ذخیرة الالباب گفته که این اسم حضرت است در کتاب ماریاقین . [10] (_ftn10)


[1] (_ftnref1) نجم الثاقب / ‏‏٦‏‏‏‏‏٤‏‏‏‏
[2] (_ftnref2) همان مدرک / ‏‏‏٢‏‏‏‏‏٥
[3] (_ftnref3) همان مدرک / ‏‏٤٧
[4] (_ftnref4) شابوهرگان ، ترجمه مولر
[5] (_ftnref5) نجم الثاقب/ ‏‏٤٧‏‏‏‏‏
[6] (_ftnref6) نجم الثاقب / ‏‏٤٧
[7] (_ftnref7) همان مدرک/ ‏‏٤٧
[8] (_ftnref8) همان مدرک/ ‏‏٤٧
[9] (_ftnref9) همان مدرک / ‏‏٤٧
[10] (_ftnref10) همان مدرک / ‏‏‏‏‏٤٧

[ملکوت* گامی تارهایی *]

٥١- سروش ایزد

این اسم آن جناب است در کتاب زمزم زرتشت.[1] (_ftn1)

‏‏‏٥٢‏‏- سوشیانت

موعود آخر الزمان در اوستا « استوت ارت» یا «سوشیانت » نامیده میشود که در پهلوی ( سوشیانس )گویند . در میان منابع زردشتی در کتاب هفتم دینکرد بیش از همه از ظهور سوشیانت بحث شده است . [2] (_ftn2)

‏‏‏٥٣‏- سدرة المنتهی - سناء - سبیل در هدایه از القاب حضرت شمرده.[3] (_ftn3)

‏‏‏٥٤‏‏- ساعت (ساعة)

از امام صادق علیه السلام روایت است که« مراد از ساعة در آیه شریفه "یَسئَلوُنَکَ عَنِ السَّاعَةِ اَیَّانَ مُرَسیهَا " و در آیه شریفه "یَسئَلوُنَکَ عَنِ السَّاعة و..." و آیه شریفه "وَ عِندَهُ عِلمُ السَّاعة " و"هَل یَنظُرونَ اِلَّا السَّاعَة" و "وَ مَا یُدریکَ لَعَلَّ السَّاعَة " تا قوله تعالی "اِنَّ اَّلذَینَ یُمارُونَ فِی السَّاعة لَفی ضَلالٍ بَعید" در تأویل حضرت مهدی علیه السلام است» . مفضل سئوال کرد که معنی یمارون چیست؟ فرمود: « می گویند کی متولد شد و کی او را دیده و کجاست او و کی ظاهر می شود ، همه اینها به جهت استعجال درامرالهی و شک در قضاء او است ،آنان در دنيا و آخرت زيان کرده اند وپايان بد از آن کافران است » . عرضه داشتم : اي مولاي من پس وقتي براي آن تعيين نمي کنيد ؟ حضرت فرمودند :« براي آن وقتي مگذار ، که هر کس براي ظهور مهدي علیه السلام وقتي تعيين نمايد خود را درعلم خداوند شريک داشته و مدعي شده که خداي متعال او را از اسرار خويش آگاه ساخته است» .

‏‏‏٥٥‏‏‏- شماطیل

در ذخیره گفته که این اسم در کتاب ارماطش است .[4] (_ftn4)

‏‏‏٥٦‏‏‏‏- شرید

مکرر به این لقب مذکور شده در لسان ائمه علیهما السلام خصوصاً امیرالمؤمنین و حضرت باقر علیه السلام ؛ وشرید به معنای رانده شده است یعنی از این خلق منکوس که نه جنابش را شناختند و نه قدر وجود نعمتش را دانستند و نه در مقام شکرگذاری و ادای حقش بر آمدند بلکه پس از یأس اوائل ایشان از غلبه و تسلط بر آن جناب و قتل و قمع ذریه طاهره اجلاف ایشان به اعانت زبان و قلم درمقام نفی و طردش از قلوب برآمدند و ادله براصل نبودن و نفی تولدش اقامه نمودند و خاطرها را از یادش محو نمودند و خود آن حضرت به ابراهیم بن علی بن مهزیار فرمود : «که پدرم به من وصیت نمود : که منزل نگیرم از زمین مگر جایی از آن که از همه جا مخفی تر و دورتر باشد به جهت پنهان نمودن امر خود ومحکم کردن محل خود از مکائد اهل ضلال تا آن که می فرماید پدرم به من فرمود :« بر تو باد ای پسر من به ملازمت جاهای نهان از زمین و طلب کردن دورترین آن ، زیرا که از برای هر ولیی از اولیای خدا دشمنی است مغالب و سندی است منازع ».[5] (_ftn5)

‏‏‏٥٧‏‏‏‏‏- صمصام الاکبر

در ذخیره گفته این نام حضرت است درکتاب کندرآل و درزیارت آن حضرت می خوانیم" اَلسَّلامَ عَلی صاحِب الصَّمصام" [6] (_ftn6)

‏‏‏٥٨‏‏‏‏‏‏- صُبحِ مُسَفَّر

در هدایه از القاب خاصه شمرده و محتمل است که آن را از آیه شریفه "وَ الصُّبحِ اِذا اَسفَر " استنباط کرده یا در تأویل آن خبری به نظر او رسیده و مناسبت آن به حضرت چون صبح صادق روشن هویداست .[7] (_ftn7)

‏‏‏‏‏‏‏٥٩- صدق

در مناقب قدیمه و هدایه از القاب خاصه محسوب داشتند. [8] (_ftn8)

٦٠‏‏‏‏‏‏‏‏- صراط- ضیاء

خداوند درقرآن کريم مي فرمايد :" قُل کُل مُتِربِّصٌ فَتَرَبَّصُوا فَسَتَعلمونَ مِن اَصحابِ الصِّراطِ السُّوي وَ مِن المَهدي " ( بگو همگي در انتظاريم ، پس منتظر باشيد . زودا که بدانيد رهروان راه راست کيانند و هدايت يافتگان کدامند . ) ؟؟؟؟؟

امام کاظم علیه السلام ‏ مي فرمايد : صراط همان حضرت قائم علیه السلام است و هدايت از آن کسي است که به طاعت او هدايت گرديده و مانند اين است در کتاب خداي عزوجل ( و به راستي که من بر کسي که توبه کند و ايمان آورد و عمل صالح انجام دهد، سپس هدايت شود ، بسيار آمرزنده ايم ) به سوي ولايت مان . [9] (_ftn9)


[1] (_ftnref1) نجم الثاقب / ‏‏٤٨
[2] (_ftnref2)یاد مهدی نوشته محمد خاد می شیرازی صفحه ‏‏‏٥٠
[3] (_ftnref3) نجم الثاقب / ‏‏٨‏‏‏‏٤‏‏‏‏‏‏
[4] (_ftnref4) نجم الثاقب / ‏‏٤٩
[5] (_ftnref5) همان مدرک / ‏‏٩‏‏‏‏‏٤‏‏‏‏‏‏‏
[6] (_ftnref6) همان مدرک / ‏‏‏٥٠‏‏‏‏‏‏‏‏
[7] (_ftnref7) نجم الثاقب / ‏‏‏٥١
[8] (_ftnref8) نجم الثاقب / ‏‏‏٥١
[9] (_ftnref9) سیمای حضرت مهدی در قرآن صفحه ‏‏٢٤٣

[ملکوت* گامی تارهایی *]

٦١‏- صاحب الدار امام عصر علیه السلام مي فرمايد : « من صاحب خانه هستم ».[1] (_ftn1)

٦٢‏‏- ضحی

درتأویل آلایات شیخ شرف الدین نجفی روایت است در تأویل سوره مبارکه و الشمس و ضحیها که شمس رسول خدا صلی الله علیه و آله است و ضحای شمس که نور و ضیاء آفتاب است چون بتابد قائم علیه السلام ‏است .[2] (_ftn2)

٦٣‏- طالب التراث در هدایه از القاب شمرده.[3] (_ftn3)

٦٤‏‏- طرید مکرر در اخبار به این لقب خوانده شده و معنی آن قریب به شرید است.[4] (_ftn4)

٦٥‏‏‏- طاووس پيامبرفرمودند:« مهدي طاووس اهل جنت است . چهره اش مانند ماه درخشنده است»[5] (_ftn5)

٦٦- عالم- عدل - عاقبة الدار- عزه .[6] (_ftn6)

٦٧‏‏‏‏‏- عین

یعنی عین الله چنانچه در زیارت آن جناب است و اطلاق آن بر همه ائمه علیهم السلام شایع است.[7] (_ftn7)

٦٨‏‏‏‏‏‏- عصر در ذ خیره از اسماءآن جناب شمرده شده که در قرآن مذکور است.[8] (_ftn8)

٦٩- غیب در ذخیره از نامهای آن حضرت شمرده شده که در قرآن مذکور است.

در کمال الدین صدوق روایت است از امام صادق علیه السلام که فرمود : «در آیه شریفه " هُدی لِلمُتَّقینَ اَلَّذینَ یُومِنُونَ بِالغَیبِ "که متقین شیعیان علی بن ابیطالب اند و اما غیب پس او غایب است و شاهد بر این قول خداوند "وَ یَقولونَ لَولا اُنزِلَ عَلَیهِ آیَةٌ مِّن رَبِّهِ فَقُل اِنَّمَا الغَیبُ لِلّهِ فَانتَظِرُوا اِنِّی مَعَکُم مِّنَ المُنتَظِرین" (و می گویند چرا فرو فرستاده نشده بر او آیتی از پروردگارش پس بگو که غیب مگر مر خدای را پس منتظر باشید بدرستی که من با شما از منتظرانم ) یعنی برای آمدن آن غیب که از آیات خداوندی است .[9] (_ftn9)

‏٧٠‏‏‏‏‏‏‏‏- غریم

علمای رجال تصریح نمودند که از القاب خاصه است .غریم هم بمعنی طلبکاراست و هم بمعنی بدهکار و در اینجا اولی است . این لقب مثل غلام از روی تقیه بود که چون می خواستند شیعیان مالی نزد آن حضرت یا وکلایش بفرستند یا وصیت کنند یا از جانب جنابش مطالبه کنند و نظایر این مقام به این لقب می خواندند.[10] (_ftn10)


[1] (_ftnref1) نجم الثاقب
[/URL]٣همان مدرک/ ‏‏‏٥١
[URL="_ftnref3"][3] (_ftnref2) همان مدرک / ٥١
[4] (_ftnref4) همان مدرک / ‏‏‏١‏‏‏‏٥‏
[5] (_ftnref5) غیبت شیخ طوسی
[6] (_ftnref6) نجم الثاقب / ‏‏‏١‏‏‏‏٥‏
[7] (_ftnref7) همان مدرک / ٥١
[8] (_ftnref8) همان مدرک / ‏‏‏‏‏‏‏٥١‏
[9] (_ftnref9) نجم الثاقب/ ٥١
[10] (_ftnref10)نجم الثاقب /٥١

[ملکوت* گامی تارهایی *]

‏٧١‏- غایة الطالبین و غایة القصوی .[1] (_ftn1)

‏٧٢‏‏- فجر

در تاویل آلایات شیخ شرف الدین نجفی روایت است از امام صادق علیه السلام که فرمود در تفسیر کلام خداوند "والفجر" که مراد از فجر قائم علیه السلام است و نیز روایت کرده از آن حضرت در تفسیر سوره مبارکه " اِنَّا اَنزَلناهُ فِی لَیلَةِ القَدر " که"حَتَّی مَطلَعِ الفَجر" یعنی تا آن که برخیزد و ظاهر شود قائم علیه السلام ‏.[2] (_ftn2)

‏٧٣‏- فردوس الاکبر

در ذخیره و تذکره مذکور است که این اسم آن جناب است در کتاب قبرس رومیان .[3] (_ftn3)

‏٧٤‏‏‏- فیروز

در ذخیره گفته که اسم آن جناب است در نزد آمان بِلغة ماچار و در تذکره گفته که در کتاب فرنگان (ماچارالامان) است .[4] (_ftn4)

‏٧٥- فرخنده

در ذخیره گفته که این اسم در کتاب شعیای پیغمبر است.[5] (_ftn5)

‏٦‏‏‏‏‏‏٧‏‏‏‏‏- فرج المومنین - الفرج الاعظم – فتح- فقیه

در هدایه از القاب شمرده شده است. خداوند در قرآن کريم مي فرمايد :" اِذا جَاءَ نَصرُ اللهِ وَ الفَتح " امام صادق علیه السلام مي فرمايد :« مراد از فتح ، فتح قائم است ».[6] (_ftn6)

‏٧٧‏‏‏‏‏‏- فَیذ مُوا

اسم حضرت است به زبان عبری در نزد یهود درسوره مسند سلیمان و دربعضی نسخ با (قاف) است. ابوعامرهشام دستوانی درخبری از یکی از علمای یهود بنام« عنوابن اوسوا» نقل می کند که این اسم نیست بلکه صفتی است جمیله به معنی این که او مفقود از پدر و مادر خویش است که غائب است به امر خدا و بر پا می دارد حکم او را .[7] (_ftn7)

‏٧٨‏‏‏‏‏‏‏- قائم

از القاب خاصه مشهوره متداوله آن حضرت است . درذخیره گفته که این اسم آن جناب است درزبور سیزدهم و درکتاب( برلیوموا) و قائم یعنی برپا شونده درفرمان حقتعالی [8] (_ftn8)

‏‏٧٩- قابض – قیمه- قسط - قوه

در هدایه از القاب شمرده شده است . خداوند در قرآن مي فرمايد :" َذلِکَ دِينُ القَيِّمَه " امام صادق درذيل آيه مي فرمايد : همانا اين دين حضرت قائم علیه السلام است .[9] (_ftn9)

‏‏٨٠‏- قطب

از القاب شایعه آن جناب است درنزد طایفه عرفاء و صوفیه.[10] (_ftn10)

شیخ کفعمی درحاشیه جنة الواقیه و دردعای ام داوود آن جا که فرموده"اَلَّلهُمَّ صَلِّ عَلیَ الاَبدالِ وَ الاَوتاد ." گفته که « دنیا خالی نیست از قطب و چهار اوتاد و چهل ابدال و هفتاد نجیب و سیصد وشصت صالح پس قطب مهدی علیه السلام است»


[1] (_ftnref1) نجم الثاقب
[2] (_ftnref2) همان مدرک / ‏‏‏٢‏‏‏‏‏٥‏‏
[3] (_ftnref3) همان مدرک
[4] (_ftnref4) همان مدرک
[5] (_ftnref5) همان مدرک
[6] (_ftnref6) همان مدرک
[7] (_ftnref7) نجم الثاقب / ‏‏‏٥٤
[8] (_ftnref8) نجم الثاقب / ‏‏‏٥‏‏‏‏‏‏٥‏‏‏
[9] (_ftnref9) همان مدرک / ‏‏‏٦‏‏‏‏‏‏٥‏‏‏‏
[10] (_ftnref10) همان مدرک / ‏‏‏٦‏‏‏‏‏‏٥‏‏‏‏

[ملکوت* گامی تارهایی *]

‏‏٨١‏‏- قائم الزمان

در کمال الدین روایت است در حدیث شخص ازدی که در مسجد الحرام خدمت آن جناب رسید و حضرت سنگی را برای او طلا کرد و ودر حق او دعا نمود و فرمود: مرا می شناسی؟ . گفت : نه ، فرمود :« منم مهدی منم قائم الزمان منم آن که زمین را پر کنم از عدل و داد چنانچه پر شده باشد از جور».[1] (_ftn1)

‏‏٨٢‏- قیم الزمان چنانچه در خبر علوی مصری است.[2] (_ftn2)

‏‏٨٣- قاطع در ذخیره گفته که این اسم آن جناب است در کتاب قنطره.[3] (_ftn3)

‏‏٨٤‏‏‏- کاشف الغطاء در هدایه و مناقب از القاب شمرده شده است .[4] (_ftn4)

‏‏٨٥- کمال مرحوم میرزای نوری آن را از اسماء دانسته است .[5] (_ftn5)

‏‏٨٦‏‏‏‏‏- کلمة الحق

در ذخیره گفته که این نام آن جناب است در صحیفه.[6] (_ftn6)

‏‏٧‏‏‏‏‏‏‏‏٨‏‏‏‏‏� �� ��-کیقباد

در ذخیره و تذ کره گفته که این نام آن جناب است در نزد مجوس و گبران عجم یعنی عادل بر حق .[7] (_ftn7)

‏‏٨٨‏‏‏‏‏‏‏- کوکما

در ذ خیره مذکور است که این نام آن جناب است در کتاب نجتا .[8] (_ftn8)

‏‏‏٨٩- کاز

در هدایه و مناقب از القاب شمرده و آن بمعنی رجوع کننده و بازگرداننده است و ظاهر آن است که آن حضرت از عالم غیب و استتار و مجانبت مساکن اشرار بر می گردد و جمعی از مردگان را بر می گرداند ، چنانچه شیخ مفید در ارشاد و دیگران روایت کردند از حضرت صادق علیه السلام که فرمود :« خروج می کند با قائم علیه السلام از ظهر کوفه ۲۷ نفر، ۱۵ نفر از قوم موسی علیه السلام ‏ که به حق هدایت می کردند و به عدل و انصاف حکم می نمودند و ۷ نفر از اهل کهف و یوشع بن نون و سلمان فارسی و ابودجانه انصاری و مقداد و مالک اشتر پس در پیش رویش از انصار او می شوند و حکام در بلاد .[9] (_ftn9)




[1] (_ftnref1) نجم الثاقب / ‏‏‏٥٧

[2] (_ftnref2) همان مدرک / ‏‏‏٥٧‏‏‏‏‏

[3] (_ftnref3) همان مدرک / ‏‏‏٥٧‏‏‏‏‏

[4] (_ftnref4) همان مدرک / ‏‏‏٥٧

[5] (_ftnref5) همان مدرک / ‏‏‏٥٧‏‏‏‏‏

[6] (_ftnref6) نجم الثاقب / ‏‏‏٧‏‏‏‏٥

[7] (_ftnref7) همان مدرک / ‏‏‏٧‏‏‏‏٥‏‏‏‏‏

[8] (_ftnref8) همان مدرک / ‏‏‏٥٧‏‏‏‏‏

[9] (_ftnref9) نجم الثاقب / ‏‏‏٥٧