5. پاک و مطهّر بودن امام
امامان معصوم: علاوه بر طهارت و عصمت روحی، از پاکیزگی جسمانی نیز برخوردار بودند. فاطمه با سند پیش گفته از صفیه عمّه پیامبر اکرم نقل کرده که هنگام تولد امام حسین من پرستار او بودم.
پیامبرفرمود: «عمه جان! فرزندم را نزد من آور. عرض کردم: ای رسول خدا! من او را پاکیزه نکرده ام ( و نشسته ام). فرمود: عمه! تو می خواهی او را پاک کنی؟ خداوند او را پاکیزه و مطهّر کرده
است».[21]
این قضیه ریشه در عصمت اهل بیت: دارد که در قرآن کریم به آن تصریح شده است.[22]
مسافرت به فرمان امام خویشتن
مسافرت با وسائل نقلیه قدیم آن هم از مدینه به خراسان، برای بانوان کاری بسیار دشوار بود، امّا حضرت معصومه(سلام الله علیها)در اطاعت از فرمان امام خویش و دفاع بیشتر از امامت در ضمن
گفتگو ها و پاسخ و پرسش هایی در مسیر مدینه تا قم، به این زحمت طاقت فرسا تن داد.
در تاریخ آمده که حضرت رضا (علیه السلام) نامه ی خطاب به خواهرش حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) مرقوم فرمود و آن را به وسیله یکی از غلامانش به مدینه منوره ارسال کرد. حضرت رضا
(علیه السلام) به غلامش دستور داد که در هایچ منزلی توقف نکند تا دراندک زمان ممکن آن را به مدینه برساند. آن گاه نشانی خانه حضرت موسی بن جعفر(علیه السلام) را بری او بیان فرمود تا از
کسی نشانی نپرسد و از نظر امنیتی مشکل ایجاد نشود.
غلام، خود را با سرعت به مدینه رساند و نامه امام هشتم را به محضر حضرت معصومه(سلام الله علیها) تسلیم کرد. آن بانوی امام شناس و مطیع محض امام، به محض رسیدن نامه امام، آماده سفر
شد.[23]
دفاع تا مرز شهادت
حضرت معصومه در سال 201 هجری درست بعد از یک سال از فراق برادر، با رسیدن نامه امام هشتم، همراه پنچ تن از برادران به نام های فضل، جعفر، هادی، قاسم و زید و تعدادی از برادر زادگان و
تنی چند از غلامان و کنیزان[24] به سوی خراسان حرکت کردند. هنگامی که کاروان حضرت به ساوه رسید، عده ای از دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام)که از این کاروان تبلیغی،
وحشت کرده بودند، با اشاره مأمون عباسی راه را بر آنان بستند و در درگیری نابرابری، همه برادران و تقربیاً بیشتر مردان همراه کاروان را به جرم طرفداری از امامت امام بر حق زمان حضرت رضا (علیه
السلام) به شهادت رساندند. حضرت معصومه(سلام الله علیها) از تأثرات و تأملات پیش آمده و بنا بر قولی در اثر مسمومیت،[25] به سختی بیمار شد؛ به نحوی که از ادامه سفر بازماند و به ناچار به
سوی قم حرکت کرد. او در قم، هفده روز بیشتر زندگی نکرد و در دهم ربیع الثانی 201 با رضایت از ینکه در راه اطاعت امام خویش چنین رنجی را تحمل کرده، دارفانی را وداع گفت.
قم عش آل محمّد
قم از سرزمین های برگزیده الهی است که یکی از درهای بهشت در آن قرار دارد و در پذیرش ولایت امیرمؤمنان در رتبه چهارم قرار گرفته است؛ چنان که پیامبر اکرم(صل الله علیه و اله و سلم) فرمود:
«ای علی! خداوند ولایت تو را بر آسمان ها عرضه داشت، آسمان هفتم در پذیرش ولایت تو سبقت گرفت... آن گاه مکّه ... بعد قم برای پذیرش ولیت تو پیش قدم شد و خداوند آن را به سبب عرب
(اشعری ها) زینت بخشید و دری ازدرهای بهشت را به سوی آن گشود».
امام هفتم(علیه السلام) فرمود:
«قُمْ عُشُّ آل مُحمد و مُأوی شِیعتِهِمْ ...؛ قم آشیانه آل محمد و پناهگاه شیعیان آنهاست...».[26]
امّا یقیناً یکی از علل مهم ولایت پذیری و نزول برکات بر قم، وجود با برکت فاطمه معصومه(س) است. لذا می توان گفت نه تنها آن بانوی کرامت درحیات خویش مدافع سرسخت امامت امامان و دعوت
کننده به محبت آنها بود، بعد از رحلت خویش نیز دل های هزاران انسان را مجذوب و شیفته خاندان اهل بیت ساخت. حضرت صادق(علیه السلام) فرمود:
«برای خدا حرمی است که آن مکّه است، و برای رسول خدا حرمی است که مدینه است، و برای امیرمؤمنان حرمی است که کوفه است(نجف) است، و برای ما (اهل بیت) حرمی است که قم است.
به زودی بانویی از فرزندان من در آنجا دفن می شود که نامش فاطمه است. هر کس او را زیارت کند، بهشت بر او واجب می شود».
بنابرین حضرت فاطمه معصومه(س)، هم در دوران حیات حساس خویش با بیان احادیث محکم و مستند از امامت امیرمؤمنان علی (علیه السلام) و امامان برحق دفاع کرد و هم بعد از رحلت خویش
بزرگ ترین عامل در ولایت پذیری مردم بود و بدین گونه قم مرکز شیعیان اهل بیت و عش آل محمد گردید؛ چنان که خود آن بانو پیشاپیش فرمود: «مرا به قم ببرید؛ زیرا از پدرم شنیدم که فرمود: شهر
قم مرکز شیعیان ماست».[27]
قم جایگاه دین و شرف، خاستگاه علم
آوازه اش به علم و فضایلت برابر است
قم از صفای حضرت معصومه(س) با صفاست
از فیض اوست کین همه قدرش فزون تر است.[28]
پی نوشت ها
[1] . انوار المشعشعین، ج1، ص211؛ کریمه اهل بیت، ص38.
[2] . مستدرک سفینه البحار، ج8، ص257، مادّی «نطم».
[3] . منتهای الامال، کتابفروشی اسلامیه، ج2، ص149.
[4] . همان ، ص161.
[5] . تاریخ اهل بیت، ص82؛ کریمه اهل بیت، علی اکبر مهدی پور، ص171.
[6] . بحارالانوار، ج6، ص117
[7] . الارشاد، شیخ مفید، قم، بصیرتی، ص298؛ الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، بیروت، ج6، ص164؛ البدیة و النهایه، بیروت، ج10، ص183.
[8] . بحارالانوار، ج49، ص125، ح3.
[9] . مجله مبلغان، شماره 73، ص30 ـ 32.
[10] . بحارالانوار، ج37، ص207؛ عوالم العلوم، شیخ عبدالله بحرانی، ج15، ص375ـ376.
[11] . ر.ک. الغدیر، علامه امینی، دارالکتب االاسلامیه، ج1، ص9 ـ 63.
[12] . الغدیر، علامه امینی، ج1، ص197؛ البدر الطالع، ج2، ص297؛ اعلام النساء المؤمنات، ص578؛ عوالم بحرانی، ج1، ص353، ح3؛ صحیفة الرضا، ص173، ح109؛ احقاق االحق، ج6، ص282.
[13] . علامه امینی می گوید: ین حدیث لطیف ترین سند را دارد. آن گاه تمام سند را ذکر و از حافظ کبیر ابوموسی مدینی نقل می کند که ین حدیث را در کتاب «المسلسل بالأسماء» آورده و گفته: ین از مسلسلات است. چون هر فاطمه از عمّه خود نقل کرده، پس ین رویت پنج دختر برادر است از عمه های خویش. الغدیر، ج1، ص197.
[14] . الغدیر، ج3، ص199ـ201.
[15] . البدر الطالع، ج2، ص297؛ اعلام النساء المؤمنات، ص578؛ الغدیر، ج1، ص197؛ انیس المطالب فی مناقب علی بن ابی طالب، ص49؛ بحار الانوار، ج36، ص353.
[16] . الغدیر، همان، ج1، ص197.
[17] . بحارالانوار، ج68، ص77؛ عوالم، ج21، ص325؛ ینابیع المودة، ص257؛ سفینة البحار، ج2، ص729.
[18] . عوالم، ج21، ص354، ح3؛ اثار الحجّه، ج1، ص8؛ اللؤلؤ الثمینه، ص217.
[19] . الکشاف، بیروت، ج4، ص220ـ221؛ تفسیر فخر رازی، ج27، ص165ـ166؛ تفسیر قرطبی، ج8، ص5843.
[20] . بحارالانوار، ج68، ص77؛ عوالم، ح21، ص327؛ ینابیع المودة، ص257؛ سفینة البحار، ج2، ص729.
[21] . بحارالانوار، ج43، ص243.
[22] . احزاب / 33.
[23] . من لا یحضره الخطیب، ج4، ص44؛ بارگاه فاطمه معصومه تجلیگاه فاطمه زهرا3، سید جعفر میر عظیمی، ص20.
[24] . همان، ص31؛ کریمه اهل بیت، ص174.
[25] . الحیاة السیاسیه الامام رضا (علیه السلام)، سید جعفر مرتضی عاملی، ص428.
[26] . بحارالانوار، چاپ اسلامیه، ج6، ص214، چاپ بیروت، ج57، ص214.
[27] . فروغی از کوثر، ص49.
[28] . دریی سخن، سقازاده تبریزی، به نقل از بارگاه فاطمه معصومه، همان ، ص45ـ46.
پدید آورنده : سید جواد حسینی