بستگی دارد که در گذشته چه اتفاقی افتاده باشد,آن وقت باید گفت که چه برخوردی با گذشته باید کرد
1-بعضی اوقات در گذشته کسی به ما ظلم کرده است,اکنون ما وظیفه داریم گذشته را فراموش کنیم و آن شخص را ببخشیم
وَ لْيَعْفُوا وَ لْيَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيمٌ(نور آیه 22) بايد عفو كنند و چشم بپوشند آيا دوست نمى داريد خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است
2-بعضی اوقات در گذشته اشتباهی کردیم,خطایی کردیم,اکنون باید از آن اشتباه دوری کنیم و تجربه کسب کنیم تا دیگر آن خطا تکرار نشود
"أملک الناس لسداد الرأی کل مجرب"؛[غررالحکم و درر الکلم ، ص 444.] صاحبان تجربه دارای رأی و نظر قوی تری هستند.
3-بعضی اوقات در گذشته گناهی از ما سر زده,اکنون باید از آن گناه استغفار کنیم
وَ يا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً وَ يَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلى قُوَّتِكُمْ وَ لا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمين(هود آیه 52) اى قوم من! از پروردگارتان طلب آمرزش كنيد، سپس به سوى او باز گرديد و توبه نماييد تا او از آسمان پى در پى بر شما باران بفرستد، (چنان كه گويى همهى آسمان در حال ريزش است) و نيرويى بر نيروى شما بيفزايد، و (از راه حق) به خاطر گناه اعراض نكنيد و روى برنتابيد
4-بعضی اوقات هم انسان باید به گذشته خنده کند,شخصی می گفت من از مادر زنم دلخور هستم,گفتم چرا,گفت 20 سال پیش, در سر سفره عقد حنا در دست من نگذاشت
خوب ببینیم در این جا باید شخص عاقل باشد و به جای تاسف خوردن و ناراحت شدن,باید به گذشته خنده کند
5-بعضی اوقات در گذشته شکست خورده ایم و به همین علت مایوس هستیم,اکنون باید شکست ما را از پای در نیاورد,تلاش و کوشش خود را بیشتر کنیم و مایوس و ناامید نباشیم
يا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَ أَخيهِ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لا يَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْكافِرُونَ(یوسف آیه 87) اى پسرانم! (بار ديگر به مصر) برويد و از يوسف و برادرش جستجو كنيد و از رحمت خداوند مأيوس نشويد، حقّ اين است كه جز گروه كافران، از رحمت خداوندى مأيوس نمىشوند
حضرت یعقوب به برادرانش که ناامید و مایوس بودند فرمود,به مصر روید و یوسف را جستجو کنید,مایوس و ناامید نباشید,چرا که فقط کافران از رحمت خدا مایوس می شوند