▐★♥★ ▐ درسهايي از روش تدريس استاد شهيد مرتضي مطهري ▐★♥★ ▐

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

درسهايي از روش تدريس استاد شهيد مرتضي مطهري

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

روش های استاد در اداره ی کلاس و تدریس بی تردید الگویی است
برای داشتن کلاسی موفق و در نتیجه آموزش و پرورشی موفق .

1 – تفکیک مفاهیم در ابتدای کلاس : استاد تدریس مرتب و منظمی داشت .
در آغاز درس ٬ مقدمات را به خوبی توضیح می داد .
و مشخص می کرد که مطلب مبتنی بر چه مقدماتی است .
تا در ذهن شنونده در هم آمیختگی فکری ایجاد نشود .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

2 – استفاده از زبان و بیان جذاب : یکی از تفاوتهایی که استاد مطهری با برخی اساتید دیگر داشت ٬
این بود که استاد ٬ با مطلب دانشجو را جذب می کرد و دیگران با بیان .
البته بیان مهم است اما اگر فقط بیان باشد زود می گذرد .

به عبارت دیگر اگر بیان بدون مطلب باشد ٬ سرگرمی ای بیش نیست .
اما اگر جان انسان مسئله را لمس کند ٬ دیگر کهنه شدنی نیست .

استاد به گونه ای عمل می کردند که فرد در هنگام خروج از جلسه ی درس استاد ٬
از درون حالت ابتهاج داشت و همواره به یادش می ماند .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

3 – طرح مباحثی که مفید است :
دانشجویان و شاگردان استاد کمتر دچار این سؤال می شدند که :
این حرفها به چه درد می خورد ؟
و این به دلیل آن بود که درس ایشان برخاسته از درد ایشان بود .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

4 – تدریس متناسب با سطح شاگردان :

استاد در هر کلاس استعداد و بنیه ی مستمعین را در نظر می گرفت .
برای مثال کلاس های تفسیر قرآن ایشان با سطح کلاس های خصوصی ایشان در منزل ٬
و سطح هر دوی اینها ٬ با سطح کلاس های دانشگاه متفاوت بود .

معمولا در کلاس عمومی تر ایشان از مثلها ٬ حکایات و داستان های شیرین
برای رفع خستگی مستمعین استفاده می کرد و در کلاس های خصوصی تر به ندرت .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

5 – ساده نویسی و ساده گویی :

استاد سخت معتقد بود که باید به ‹‹ زبان زمان ›› کتاب نوشت .

او به زبان مردم سخن می گفت ٬ گر چه پل ارتباط بین حوزه و دانشگاه بود
اما زبان هر دو را به خوبی می شناخت .

زبان شهید مطهری نه برای دانشجو بیگانه و غریب بود
و نه برای طلبه ی علوم قدیمی .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

6 – ایجاد فضای نقد در کلاس :

هیچ گاه در برخورد با اندیشه های مخالف ٬ مطلق گرا نبود .
همواره در کنار استدلال و منطق قوی برای طرف مقابل
و دیگران جای اظهار نظر و نقد باقی می گذاشت .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

7 – مطالعه قبل از تدریس :

هیچ وقت بدون مطالعه تدریس نمی کردند .
حتی یکبار استاد وارد کلاس شده و به دانشجویان می گوید :
" درس ٬ فردا برگزار می شود ٬ فراموش کردم یادداشت هایی را که تهیّه کرده بودم بیاورم . "

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

8 – نوآوری در کلمات و تعابیر :

این شیوه ی استاد باعث جلب توجه و گیرایی درس می شد .
انتخاب موضوعات و نحوه ی پرداختن به موضوع در سبک استاد جدید بود .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

9 – طرح سیر تاریخی مثبت :

ایشان معمولا قبل از ورود در اصل درس ٬ یک مقدمه ی تاریخی بیان می کردند .
بیان ریشه ٬ سابقه و سیر تحول یک مفهوم سبب می شد که شاگرد تصور نکند
این مبحث مانند قارچی از زمین بدون سابقه سبز شده است
٬ بلکه بفهمد که در طول روزگاران این بحث چه سرنوشت و سرگذشتی داشته است .
مقاله ی ‹‹واقعیت هستی›› در کتاب ‹‹اصول وفلسفه وروش رئالیسم›› نمونه ی گرانبهایی از این دست است .