پی نوشت ها :
1. رویدادی که در غرب جنب و جوشی فلسفی ایجاد کرد. در انگلستان ادامه پوزیتوسیم منطقی به فلسفه تحلیلی زبان رسید، در آلمان با پژوهش های هایدگر و اصحاب تأویل، زبان ماهیّتی پدیدارشناختی و هستی شناسانه یافت و در فرانسه با لوی استروس و ژاک لاکان به سوی عرصه های تاکنون غیرزبانی، یعنی اسطوره و روان، پیش رفت.
2. از اینجاست که اختلاف پیش می آید، و به عنوان مثال، برخی عبارات دینی یا عرفانی در ظاهر بی معنا و بی محتوا می شوند. به قول جان هیک «ربط دادن دین به حقایق غیردینی (علمی، فلسفی و...) و این انتظار که مفاهیم دینی با این حقایق سازگار و قابل انطباق باشد، کاری نادرست و غیردینی است. نظریات علمی و عقلی نه یار شاطر دین هستند نه بار خاطر آن». (جان هیک، فلسفه دین، ترجمه بهرام راد، ویراسته بهاء الدین خرمّشاهی، تهران، انتشارات الهدی، 1372، ص 197) .
3. براین اساس اگر عرفان را روشن دلی بنامیم سخنی به گزاف نگفته ایم، آنگونه که ارباب طریقت نیز بر این باورند که: «ادراک موقوف به گشوده شدن چشمی در باطن آدمی است که اختصاص به عرفان دارد و آن هنگام حقیقت طور وراء عقل آشکار می شود... هرگاه چشم معرفت در سالک گشوده شود به اندازه استعداد و کمالی که برای ادراک دارد، لطایف امور الهی بر او فایض می شود و به اندازه فیضان آن لطایف بر او نسبت به عالم ملکوت الفت می یابد» (عین القضات همدانی، زبده الحقایق، متن عربی تصحیح عفیف عسیران، ترجمه مهدی تدّین،چاپ اوّل مرکز دانشگاهی، 1379، صص29- 30) بیشتر رجوع کنید به مقاله ممتع «شهود زیبایی و عشق الهی» در کتاب دیدار سیمرغ، دکتر تقی پورنامداریان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، 1374.
4. مولوی در مثنوی این نکته را این گونه بیان کرده است:
هست هشیاری ز یاد ما مَضَی
ماضی و مستقبلت پرده خدا
آتش اندر زن به هر دو تا به کی
پر گره باشی از این دو همچو نی
تا گره با نی بود هم راز نیست
هم نشین آن لب و آواز نیست
(مولوی، 1378، ج1، صص 103- 104)
منابع:
1. آشوری، داریوش، شعر و اندیشه، چاپ اول، تهران، نشر مرکز، 1377.
2. آیر، الفرد، زبان حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، دانشگاه صنعتی شریف، 1336.
3. ابن خلدون، عبدالرحمن مقدمه ابن خلدون، ج2، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1359.
4. احمدی، بابک، حقیقت و زیبایی، نشر مرکز، چاپ پنجم، تهران، 1380.
5. استیس، و.ت، عرفان و فلسفه، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات سروش، 1379.
6. ایزوتسو، توشیهیکو، ساختمان معنایی مفاهیم و اصطلاحات اخلاقی قرآن کریم، ترجمه فریدون بدره ای، تهران، انتشارات قلم، 1360.
7. بلخی رومی، مولانا جلال الدین محمد، مثنوی معنوی، ج2، به تصحیح قوام الدّین خرمشاهی، چاپ سوم، تهران، انتشارات دوستان، 1378.
8. بلخی رومی، مولانا جلال الدین محمد، کلیات شمس تبریزی، ج2، مطابق با نسخه های تصحیح شده بدیع الزمان فروزانفر، چاپ اول، تهران، انتشارات طلایه، 1382.
9. پترسون، مایکل و دیگران، عقل و اعتقاد دینی، ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات طرح نو، 1383.
10. جهانگیری، نادر، 1378، زبان بازتاب زمان، فرهنگ و اندیشه، چاپ اول، تهران، انتشارات آگاه.
11. جیمز، ویلیام، دین و روان، ترجمه مهدی قاینی، چاپ دوم، قم، انتشارات دارالفکر، 1367.
12. حق شناس، علی محمد، زبان و ادب فارسی در گذرگاه سنت و مدرنیته، چاپ اول، تهران، انتشارات آگاه، 1382.
13. دوسوسور، فردیناند، درس های زبان شناسی همگانی، ترجمه نازیلا خلخالی، چاپ اول، تهران، انتشارات فرزان، 1378.
14. راسل، برتراند، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندری، تهران، نشر پرواز، 1365.
15. سپهری، سهراب، هشت کتاب، چاپ نهم، کتابخانه طهوری، 1369.
16. صفی علیشاه، محمّدحسن بن محمّدباقر، زبده الاسرار، شیراز، انتشارات محمودی، بی تا.
17. عطّار، فریدالدّین، منطق الطیر، مقدمه و تصحیح محمّدرضا شفیعی کدکنی، چاپ اول، انتشارات سخن، 1383.
18. عین القضات همدانی، عبدالله بن محمد، زبده الحقایق، متن عربی تصحیح عفیف عسیران، ترجمه مهدی تدین، چاپ اول، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1379.
19. عین القضات همدانی، عبدالله بن محمد، تمهیدات، تصحیح عفیف عسیران، چاپ پنجم، تهران، انتشارات منوچهری، 1377.
20. فرای، نورتروپ، رمز کل: کتاب مقدس و ادبیات، ترجمه صالح حسینی، تهران، نیلوفر، 1379.
21. فولکیه، پل، فلسفه عمومی یا مابعدالطبیعه، ترجمه یحیی مهدوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1369.
22. کاپلستون، فریدریک، فیلسوفان انگلیسی، ترجمه امیر جلال الدین اعلم، تهران، انتشارات سروش، 1362.
23. کریشنا مورتی، رهایی از دانستگی، ترجمه مرسده لسانی، تهران، انتشارات بهنام، 1376.
24. موحّد، ضیاء، شعر و شناخت، چاپ اول، تهران، انتشارات مروارید، 1377.
25. نیچه، فردریک و دیگران، ارغنون شماره 3(مجموعه مقاله) ، ترجمه مراد فرهادپور، چاپ اول، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1373.
26. هارت ناک، یوستوس، ویتگنشتاین، ترجمه منوچهر بزرگمهر، چاپ اول، تهران، انتشارات خوارزمی، 1351.
27. یثربی، سیّد یحیی، عرفان نظری، چاپ سوم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1377.
29. ویتگنشتاین، لودویگ، رساله منطقی- فلسفی، ترجمه محمود عبادیان، چاپ اول، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی، 1369.
منابع لاتین:
1. Wittgenestein,Ludwig,Philosophical invistigation,trans G.E.Anscomb(Oxford),(1953).
2. Ogden,Richards ,Armstrong,The meaning of meaning,gordon Wrtrence,(1893).
منبع: (1389) ، فصلنامه ی تخصّصی مولانا پژوهی، تهران، موسسه ی پژوهشی حکمت و فلسفه ی ایر
نقل قول
