سه مصیبت انسان

[ال یاسین]

مردي نزد امام زين العابدين عليه السلام آمد و از اوضاع و احوال بد خود، خدمت آن حضرت گلايه کرد .



امام سجاد عليه السلام فرمود: «مِسْكِينٌ ابْنُ آدَمَ»؛ چقدر انسان بي نواست!
«لَهُ فِي كُلِّ يَوْمٍ ثَلَاثُ مَصَائِبَ»؛ او هر روز با سه مصيبت و گرفتاري واقعي دست به گريبان است.

« لَا يَعْتَبِرُ بِوَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ»؛ که در هيچيک از آنها با ديده عبرت نظر نمي کند و پند نمي گيرد.


«وَ لَوِ اعْتَبَرَ لَهَانَتْ عَلَيْهِ الْمَصَائِبُ وَ أَمْرُ الدُّنْيَا»؛ که اگر در اين سه مصيبت عاقلانه نظر مي کرد و پند مي گرفت؛ بي شک، ناملايمات و سختي هاي جانکاه دنيا براي او نرم و قابل تحمل مي شد.
«فَأَمَّا الْمُصِيبَةُ الْأُولَى فَالْيَوْمُ الَّذِي يَنْقُصُ مِنْ عُمُرِهِ»؛ مصيبت اول آن است که هر روز از عمر انسان کاسته مي شود.



و بعد ادامه مي دهند: «وَ إِنْ نَالَهُ نُقْصَانٌ فِي مَالِهِ اغْتَمَّ بِهِ»؛ اگر کمبودي در سرمايه و دارايي انسان رخ دهد؛ او از اين نقصان به وجود آمده بسيار غمگين مي شود در حالي که «الدِّرْهَمُ يَخْلُفُ عَنْهُ»؛ پول و دارايي جبران پذير است و در نهايت با قدري کمي و زيادي، دير يا زود، جاي خالي شده آن پر مي شود؛ اما «الْعُمُرُ لَا يَرُدُّهُ شَيْ‏ءٌ»؛ جاي خالي شده عمر را هيچ چيز پر نمي کند.

«وَ الثَّانِيَةُ»؛ دوم اينکه «أَنَّهُ يَسْتَوْفِي رِزْقَهُ»؛ انسان هر روز، رزق روزانه اش را تمام و کمال دريافت مي کند و اين در حالي است که «فَإِنْ كَانَ حَلَالًا حُوسِبَ عَلَيْهِ»؛ اگر از راه حلال آن را به دست آورده و مالي صد در صد حلال است؛ بايد بداند که در مورد آن مال از او حسابرسي خواهد شد.

«وَ الثَّالِثَةُ أَعْظَمُ مِنْ ذَلِكَ»؛ و سومين گرفتاري از آنچه تا کنون گفته شد سهمگين تر و با عظمت تر است.


اين سخن حضرت، باعث شگفتي شنونده و اشتياق او در شنيدن مورد سوم شد. از اين رو لب به سخن گشود و پرسيد: «وَ مَا هِيَ»؛ آن سومي که به مراتب سخت تر از دوتاي اول است چيست؟
امام عليه السلام در پاسخ فرمودند: «مَا مِنْ يَوْمٍ يُمْسِي إِلَّا وَ قَدْ دَنَا مِنَ الْآخِرَةِ مَرْحَلَةً»؛ روزي نيست که بر انسان بگذرد و انسان مرحله و قدمي به آخرت نزديک نشود؛ بلکه همه ما با هر نَفَسي که مي کشيم، قدري به آخرت نزديک مي شويم. نکته سخت و مصيبت بار اينجاست که «لَا يَدْرِي عَلَى الْجَنَّةِ أَمْ عَلَى النَّارِ»؛ نمي دانيم اين قدمها عاقبت در بهشت گام خواهند نهاد يا در جهنم سقوط خواهند کرد.

الاختصاص-342 - مرحوم شيخ مفيد