شب قدر، شب احیای قلب

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

شب قدر در ماه رمضان

قرآن می‌فرماید که امر هر چیزی درهر سال در شب قدر
تعیین و مشخص می‌شود و سپس در طول سال
تنزل یافته و جامه تحقق و قضا یافته و به وجود خلقی می‌آید.

این شب قدر در ماه رمضان است؛
زیرا خداوند می‌فرماید ما قرآن را در شب قدر فرستادیم
(قدر، آیه ۱)
که آن شب مبارکی است.
(دخان، آیه ۳)

شکی نیست که قرآن در ماه مبارک رمضان فرستاده شده است؛
چرا که خداوند می‌فرماید:
شهر رمضان الذی انزل فیه القرآن هدی للناس
و بینات من الهدی والفرقان؛‌

ماه رمضان، که در آن قرآن برای راهنمایی مردم و بیان راه
روشن هدایت و جدا ساختن حق از باطل، فرو فرستاده شده است.
(بقره، آیه ۱۸۵)

پس چون شب قدر در ماه رمضان قرار دارد، باید کاری کرد تا از این شب قدر
برای تغییر در تقدیر خود بهره برد. این تغییر رفتاری که پیش از این گفته شد،
می‌تواند در شب قدر تضمین‌کننده تغییرات مثبتی در زندگی فردی
و جمعی افراد انسانی باشد.

از پیامبر گرامی(ص) روایت است که فرمود:
شهر رمضان شهر الله عز و جل و هو شهر یضاعف الله
فیه الحسنات و یمحو فیه السیئات و هو شهر البرکه؛‌

ماه رمضان، ماه خداست و آن ماهی است که خداوند در آن حسنات
را می‌افزاید و گناهان را پاک می‌کند و آن ماه برکت است.
(بحارالانوار بیروت، ج ۹۳، ص ۳۴۰؛
فضایل الاشهر الثلاثه، ص ۹۵)

امام صادق(ع) نیز می‌فرماید:
رأس السنه لیله القدر یکتب فیها ما یکون من السنه الی السنه؛‌
آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است.

در آن شب، برنامه سال آینده نوشته می‌شود.
(تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، تحقیق خرسان،
ج ۴، ص ۳۳۲)

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

احیای شب‌های دهه سوم

شب قدر براساس روایات در دهه سوم ماه رمضان قرار دارد.
از این رو احیای دهه آخر ماه مبارک رمضان مورد تاکید است
تا با شب‌زنده‌داری و مناجات و نیایش و توسل و شفاعت‌جویی
از اولیای الهی، تغییراتی مثبت در تقدیر خود ایجاد کنیم.

احیا به معنای بیدار ماندن نیست؛
زیرا واژه احیاء به معنای زنده‌کردن است.

این بدان معناست که شخص می‌بایست در این شب‌ها
دل‌های مرده خویش را زنده کند؛

براساس آموزه‌های قرآنی این ایمان و اسلام است که
می‌تواند دل‌ها را زنده کند؛ از این رو کافران و
مشرکان را مرده می‌داند.

البته گناهکاران مسلمان نیز گرفتار دلمردگی هستند؛
زیرا گناه، دل‌ها را می‌میراند. بنابراین باید با آب توبه و انابه
و تضرع و دعا، آن را از چرکهای گناه شست‌وشو داد
و زنگارهای روی قلب و دل را با سوهان تزکیه
و پاگذاری روی هواهای نفسانی زدود.

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

هدف از احیای شب‌های قدر، همان‌طوری که
از واژه احیا به دست می‌آید، حیات بخشی و زنده کردن است.
منتها احیا و زنده‌کردن دل‌های مرده است.

در حقیقت این اضافه احیا به شب قدر، اضافه به ظرف است؛
یعنی در این ظرف شب قدر ماه رمضان، احیا کنید.

اما چه چیزی را احیا کنیم؟

شکی نیست که خود شب قدر را نباید احیا کنیم،
چرا که شب که مرده نیست تا احیا کرده و بدان حیات دهیم،
بلکه دل‌های مرده خود را باید احیا کنیم.

احیا کردن با کارهای خیر و نیک و عمل صالح
از جمله ایمان‌آوری، دعا و دیگر کارهای نیک دیگر انجام می‌گیرد.
در این شب قدر، کارهای خیر به سبب آنکه در تغییر تقدیر تاثیر دارد،
بسیار مهم و ارزشمندتر است؛ چنانکه گناه در آن نیز
چند برابر نوشته می‌شود.

از امام صادق(ع) سؤال شد:‌

چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟
حضرت فرمود:
کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که
در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
(من لا یحضره الفقیه ج ۲، ص ۱۵۸،
ح ۲۰۲۵)

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

شب قدر در دهه سوم

براساس آیات و روایات، شب قدر در دهه سوم ماه مبارک
رمضان قرار دارد.پس باید در این شب‌ها در جست‌وجوی شب قدر باشیم
و با بیدار ماندن، قلب خویش را از خواب غفلت بیدار کرده و با دعا کردن
و کارهای خیر، به ویژه ایمان واقعی و توبه و بازگشت
به سوی خدا، دل‌مرده خود را به آب حیات
و نور قرآن زنده گردانیم.

از نظر آموزه‌های قرآنی، حقیقت احیاء و زنده کردن
و زنده گردانیدن، به ایمان است؛ از این رو اسلام
و ایمان را عامل زنده شدن انسان معرفی می‌کند.
(بقره، آات ۲۸ و ۱۵۴)

پس کسانی که کافر و مشرک بلکه حتی سست ایمان هستند،
از حیات واقعی بهره‌‌ای نبرده‌اند و مردگانی هستند
که راه می‌روند و به ظاهر حیات و زندگی دارند.

خداوند در توصیف آنان می‌فرماید:

اموات غیر أحیاء و ما یشعرون أیان یبعثون؛‌
مردگانند نه زندگان و نمی‌دانند کی برانگیخته خواهند شد.
(نحل، آیه ۲۱)

[*خادمه رقیه خاتون(س)*]

برای اینکه دل‌های مرده خود را زنده کنیم
می‌بایست شب‌های قدر را قدر بدانیم و تقدیر خودمان را تغییر دهیم.
از آنجا که شب‌های قدر در دهه آخر ماه رمضان نهان است
باید همه این شب‌ها را احیا کنیم و دست‌کم سه‌شب را
به انجام این کار مبادرت کرده و بکوشیم تا در آن شب‌ها با اعمالی
چون ایمان‌آوری واقعی و نیایش و توسل به اولیای الهی
و بهره‌گیری از افاضات آنان، دل‌های خود را احیا و زنده کنیم.

این‌شب‌های مهم سه‌گانه شب های نوزده و بیست و یک
و بیست‌وسوم و در برخی دیگر بیست‌وهفتم است.

در روایت امام باقر(ع) دو شب از شب‌های قدر
این‌گونه معرفی شده است.

امام باقر(ع) در شب بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان
مشغول دعا می‌شد تا شب به سر آید و آنگاه که شب
به پایان می‌رسید نماز صبح را می‌خواند.
(کافی، چاپ الاسلامیه؛ ج ۴، ص ۱۵۵)

از آنجا که شب ‌قدر، قلب ماه رمضان است
به تعبیر امام صادق(ع) است
(کافی، ج ۴، ص ۶۶؛ من لایحضره الفقیه ج ۲،
ص ۹۹، ح ۱۸۴۳)
باید اهتمام کنیم که آن را درک کنیم
و از دست ندهیم.




سماموس