الف) منابع کتیبهای، یونانی، لاتین، آرامی، ارمنی و سریانی
منابع ما درباره عقاید و باورهای ساکنان بومی آسیای غربی پیش از ورود آریاییان بسیار اندک است. تنها در پرتو آثار بدست آمده از تمدنهای بینالنهرین و نیز سنگنوشتههای بجای مانده از آن دوران، بخشی از عقاید ایشان روشن میشود که استدلال بر مبنای آن خالی از حدس و گمان نمیتواند باشد.
درباره باورهای آیینهای ایرانیان پس از ورود آریاییان نیز در آثار مفقوده برخی از نویسندگان یونانی چون :
تئوپمپوس(تئوپمپ، قرن چهارم پیش از میلاد)،
پلوتار خوس(پلوتارک، قرن دوم و اول پیش از میلاد)
و نیز بخشی از یادداشتهای هردوت،
اشاراتی میتوان یافت، عناصری از عقاید و باورهای عمومی آریاییان علاوه بر کتب دینی زرتشتی در کتب دینی هندوان نیز- خصوصا در ریگودا- دیده میشود.[۱]