خود را برای هویت و نقش جدیدتان آماده کنید. برای بسیاری از افراد، شغل، بخش مهمی از هویت را تشکیل میدهد.از این رو اگر فرد از قبل از بازنشستگی، خود را برای جدا شدن از شغل آماده نکرده باشد، به احتمال زیاد در آینده با مشکلاتی مانند احساس بیارزشی و افسردگی مواجه خواهد شد. این مسئله بهخصوص برای کسانی که مسئولیتهای مدیریتی یا اجرایی دارند و به نوعی با دستور صادر کردن و محول کردن کار به دیگران سروکار دارند، از حساسیت بیشتری برخوردار است. بهتر است قبل از بازنشستگی، به این موضوع فکر کنید و سعی کنید به تعاریفِ هویت بخشِ دیگری که میتوانید از خود داشته باشید بپردازید. به عنوان مثال بهجای اینکه به دنبال جوابی برای این سۆال باشید که " بعد از بازنشستگی من دیگر چه کسی خواهم بود؟" به این موضوع فکر کنید که " من بعد از بازنشستگی چگونه میتوانم به عنوان یک پدر/ مادر/ پدربزرگ/ مادربزرگ/ بزرگ خانواده/ مهندس/کارگر/ .... تجربیات غنی خود را با دیگران به اشتراک بگذارم؟" . اهمیت هویت آینده خود را دستِکم نگیرید.
داشتن یک زندگی فعال و شاد در دوران بازنشستگی بسیار مهم است. به خاطر داشته باشید افرادی بهتر با بازنشستگی کنار خواهند آمد که به دنبال پیدا کردن راههایی برای داشتن زندگی فعال در طی این دوران هستند. برای رسیدن به این هدف از هماکنون برنامهریزی کنید. سعی کنید سرگرمیهای مورد علاقهی همیشگی یا سرگرمیهای لذت بخش جدید خود را شناسایی کنید و برای پرداختن به آنها در برنامه روزانه دوران بازنشستگیتان جایگاه خاصی قائل شوید. فعالیت بدنی و ورزش بهخصوص به شکل گروهی آن را نیز در نظر داشته باشید.
سعی کنید از هماکنون همراهی دوستان خود را در این زمینه جلب کنید. بازنشستگی زمان مناسبی برای پرداختن به کارهای خیریه و داوطلبانه است.
از هماکنون زمینهای را که دوست دارید به دیگران کمک کنید و همچنین گروهی که میخواهید با آنها همکاری کنید را شناسایی کنید. به عنوان مثال در نظر گرفتن هفتهای سه ساعت تدریس رایگان به دانشآموزان کمبضاعت میتواند گزینه مناسبی باشد. با توجه به شرایط زندگی خود به برنامهریزی در این زمینه اقدام کنید.
با افزایش سن، احتمال از دست دادن اعضای خانواده، دوستان و اقوام افزایش مییابد. یا ممکن است آنها به فکر نقل مکان و زندگی کردن در شهری دور از شما بیفتند. این مسئله به هر شکلی که اتفاق بیفتد ممکن است احساس تنهایی را برای شما به وجود بیاورد. بهتر است، از هم اکنون درباره محل زندگی خود در دوران بازنشستگی فکر کنید. بهتر است مزایا و معایب زندگی در محلی را که در نظر دارید، به خوبی بررسی کنید تا در آینده با مشکلاتی در زمینه دسترسی به اعضای خانواده، دوستان و آشنایان، مراکز بهداشتی- درمانی و مراکز حمایتی مواجه نشوید. همچنین سعی کنید، شبکه اجتماعی مناسبی برای دوران بازنشستگی خود ایجاد نمایید. برای دید و بازدید و تحکیم روابط با خانواده و آشنایان، از هم اکنون برنامه داشته باشید. سفر، هر چند کوتاه، را در برنامه بازنشستگیتان داشته باشید. اگر به هر دلیلی سفر کردن برایتان مقدور نیست، از برنامهریزی برای تفریحات گروهی با همسالان خود در این دوران غافل نمانید.
بازنشستگی برای سلامتی مفید و لازم است و میتواند دورانی دوستداشتنی و هیجانانگیز از زندگی ما باشد البته اگر از هماکنون به فکر برنامهای مناسب برای آن باشیم.
راحله فلاح
بخش خانواده ایرانی تبیان