به بیان دیگر، یک مسلمان مۆمن واقعى، نباید در برابر کارهاى باطل و نادرست دیگران نیز، ساکت بنشیند و هیچ اقدامى نکند.چون این سکوت، دلیل آن است که او، با انجام آن کارهاى باطل مخالفتى ندارد و کسى که مخالف امرى نباشد، بطور طبیعى، به انجام آن امر، رضایت داده است. و راضى بودن به انجام کار دیگران نیز مانند آن است که خود او هم در آن کار، شرکت و دخالت داشته است.
از این روست که امام علیهالسلام میفرماید: مسلمانان مۆمن حق ندارد ساکت بنشیند و شاهد و تماشاگر کارهاى باطل دیگران باشد.چون در آنصورت، از او دو گناه سرزده است. یک گناه همان رضایت دادن به انجام آن کار است، و گناه دیگر آن است که با چنین رضایتى، خود او نیز، در آن کار نادرست بصورت همکار و همراه در آمده و در حقیقت مثل آن است که خود نیز، در انجام آن گناه، شرکت و همکارى داشته است.
مام علی علیه السلام در خطبه 201 نهجالبلاغه در توضیح این مطلب میفرماید: «ایها الناس انما یجمع الناس الرضا و السخط ؛ ای مردم، چیزی که گروه های گوناگون را گرد هم می آورد پسند و ناپسندهاست». (هرگاه مردمی به صورت جمعی به کاری که واقع میشود - ولو به وسیله فرد واحد - خشنود یا نا خشنود باشند، همه یک حکم و یک سرنوشت پیدا میکنند) «و انما عقر ناقة ثمود رجل واحد فعمهم الله بالعذاب لما عموه بالرضا : " ، فقال سبحانه " فعقروها فأصبحوا نادمین؛ شتر (صالح، پیامبر قوم) ثمود را تنها یک مرد پی کرد اما خداوند همه را گرفتار عذاب کرد. زیرا همگی بدان رضایت دادند و کار او را پسندیدند. خدای سبحان فرمود: «پس آن شتر را پی کردند، سپس پشیمان شدند» (نهجالبلاغه، خطبه 201).
مثلا شما در نظر بگیرید که اسلام گفته است لهو و لعب حرام است اما در جمعی هستید که کسی می نوازد و دیگری می رقصد و شما خوشتان می آید و تشویق می کنید این کار سبب دلگرمى و تشویق گناهکاران مىشود، وقتى یک انسان گناهکار در مجلسى مىرقصد، اگر دو نفر تماشا کنند تا یکصد نفر، خیلى تفاوت مىکند. خواننده و نوازنده گناهکار وقتى دور خود را شلوغ ببیند تشویق مىشود. در حدیثى که پیرامون آیه شریفه 30 سوره حج «وَ اجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ» وارد شده، مىخوانیم: «همین که به یک خواننده أحْسَن بگویى قول زور محسوب مىشود».
پس باید در برخورد با فعل گناه در جامعه حواسمان را خوب جمع کنیم ،بی تفاوت نباشیم اگر آن ها گناه کنند و ما در دل شاد باشیم تفاوت ما با آن ها در چیست؟ چرا با سکوت و تأیید و تساهل و تسامح خود را در عقوبت دیگران شریک کنیم. ما نمی تانیم خوشحالیمان از یک عمل زشت را از خداوند متعال مخفی کنیم ،مثلا می بینیم به عالمی توهین می شود و ما چون آرای او را قبول نداریم در دل جشن بگیریم و طرف را تحسین کنیم.
فرآوری: محمدی
بخش نهج البلاغه تبیان
منبع: پندهاى کوتاه از نهج البلاغه ، هئیت تحریریه بنیاد نهجالبلاغه
مرکز ملی پاسخگویی به سۆالات دینی
سایت طهور دانش