پي نوشت ها :
[1]- آیا به آبی كه مینوشید اندیشیدهاید؟ آیا شما آن را از ابر نازل كردهاید یا ما آن را نازل میكنیم؟
هر گاه بخواهیم این آب گوارا را تلخ و شور قرار میدهیم پس چرا شكر نمیكنید؟»
(آیات 68 تا 70 سوره واقعه).
«بگو: به من خبر دهید اگر آبهای (سرزمین) شما در زمین فرو رود
چه كسی میتواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟»
(آیه 30 سوره ملك)
[2]- انبیاء آیه 30
[3]- اگر مردم پاك و پرهیزگار شوند رحمت الهی بیشتر نازل میشود و گاهی بر اثر گناهان فراوان بارش كم میشود،
در آیه 96 سوره اعراف میخوانیم: «اگر مردم ساكن در آبادیها ایمان آورند و تقوا پیشه كنند
بركات آسمان و زمین را بر آنان میگشاییم».
در این كه مقصود از بركات آسمان و زمین چیست در میان مفسران اختلاف نظر است،
برخی آن را به نزول باران و روییدن گیاهان تفسیر كردهاند و برخی به اجابت دعاها و حل مشكلات زندگی
و این احتمال نیز وجود دارد كه مقصود از بركات آسمانی، بركات معنوی و منظور از بركات زمینی،
بركات مادی باشد. ولی با توجه به آیات قبل از این آیه كه سخن از مجازات مجرمان به وسیله سیلاب
از آسمان یا طغیان چشمهها و یا صاعقهها و زلزلههاست به نظر میرسد تفسیر اول مناسبتر باشد
و اشاره به این حقیقت است كه اگر انسان تقوا پیشه كند و با ایمان باشد به جای عذاب،
از آسمان و زمین بر او بركت خواهد بارید و این انسان است كه بركات را به بلاها تبدیل میكند.
آیه 16 سوره جن، نیز استقامت در راه حق را سبب نزول آب بیان مینماید:
«اگر بر طریقه راست پایداری كنند از آبی فراوان سیرابشان كنیم».
علامه طباطبایی نوشته است:
مقصود از «طریقه» در آیه 16 سوره جن، راه اسلام است كه پایداری بر آن موجب وسعت
در روزی مادی مردم میشود و این آیه به معنی آیه 96 سوره اعراف میباشد.
ایشان در تفسیر آیه 96 اعراف نیز آوردهاند كه: مقصود از بركات آسمانی، باران و برف و سرما و گرما
در وقت خود و مقدار سودمند از آنهاست و مقصود از بركات زمینی گیاه، میوه و ... است.
[4] - مصباحالشریعه و مفتاح الحقیقه باب دهم
[5] - زخرف 11
[6] - اعراف 31 و همچنین در آیه 27 سوره اسراء مسرفین و مبذرین، برادران شیاطین
و در آیه 43 سوره مؤمن، اسرافكنندگان اهل آتش معرفی شدهاند.
[7] - آیه 99 سوره انعام
[8] - آیه 27 سوره فاطر
[9] - آیات نمل (آیه 60)، حج (آیات 5 و 63)، نحل (آیات 10 و 11)،
كهف (آیه 45)، ابراهیم (آیه 32)، یونس (آیه 24)، بقره (آیات 22 و 164)،
انعام (آیه99)، سجده (آیه27)، فاطر (آیات 9 و 27)، عنكبوت (آیه63)،
نوح (آیه11)، جاثیه (آیه5) و فصلت (آیه39) نیز به این واقعه اشاره كردهاند
[10]- «و هو الذی خلق السماوات و الارض فی ستة ایام و كان عرشه علی الماء»
- هود 7-
علامه طباطبایی در زیر این آیه، مینویسد:
«هر چه كه ما از اشیاء زنده میبینیم از آب خلق شده است
پس ماده حیات آب است و بودن عرش بر آب كنایه از این است
كه ملك (حكومت و سلطه و قدرت ) خداوند تعالی در آن روز
در این آب كه ماده حیات است، مستقل بوده است»
[11]- آیه 30 سوره انبیاء
[12]- آیه 45 سوره نور
برگرفته از سایت راسخون