آزمایشگاه سرّی Google X کجاست و چه می‌کند؟

[نرگس منتظر]

آزمایشگاه سرّی Google X کجاست و چه می‌کند؟

"آزمایشگاه سری گوگل" از پروژه‌هایی است که شاید در میان کاربران گوگل کمترکسی از آن اطلاع داشته باشد.
از آزمایشگاهی که پروژه‌های سرّی این کمپانی در آن اجرا می‌شود اطلاعات چندانی دردسترس نیست. راه‌اندازی این‌مجموعه با توجه به سوابق امنیتی و اطلاعاتی آن بي‌شک مورد حمایت سیاستگذاران آمریکاست.
گروه گزارش ویژه مشرق- کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که نام گوگل (Google) را نشنیده باشد؛ این کمپانی عظیم آمریکایی از بزرگ ترین شرکت های اینترنتی است که در میان جهانیان با موتور جستجوی خود نامی آشنا را برای همگان رقم زده است.
شاید در ۴ سپتامبر سال ۱۹۹۸ و با آغازِ کار شرکت گوگل، برای کسی باور پذیر نبود که در کمتر از پانزده سال این شرکت به یک امپراطوری در فضای سایبر تبدیل شده و شعار خود که از آغاز «سازماندهی کردن اطلاعات دنیا و دسترس‌پذیر کردن آن‌ها برای عموم» بود، را جامع عمل بپوشاند و با در اختیار قراردادن انواع و اقسام خدمات به کاربران، هیمنه ای جهانی برای خود ایجاد کند.

در جهان سایبری شده امروز، دیگر نمی توان به شرکت هایی نظیر گوگل تنها به چشم یک موتور جستجو نگاه کرد، چرا که هر یک از این شرکت ها به تنهایی توانسته اند عامل تحولات زیادی در زندگی افراد باشند.

شرکت گوگل در طول سال‌های گذشته با سرعت زیادی در حال پیشرفت و گسترش روز افزون دامنه کاری خود است و با بسط دادن دایره‌ی فعالیتش، گام های مهمی در جهت اهداف خود برداشته است. اما گویا این کمپانی برای جاه طلبی های خود حد یقفی ندارد و با در دستور کار قرار دادن پروژه های جهانی همچنان با سرعت و قوت به مسیر خود ادامه می‌دهد.

اما نکته اساسی درباره گوگل این است که ارتباط تنگاتنگ سرویس های امنیتی و اطلاعاتی ایالت متحده آمریکا با این شرکت و استفاده از آن برای کنترل اعمال و رفتار شهروندان و استفاده ابزاری از این کمپانی برای تسلط اطلاعاتی بر جهان، گوگل را تبدیل به یک جاسوس‌خانه کارآمد کرده است.

[نرگس منتظر]

استفن آرنولد(Stephen Arnold) که در گذشته در شرکت اطلاعاتی "بوز آلن همیلتون" (Booz Allen Hamilton) فعالیت داشته و همچنین در کارنامه خود سابقه اشتغال به عنوان يكي از مشاوران شركت گوگل را نیز دارد، در یک سخنراني در سال 2006 در حضور مقامات سياسي و اطلاعاتيِ واشنگتن، در گزارشی اعلام کرد که کمپانی گوگل به شکل کامل، در اختیار سرويس‌هاي اطلاعاتي ايالات متحده قرار دارد و کلیه كليك ها و جريان رفت و شد داده‌ها و یا هر چيز ديگري كه در آرشيو گوگل است، مورد تفتیش قرار می‌گیرد.

شرکت گوگل در ژوئن سال 2007 ميلادي، توسط آژانس حريم خصوصي بين‌الملل، به عنوان بدترين مجرم در نقض حريم خصوصي افراد در ميان شركت‌هاي اينترنتي معرفي شد.

در جهان سایبری شده امروز، دیگر نمی توان
به شرکت هایی نظیر گوگل تنها به چشم یک موتور جستجو نگاه کرد

این شرکت روابط اجتماعی افراد را از طریق شبکه اجتماعی خود، گوگل پلاس(+Google)، عادات تلفن‌هاي کاربران را از طريق گوگل ویس (Google voice)، سوابق پزشكي و نسخه‌هاي دارويي را از طریق گوگل هلث (Google health)، عكس‌هاي خانوادگی و شخصی را از طرق گوگل پیکسا ایمیج (Google Picassa image)، تحقیقات، نیازها، علاقمندی ها و ... را از طریق موتور جستجو، رصد و ذخیره سازی و در کنار سایر امکاناتش، اطلاعات کاربران جمع آوری، بررسی و چک کرده و در اختیار نهاد های امنیتی قرار می‌دهد.

اما هم اکنون پس از گذشت چند سال از افشاگری ها و برقرای رابطه عمیق بین این کمپانی با دیگر سرویس های امنیتی و اطلاعاتی، استفاده از ظرفیت گوگل برای پیش برد اهداف ایالت متحده آمریکا بر کسی پوشیده نیست.

[نرگس منتظر]

اخیراً نیز با افشاگری-های صورت گرفته توسط "ادوارد اسنودن(Edward Snowden)"، دستيار فني اسبق در سرويس اطلاعاتي سيا مشخص شده است كه برنامه‌اي محرمانه و جامع برای نظارت و مراقبت كامل بر ارتباطات جهان اينترنتي در حال اجرا بوده و از این طریق آژانس امنيت ملي‌ آمريكا(NSA) که وابسته به وزارت دفاع آمریکاست، بي‌واسطه به شركت‌هاي مشهور اينترنتي مانند فيسبوك، گوگل، توييتر، ياهو و دیگر شرکت های مطرح دسترسي مستقيم داشته و مكاتبات و مكالمات و کلیه اعمال کاربران در فضای سایبر را مورد کنکاش قرار می‌دهد.

ادوارد اسنودن

گذشته از شهرت گوگل در زمینه خدمات اینترنتی و کمک ابزاری به ایالت متحده در پیشبرد اهداف امنیتی و اطلاعاتی، ظرفیت گوگل بسیار بیشتر از مسائل مزبور است.
داشتن چشم انداز و نگاه به افق دور دست توسط کمپانی گوگل، به تبع ایالت متحده آمریکا موجب شده است پروژه های عظیم توسط این کمپانی به اجرا در آید.

[نرگس منتظر]

یکی از پروژه هایی که شاید در میان کاربران گوگل کمتر کسی از آن اطلاع داشته باشد، آزمایشگاه سری گوگل است. آزمایشگاهی که پروژه های سری این کمپانی در آن اجرا می‌شود و اطلاعات دقیق و چندانی از آن در دسترس نیست و اخبار موجود تنها بخشی از اطلاعات فیلتر شده و درز کرده توسط گوگل است که برای ارضای حس کنجکاویِ کنجکاوان، در اختیار افکار عمومی قرار گرفته است.

آزمایشگاه پنهانی گوگل، "گوگل ایکس(Google X)"نام دارد، که ایکس در آن به معنای ناشناخته به کار می‌رود. دانشمندان فعال در گوگل ایکس می‌توانند بر روی اختراعات و ایده های دور از ذهن و خارق العاده به فعالیت بپردازند.

یکی از پروژه هایی که شاید در میان کاربران گوگل
کمتر کسی از آن اطلاع داشته باشد، آزمایشگاه سری گوگل است.

در این باره رادنی بروکز، از پیشگامان روباتیک و از اساتید علوم رایانه و هوش مصنوعی ام.آی.تی(MIT) توصیف جالبی از کمپانی گوگل می‌کند:
«آن‌ها همین الان هم خیلی جلو هستند. گوگل یک شرکت معمولی نیست!»

[نرگس منتظر]

رادنی بروکز (Rodney Brooks):
گوگل یک شرکت معمولی نیست!

راه اندازی این مجموعه توسط کمپانی گوگل، با توجه به سوابق امنیتی و اطلاعاتی آن بدون شک مورد حمایت سیاست-گذاران آمریکایی است. به این جهت بررسی این مجموعه سرّی و اهداف آن برای آینده و تبعات فعالیت کمپانی گوگل در ابعاد جهانی نیاز به بررسی عمیق تری دارد.

گوگل ایکس چیست و چه می‌کند؟

کمپانی گوگل، لابراتواری تحت عنوان گوگل ایکس و دور از دید عموم در سال 2010 میلادی راه اندازی کرد.
این آزمایشگاه سرّی در پایگاه "گوگل پلکس(Googleplex)" واقع در مانتین ویوی(Mountain View) کالیفرنیا(California) و دیگری در نقطه‌ای نامعلوم در آمریکا واقع شده است؛ عده ای از کارشناسان نیز آزمایشگاه گوگل ایکس را در حد مراکز امنیتی نظیر سی.آی.ای مرموز می‌دانند.

پایگاه گوگل پلکس

[نرگس منتظر]

ریشه ی تاسیس این آزمایشگاه به سال 2005 میلادی باز میگردد. در آن سال لورنس ادوارد لَری پیج (Lawrence Edward "Larry" Page)‏ یکی از موسسین شرکت گوگل و مسئول فروش محصولات این شرکت با پژوهشگر علوم کامپیوتری، سباستین ثرون (Sebastian Thrun) ملاقات کرد.

ثرون به همراه تعدادی از دانشجویان خود مشغول به کار روی پروژه خودرویی بدون سرنشین بودند تا آن خودرو بتواند مسافت 11 کیلومتری را در صحرای موجاوه طی کند. همین مسئله بود که مورد توجه پیج قرار گرفت و بعد از دو سال از آن جریان پیج، ثرون و دانشجویانش را برای پروژه Street View در زیرمجموعه سرویس نقشه گوگل، به همکاری گرفت.

سباستین ثرون ________________ لورنس ادوارد لَری پیج

در سال 2009 میلادی بود که ثرون در گوگل تحقیقاتش بر روی خودروی بدون سرنشین را آغاز کرد تا بتواند خودرویی با برد 1600 کیلومتر حرکت بدون خطا در جاده های مارپیچ بسازد که سرانجام وی به همراه گروه مهندسی خود بعد از 15 ماه موفق به ساخت این خودرو شد. بعد از این موفقیت بود که پیج به همراه ثرون و دیگر موسسین گوگل تصمیم به راه اندازی آزمایشگاهی کاملاً پیچیده و مجهز تحت عنوان گوگل ایکس گرفتند.

این آزمایشگاه هم اکنون تحت نظارت سِرگِئی میخایلوویچ برین، یکی از موسسین یهودی و روسی شرکت گوگل فعالیت می‌کند.




سِرگِئی میخایلوویچ برین (Sergey Brin)

هدف اصلی ایجاد این پایگاه، فعالیت بر روی ایده های دست نیافتی است. به واقع گوگل ایکس کارخانه سخت افزاری و نرم افزاری ساخت پروژه های به ظاهر غیر عملی و دور از دسترس است، کارخانه ای که هدف خود را به سمت اختراعات جدید و محیرالعقول تنظیم کرده است.

از آغاز به کار این آزمایشگاه، سرگی برین تمرکز گوگل ایکس را به ابعاد سخت افزاری متمرکز کرد. وی که عضو هیئت مدیره گوگل ایکس است تاریخ راه اندازی این پژوهشگاه سری را ژانویه 2010 میلادی اعلام ولی از بیان میزان بودجه رسمی آن خودداری کرده است.

هر چند طبق آمار اعلام شده توسط شرکت گوگل بودجه تحقیق و توسعه برای کل مجموعه گوگل در سال 2012 میلادی برابر با 6.8 میلیارد دلار بوده که نسبت به دو سال قبل نزدیک به 80 درصد رشد نشان می دهد، و به طور قطع رقم قابل توجهی از آن نصیب آزمایشگاه گوگل ایکس خواهد شد.
گوگل ایکس تا کنون به طور رسمی بر روی بیش از صد موضوع فعالیت داشته که بخش قابل توجهی از آنها رسانه ای نشده است.

[نرگس منتظر]

استرو تلر، مدیر اجرایی آزمایشگاه سری گوگل می ‌گوید: «هر چیزی که برای بشریت مشکلی بزرگ است در گوگل ایکس می‌توان روی آن تحقیق کرد تا ببینیم برای حل کردنش راهی می‌توان پیدا کرد یا خیر؟»

استرو تلر (Astro Teller)

گوگل ایکس با راه‌اندازی این آزمایشگاه سعی برای رسیدن به فناوری‌های پیچیده و بعضاً تخیلی دارد که در گذشته تنها در فیلم‌های هالیوودی به تصویر کشیده شده‌اند، مانند ابزارآلات و فناوری‌های مورد استفاده در فیلم‌های "من، روبات" (I, Robot)، پیشتازان فضا (Star Trek)‏، نابودگر (The Terminator) و ...

به‌واقع گوگل ایکس میل زیادی برای از بین بردن سدهای به‌ظاهر ناشکستنی داشته و بنا دارد تا آرزوهای خود را که در گذشته به تصویر کشیده، هم اکنون به اجرا در آورد.

گوگل ایکس به‌رغم داشتن نگاه بلندمدت، تقاضای سهامداران مبنی بر کسب سود بیشتر را نیز در نظر دارد. گذشته از جنبه¬های علمی و سیاسی این پروژه سود سرشاری از خروجی های این آزمایشگاه نصیب گوگل خواهد شد.

از پروژه های مطرح این آزمایشگاه که تا کنون معرفی شده است می‌توان اتوموبیل بدون سرنشین، عینک هوشمند، وسایل خانگی متصل به اینترنت، توربین های بادی و بالن اینترنتی را نام برد.

[نرگس منتظر]

عینک گوگل

هر چند از پروژه های کلان و در دست اجرا گوگل ایکس اخبار موثقی در دست نیست اما شاید بتوان کوچکترین و پر سروصدا ترین وسیله ای که از این آزمایشگاه سری خروج کرده است را گوگل گلس(Google Glass) یا عینک گوگل دانست.

شاید بتوان کوچکترین و پر سروصدا ترین وسیله ای که از این آزمایشگاه سری خروج کرده است
را گوگل گلس(Google Glass) یا عینک گوگل دانست.

عینک گوگل را می‌توان یک کامپیوتر همیشه همراه معرفی کرد. این عینک بدون شیشه با استفاده از یک منشور، بر روی چشم راست تابش می کند و در واقع یکی از چشم‌های کاربر را کاملاً در اختیار خود می‌گیرد. طبق اعلام صورت گرفته تصویر نهایی معادل یک نمایشگر ۲۵ اینچی برای مخاطب است.

عینک گوگل را می‌توان یک کامپیوتر همیشه همراه معرفی کرد.

کاربر عینگ گوگل توانایی انداختن عکس و فیلم با کیفیت 720p، جستجو در اینترنت، دریافت و ارسال ایمیل، برگزاری جلسات گفتگوی اینترنتی، استفاده از نقشه های راهنما، دیدن برنامه های ملاقات و پیشبینی وضعیت آب و هوا را دارد. سیستم عامل این عینک همانند بسیاری از تلفن های همراه اندروید است که زمینه‌ای بسیار مناسب برای بسط دادن دیگر امکانات عینک گوگل را مهیا کرده است.
نحوه انتقال صدا در عینک گوگل نیز، از شاهکار های آزمایشگاه گوگل ایکس است.

[نرگس منتظر]

المنت قرار داده شده در فریم عینک، آن را به لرزش می اندازد و سپس دستگاه با استفاده از تکنولوژی القای استخوانی، لرزش را از طریق فریم به استخوان جمجمه کاربر منتقل می‌کند.
مبتکران این طرح علت لزوم کاربرد این تکنولوژی را اجازه شنیدن صدای محیط به کاربر بیان می کنند که از ایجاد خطر های گوناگون نظیر تصادف جلوگیری می کند.

جدای از آزمایشات سرّی در گوگل ایکس که از هیچ کدامشان اطلاعاتی در دست نیست، گوگل گلس را می‌توان یکی از پروژه های مهم و مطرح شده آزمایشگاه گوگل ایکس دانست که جزء پروژه های روبنایی این آزمایشگاه محسوب می‌شود و توسط یک پروفسور ایرانی به نام بابک پرویز، استاد رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه واشنگتن طراحی شده است.

وی که علاقه زیادی به کامپیوترهای پوشیدنی دارد، با اختراع یک لنز چشمی بیونیک (Bionic Contacts) موفق شد لقب خالق گوگل گلس را از آن خود کند و به دلیل همین اختراع بود که به پروژه گوگل‌گلس پیوست.

بابک پرویز
استاد رشته مهندسی الکترونیک در دانشگاه واشنگتن

این عینک قرار است تا پایان سال 2014 میلادی عملیاتی شود، هر چند طبق بعضی اظهارت، این عینک تا اواخر سال 2013 روانه بازار خواهد شد. اما همانگونه که قابل پیش بینی بود این وسیله جدید نیز به مانند دیگر گجت ها سر و صدای زیادی تحت عنوان نقض حریم خصوصوی و جاسوسی از کابران را ایجاد کرد.
به طور قطع گوگل که سال های متمادی به جاسوسی از کابران خود پرداخته است و طبق اسناد منتشر شده رابطه عمیقی با نهاد های امنیتی و اطلاعاتی دارد، می تواند از این عینک نیز، در همان راستا استفاده کند.

[نرگس منتظر]

گجت های جاسوس (Spy Gadgets)

چند ماه قبل پایگاه اینترنتی شبکه دولتی ترکیه، تی آر تی، طی خبری اعلام کرد در این کشور کمپین مبارزه با فروش عینک هوشمند به را افتاده است تا با طرح فروش آن در این کشور مقابله کند.

مخالفین عینگ گوگل معتقد اند که این عینک مخل آزادی های افراد است و در صورت فراگیر شدن آن هیچ گونه حاشیه امنی برای زندگی خصوصی افراد وجود نخواهد داشت. چرا که هر فرد صاحب این عینک می‌تواند بدون کسب اجازه در هر لحظه و هر مکان به ضبط تصاویر بپردازد و به حریم خصصوی افراد تجاوزکند و یا حتی با آن به جاسوسی بپردازد.

اخیراً نیز سی.ان.ان گزارشی پخش کرد که وجود نگرانی های فراوان در مورد نقض حریم شخصی کاربران و تبدیل شدن این عینک به ابزاری برای سوءاستفاده اخلاقی در میان مردم آمریکا را نشان می‌دهد.