*** بررسی نظریه های موجود در رابطه با شرط *** یک بحث کاملا حقوقی!!!

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

مقاله این تایپیک یک بحث کاملا حقوقی و همراه با اصلاحات حقوقی است اگر معنای اصطلاحی را درک نکردید در همین تایپبک اعلام کنید تا به زبان عامیانه توضیح دهیم.



درباره ارتباط شرط و عقد در تایپیک زیر توضیح مفصل دادیم:
*** چند مقاله با موضوع ارتباط بین شرط و عقد ***




به کاربران حقوق دوست آیه های انتظار پیشنهاد میکنیم مقاله زیر را دنبال کنند
چون هر نظریه را با مثال های واضحی توضیح می دهیم
و به شکل جداگانه ای هر نظریه را با بیان ساده شرح می دهیم که
در دنیای حقوق تا به حال به این شکل جمع بندی نشده است.



درباره ارتباط میان شرط و عقد نظرات مختلفی ارائه شده است که در قالب پنج نظریه به بیان آنها می پردازیم:

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

نظریه اول



نظریه تقیید

برخی از فقها معتقدند که شرط قید و عقد مقید به آن است یعنی رابطه شرط و عقد مانند قید و مقید است.
استمرار عقد معلق بر تحقق شرط است که با انتفاي شرط، بقاي عقد نیز منتفی شده و براي صاحب شرط
خیار فسخ پدید می آید (محقق نراقی، 1408 ، ص 41)

نظریه تقیید می خواهد بیان کند که معاوضه بین ثمن و مثمن واقع شده است پس اگر شرط باطلی ضمن
عقد درج شود ثمنی در برابر ان در نظر گرفته نمی شود بلکه در صورت تخلف از شرط براي جبران حق
خیار فسخ براي مشروط له باقی می ماند.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

مثال برای نظریه اول




مثال: فروش کتاب به شرط دوختن لباس:

دوخت لباس در ضمن معامله شرط شده است که در صورت
تخلف از این شرط مشروط له می تواند از حق خیار فسخ استفاده کند.

این نظریه توجیه منطقی قابل قبولی درباره الزام به انجام دادن شرط در مورد شرط فعل ارائه میدهد ولی
بر خلاف ظاهر عقد است زیرا کسی که کتاب خود را می فروشد به شرط اینکه خریدار لباس او را بدوزد
در واقع فروش خود را وابسته به انجام شرط ساخته، نه اینکه کتاب را مقید بدان کرده باشد به علاوه این
توجیه در مورد شرط نتیجه قابل قبول نیست (محقق داماد، نظریه عمومی شروط...، 1388 ، ص 113)

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

نکته قابل توجه در رابطه با نظریه اول



نکته قابل توجه در این نظریه مطرح می شود و آن چگونگی انتفاي عقد در صورت انتفاي شرط است،
براي توجیه این مطلب ابتدا نظر شیخ انصاري را در این مورد میاوریم سپس با اتکا به نظر شیخ میتوانیم
این مبحث را توجیه کنیم.
(اگر تا به حال اسم شیخ انصاری به گوشتان نخورده خلاصه ای از زندگینامه این شیخ بزرگوار را مطالعه کنید)

در صورتی که طرفین بر شرط توافق کرده باشند آن شرط قید معنوي عقد محسوب میگردد و وفا نمودن
به این عقد مقید، جز با انجام شرط مورد نظر ممکن نیست و بدون شرط مذکور عقد تجارتی ناشی از
توافق و تراضی طرفین نخواهد بود چه آنکه تراضی ایشان مقید به حصول شرط بوده است (شیخ انصاري،
1420 ، ج 6، ص 5)

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

« شیخ انصاري » رابطه شرط و عقد را به عنوان قید و مقید به صورت مطلق نمی پذیرد و بطلان شرط به
عقد سرایت نمیکند ولی اگر شرط را قید تراضی بدانیم در صورت تخلف شرط عقد نیز باطل می شود
زیرا بیان کردیم که انتفاي عقد انتفاي مقید را همراه دارد.



یک مطلب خارج از موضوع:

شیخ انصاری کیست؟

خاتم الفقهاء والمجتهدین شیخ مرتضی انصاری درسال 1214هجری قمری درشهر دارالمؤمنین دزفول درخانواده ای با اصل ونسب گرفته از جابربن عبدالله انصاری بزرگ صحابه پیامبر اعظم اسلام،دیده به جهان گشود.

پدر بزرگوارش،شیخ محمدامین(متوفی1248)از علمای بزرگ زمان خود بود.

مادرش(دختر شیخ یعقوب انصاری)زنی پرهیزکار ومؤمنه بود که نماز شب وی ترک نمیشد.ایشان تعریف میکنند قبل از اینکه شیخ مرتضی بدنیا آید حضرت امام جعفرصادق را در خواب دیدم که ایشان به بنده قرآنی هدیه دادند،لذا هیچگاه بدون وضو به شیخ مرتضی شیر نمیدادم.

آری از دامن مادرانی همچون این مادر است که بزرگانی بافضیلت ومجتهدین درعلم و عمل پا به عرصه وجود می گذارند.

[ال یاسین]

خلاصه بحث: نظریه تققید

محقق نراقی : شرط قید و عقد مقید به آن است یعنی رابطه شرط و عقد مانند قید و مقید است.
استمرار عقد معلق بر تحقق شرط است که با انتفاي شرط، بقاي عقد نیز منتفی شده و براي صاحب شرط
خیار فسخ پدید می آید .

« شیخ انصاري » رابطه شرط و عقد را به عنوان قید و مقید به صورت مطلق نمی پذیرد و بطلان شرط به
عقد سرایت نمیکند ولی اگر شرط را قید تراضی بدانیم در صورت تخلف شرط عقد نیز باطل می شود.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

خلاصه بحث: نظریه تققید

محقق نراقی : شرط قید و عقد مقید به آن است یعنی رابطه شرط و عقد مانند قید و مقید است.
استمرار عقد معلق بر تحقق شرط است که با انتفاي شرط، بقاي عقد نیز منتفی شده و براي صاحب شرط
خیار فسخ پدید می آید .

« شیخ انصاري » رابطه شرط و عقد را به عنوان قید و مقید به صورت مطلق نمی پذیرد و بطلان شرط به
عقد سرایت نمیکند ولی اگر شرط را قید تراضی بدانیم در صورت تخلف شرط عقد نیز باطل می شود.

خلاصه نظریه اول همین است به شکل خوبی بیان کردید.
خوشحال میشم 4 نظریه بعدی را هم پیگیری کنید و نظر بدهید این مقاله حقیر است و نقاط ضعف آن را برایم بیان کنید

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

نظریه دوم



نظریه ظرفیت

عقد حقیقتا زمان یا مکان نیست براي همین ظرفیت در این نظریه نسبت به شرط معناي مجازي دارد و
ارتباط و پیوندي که میان شرط و عقد به وجود می آید گویاي همین استعمال مجازي است که در صورت
نبود پیوند و ارتباط عقد و شرط هر دو معامله اي جداگانه و مستقل حساب میشوند که در این صورت
نظریه ظرفیت در این دو مورد جایی نخواهد داشت چون ارتباطی بین شرط و عقد وجود ندارد تا بحثی
پیرامون نظریه ظرفیت شکل بگیرد.

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

بر اساس نظریه ظرفیت «شرط » یک قرار مستقل در برابر قرار اصلی محسوب می گردد که عقد را تشکیل داده است لکن در صورتی عنوان «شرط » محقق می شود که این قرار مستقل در ضمن «عقد » درج شود. ولی این بدان معنی نیست که «شرط » قید دو عوض یا قید انشا یا قید منشا باشد. دلیل این گفته آن است که با مراجعه به عرف لغت در می یابیم که در عقد مشروط، معامله معلق بر چیزی نیست، زیرا وجود «عقد » وابسته به وجود «شرط » نگشته و به طور منجز انشا گردیده، بلکه در ضمن معامله، چیزی بر یکی از دو طرف شرط شده است (محقق داماد، پیشین، ص113).

[سمن بویان* خادمه اباصالح المهدی(عج)*]

امام خمینی در این رابطه در "البیع" صفحه 205 مطلبی ارائه کرده اند که به صورت خلاصه در زیر می آوریم:

معنای تعلیق، ارتباط نا گسستنی میان دو شی است به گونه ای که وجود یکی وابسته به تحقق دیگری باشد. حال آن که عقد مشروط بلافاصله به طور منجز به وجود می آید و این امر نشان می دهد که در عقد مشروط، قرار معاملی معلق نیست، بلکه قراری است در ضمن قرار دیگر.