تفاوت های میان مسیریاب های سیسکو
نام کلی که برای مسیریاب ها در نظرگرفته شده به خاطر اولین و اصلی ترین وظیفه هر روتر یعنی عمل مسیریابی است و انتخاب این نام هم به سال ۱۹۸۴ بر می گردد. یعنی زمانی که رفته رفته با ظهور کامپیوترهای شخصی مشکل تعدد استانداردها تبدیل به یک مشکل حاد برای شبکه های موجود شد. گویا در این هنگام دو دانشمند به نام های Leonard Bosack و Sandy Lerner از دانشگاه استنفورد برای اتصال شبکه ها و مسیریابی داده ها بین این شبکه ها و حل مشکل عدم سازگاری پروتکل های مختلف در سطح مسیریاب ها، ایده مسیریابی (Routing) را مطرح نمودند و موفق شدند اولین مسیریاب را با هزینه شخصی تولید کرده و آن را در دانشگاه استنفورد نصب نمایند.
با توجه به استقبالی که از این محصول جدید شد این دو نفر تصمیم گرفتند که محصول خود را تجاری کنند. در این سال بود که غول تجهیزات شبکه های کامپیوتری یعنی شرکت در زمینه طراحی و تولیدمسیریاب های سخت افزاری حرف اول را می زندودر این زمینه به جز چندشرکت ازجمله FoundryNetworksوNortel Networks رقیب جدی دیگری ندارد و طی سال ها با ارائه راه حل های جدیدی نظیر ایجاد تنوع در کلیه محصولات و ارائه گواهینامه های مهندسی تجهیزات سیسکو نظیرCCNA،CCDA، CCNP و CCIE و... موقعیت خود را بیش از پیش تثبیت نموده است. به همین دلیل از مجموعه شرکت های تولیدکننده روترهای سخت افزاری تنها برروی مسیریاب های شرکت سیسکو تمرکز می کنیم و به دلیل تنوع زیاد مسیریاب های این شرکت و همچنین تعدد ماجول های مورد استفاده که به منظور افزایش انعطاف پذیری مسیریاب ها استفاده می شوند، تنها به تشریح مدل های معروف تر خواهیم پرداخت. البته در قسمت های نخست مقاله به بیان ویژگی های کلی و در قسمت های بعد به بررسی سری های پرکاربرد آن می پردازیم. یک مسیریاب صرف نظر از نوع، سری و قیمت آن، همانند یک کامپیوتر دارای اجزای سخت افزاری نظیر جعبه (Case) برد اصلی (MotherBoard)، پردازنده، حافظه موقت (RAM)، حافظه دائمی (Flash) و رابط ها و ماجول های مختلف است که بسته به کاربرد هر مسیریاب توان و ظرفیت متفاوتی دارند و همچنین هر مسیریاب دارای یک سیستم عامل است که IOS نامیده می شود وسرنام کلمات InternetworkingOperating System می باشد. ولی از آنجایی که مسیریاب ها فاقد صفحه کلید و مانیتور هستند، معمولا به سه طریق می توان فرامین سیستم عامل را برای پیکربندی مسیریاب وارد نمود، این سه روش عبارتند از:
۱) کنسول
به همراه هر مسیریاب یک کابل ۸ رشته مخصوص به نام کابل Rollover ارائه می شود که با استفاده از آن و یک کامپیوتر شخصی و از طریق برنامه هایی نظیر Term۹۰ یا HyperTerminal ویندوز که قابلیت تبادل داده با پورت های سریال کامپیوتر را دارند، می توان پیکربندی روتر را در بالاترین سطح دسترسی انجام داد.
ـ نکته: با امکان دسترسی فقط در این سطح، می توان تحت شرایطی حتی رمزهای عبور دستگاه را نیز تعویض نمود. به همین دلیل است که حفاظت فیزیکی دستگاه روتر بسیار حائز اهمیت است.
اولین باری که بخواهید پیکربندی یک روتر را انجام دهید، حتما می بایست از این طریق اقدام کنید.
۲) Telnet
از آنجایی که اصولا مسیریاب ها در لایه شبکه مدل TCP/IP کار می کنند، می توانیم به آنها آدرس IP اختصاص دهیم و طبعا با استفاده از پروتکل Telnet و پورت اترنت روتر می توانیم از راه دور به آن متصل شده و روتر را پیکربندی کنیم. البته باید بدانید که اجازه این نوع دسترسی قبلا می بایست از طریق کنسول صادر شده باشد و همچنین این که کاربری که به این صورت به مسیریاب متصل شده، نسبت به روش اول از سطح دسترسی کمتری برخوردار است.
۳) Aux
این امکان برای مدیرانی است که می خواهند از طریق شماره گیری به مودم مسیریاب متصل شوند و آن را متناسب شرایط مدنظرشان پیکربندی کنند.
برای این کار نیز لازم است از طریق کنسول دستگاه امکان استفاده از Aux را فعال نمائیم. در ادامه ابتدا درخصوص سری ها و مدل های مختلف مسیریاب های سیسکو و سپس درباره مشخصه های سخت افزاری مسیریاب ها و انواع آن ها نکاتی را عنوان می نمائیم.
● سری ها و مدل های مسیریاب های سیسکو
سیسکو سری های مختلف مسیریاب های خود را معمولا توسط یک عدد چهار رقمی مشخص می کند که عبارتند از سری های ،۱۰۰۰ ،۱۶۰۰ ،۱۷۰۰ ،۲۵۰۰ ،۲۶۰۰ ،۳۲۰۰ ،۳۶۰۰ ،۳۷۰۰ ۶۴۰۰ و ۷۲۰۰ تا ۷۶۰۰ (البته استثنائاتی مثل سری ،۷۰ ،۱۰۰۰۰،۹۰ ۱۰۷۰۰ و ۱۲۰۰۰ نیز وجود دارند) و هر سری شامل مجموعه ای از مدل های مختلف است مثل ۱۶۰۱ و ۱۶۰۵ از سری ۱۶۰۰ یا ۲۶۲۰ و ۲۶۲۱ از سری ۲۶۰۰ وغیره، البته دلیل این نوع نامگذاری به خاطر وجود ویژگی های مشترک بین مدل های مختلف یک سری خاص می باشد که هر سری را از بقیه سری ها متمایز می نماید و به طراح شبکه کمک می کند که با توجه به نیازهای کلی اش سری مورد نظر خود را انتخاب کرده و سپس با در نظرگرفتن جزئیات مورد نظرش، مدل مناسب محیط سازمانی خود را خریداری نماید.
● مشخصه های سخت افزاری مسیریاب های سیسکو
▪ Case :
روترهای سیسکو با توجه به نوع و مدل دارای بدنه های متفاوتی هستند.
مثلاً بدنه های Desktop که مربوط به سری های ۷۰ یا ۹۰ می باشند. این بدنه ها قابلیت افزودن ماجول یا سایر ملحقات را ندارند. در مقابل بدنه هایrackmount هستند که قابلیت نصب در رک را دارند. از همین نوع بدنه، بعضی که بزرگتر بوده و قابلیت نصب ماجول ها و کارت های زیادی را دارند به نام شاسی (Chasis) شناخته می شوند.
▪ CPU
اگر بخواهید سرعت پردازنده های کامپیوترهای شخصی را با روتر سیسکو , مسیریاب ها مقایسه کنید حتما تعجب خواهید کرد، چرا که حتی سریع ترین روترها که می توانند در ستون فقرات شبکه های اینترنتی استفاده شوند و طبعاً باید حجم بسیار وسیعی از ترافیک اینترنت را در زمان بسیار کوتاهی پردازش نمایند، سرعتی در حدود ۲۰۰ مگاهرتز دارند. ولیکن از آنجایی که مسیریاب ها واسط گرافیکی کاربر ندارند و در محیط متنی کار می کنند و همچنین به دلیل تک منظوره بودن این پردازنده ها این سرعت برای این منظور کفایت خواهد کرد. ضمنا جالب است که بدانید مسیریاب های سیسکو عمدتا از پردازنده های سری ۶۸۰۰۰ شرکت موتورلا استفاده می کنند.
▪ مادربورد
مادربوردهای مورد استفاده شرکت سیسکو عمدتا توسط شرکت های Asus و Iwill و Supermicro ساخته می شوند و طبیعتاً برای سری های مختلف توان و مشخصه های متفاوتی ارائه می شود.
▪ حافظه
در سخت افزار مسیریاب های سیسکو بسته به نوع و کاربرد، از انواع مختلفی از حافظه ها پشتیبانی می شود که عبارتند از:
- RAM که گاهی DRAM نیز نامیده می شود و برای ذخیره اطلاعات حین کار به کار می رود و یا به اصلاح سیسکو برای نگهداری Running Config مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی مدل ها، این حافظه قابل ارتقا و در برخی دیگر ثابت می باشد و عموما در ظرفیت های ۴ و ۸ و ۱۶ و ۳۲ و ۶۴ مگابایت موجود می باشد.
- ROM که در این نوع حافظه یک تصویر قابل بوت از سیستم عامل روتر (IOS Image) قرار می گیرد و در مراحل اولیه روند بوت مسیریاب مورد استفاده قرار می گیرد.
- Flash Memory
همانند هارددیسک درPC ها می باشد و برای ذخیره کل IOS مورد استفاده قرار می گیرد. ضمنا برای ذخیره فایل های پیکربندی نیز از این حافظه استفاده می شود که در ظرفیت های مختلفی عرضه می شود. البته نسبت به مدل و سری مسیریاب معمولا قابل ارتقا است.
- NVRAM
روترها از فایلی به نام Startup Config برای نگهداری تنظیمات ابتدایی پیکربندی مسیریاب استفاده می کنند و این فایل در این حافظه نگهداری می شود و پس از این که در روند بوت به داخل RAM دستگاه روتر بارگذاری شد، Running Config نامیده می شود.
- Interfaces
لینک های هر مسیریاب برای ارتباط با دنیای خارج در قالب پورت ها و ماجول ها که برای انعطاف پذیری روترها درجهت انجام وظایف گوناگون قابل استفاده و تغییر است و داخل اسلات های توسعه قرار می گیرند. به عنوان مثال می توان یک ISP را درنظرگرفت که پس افزایش خطوط تلفن خود قادرخواهد بود ماجولی به نام AM (که شامل تعدادی مودم است) را به اسلات روتر خود (روتری که در نقش یک Access Server عمل می کند) متصل کند و کارآیی روتر را افزایش دهد. البته به شرط این که آن روتر خاص امکان این گسترش را داشته باشد. برای آگاهی از امکانات هر مسیریاب و بررسی قابل گسترش بودن آن و نوع ماجول هایی که می توانید به آن متصل کنید، باید به راهنمای فنی هر مسیریاب یا سایت وب شرکت سیسکو (www .cisco .com) مراجعه کنید، مطمئنا در این سایت اطلاعات بسیار مفیدی خواهید یافت.
آشنایی با مسیریابهای سیسکو
● تاریخچه مسیریابهای سخت افزاری
همانطورکه قبلا گفته شد نام کلی که برای مسیریابها در نظرگرفته شده به خاطر اولین و اصلیترین وظیفه هر روتر یعنی عمل مسیریابی است و انتخاب این نام هم به سال ۱۹۸۴ برمیگردد. یعنی زمانیکه رفته رفته با ظهور کامپیوترهای شخصی مشکل تعدد استانداردها تبدیل به یک مشکل حاد برای شبکه های موجود شد. گویا در این هنگام دو دانشمند به نامهای Leonard Bosack و Sandy Lerner از دانشگاه استنفورد برای اتصال شبکه ها و روتر سیسکو مسیریابی داده ها بین این شبکهها و حل مشکل عدم سازگاری پروتکلهای مختلف در سطح مسیریابها، ایده مسیریابی (Routing) را مطرح نمودند و موفق شدند اولین مسیریاب را با هزینه شخصی تولید کرده و آنرا در دانشگاه استنفورد نصب نمایند. با توجه به استقبالی که از این محصول جدید شد این دو نفر تصمیم گرفتند که محصول خود را تجاری کنند. در این سال بود که غول تجهیزات شبکههای کامپیوتری یعنی شرکت درزمینه طراحی و تولید روتر سیسکو حرف اول را می زند و در این زمینه بهجز چند شرکت ازجمله Foundry Networks و Nortel Networks رقیب جدی دیگری ندارد و طی سالها با ارائه راهحلهای جدیدی نظیر ایجاد تنوع در کلیه محصولات و ارائه گواهینامههای مهندسی تجهیزات سیسکو نظیرCCNA ،CCDA ، CCNP و CCIE و ... موقعیت خود را بیش از پیش تثبیت نموده است. به همین دلیل از مجموعه شرکتهای تولیدکننده روترهای سختافزاری تنها برروی مسیریابهای شرکت سیسکو تمرکز می کنیم و بهدلیل تنوع زیاد مسیریابهای این شرکت و همچنین تعدد ماجولهای مورد استفاده که به منظور افزایش انعطافپذیری مسیریابها استفاده میشوند، تنها به تشریح مدلهای معروفتر خواهیم پرداخت. البته در قسمت نخست مقاله به بیان ویژگیهای کلی و در قسمت دوم که در شماره آینده به چاپ میرسد به بررسی سریهای پرکاربرد آن میپردازیم.
یک مسیریاب صرفنظر از نوع، سری و قیمت آن، همانند یک کامپیوتر دارای اجزای <سختافزاری نظیر جعبه
(Case) برد اصلی (MotherBoard) ، پردازنده، حافظه موقت (RAM)، حافظه دائمی (Flash) و رابطها و ماجولهای مختلف است که بسته به کاربرد هر مسیریاب توان و ظرفیت متفاوتی دارند و همچنین هر مسیریاب دارای یک سیستم عامل است که IOS نامیده می شود و سرنام کلمات Internetworking Operating System میباشد. ولی ازآنجائیکه مسیریابها فاقد صفحه کلید و مانیتور هستند، معمولا به سه طریق میتوان فرامین سیستم عامل را برای پیکربندی مسیریاب وارد نمود، این سه روش عبارتند از:
۱) کنسول
به همراه هر مسیریاب یک کابل ۸ رشته مخصوص به نام کابل Rollover ارائه می شود که با استفاده از آن و یک کامپیوتر شخصی و از طریق برنامه هایی نظیر Term۹۰ یا HyperTerminal ویندوز که قابلیت تبادل داده با پورتهای سریال کامپیوتر را دارند، میتوان پیکربندی روتر را در بالاترین سطح دسترسی انجام داد.
نکته
- با امکان دسترسی فقط در این سطح، می توان تحت شرایطی حتی رمزهای عبور دستگاه را نیز تعویض نمود. به همین دلیل است که حفاظت فیزیکی دستگاه روتر بسیار حائز اهمیت است.
- اولین باری که بخواهید پیکربندی یک روتر را انجام دهید، حتما" میبایست از این طریق اقدام کنید.
۲) Telnet
از آنجاییکه اصولاً مسیریابها در لایه شبکه مدل TCP/IP کار میکنند، میتوانیم به آنها آدرس IP اختصاص دهیم و طبعاً با استفاده از پروتکل Telnet و پورت اترنت روتر می توانیم از راه دور به آن متصل شده و روتر را پیکربندی کنیم. البته باید بدانید که اجازه این نوع دسترسی قبلاً می بایست از طریق کنسول صادر شده باشد و همچنین اینکه کاربری که به این صورت به مسیریاب متصل شده، نسبت به روش اول از سطح دسترسی کمتری برخوردار است .
۳) Aux
این امکان برای مدیرانی است که می خواهند از طریق شماره گیری به مودم مسیریاب متصل شوند و آنرا متناسب شرایط مدنظرشان پیکربندی کنند . برای اینکار نیز لازم است از طریق کنسول دستگاه امکان استفاده از Aux را فعال نمائیم.
در ادامه ابتدا درخصوص سریها و مدلهای مختلف مسیریابهای سیسکو و سپس درباره مشخصه های سختافزاری مسیریابها و انواع آنها نکاتی را عنوان می نمائیم.
● سریها و مدلهای مسیریابهای سیسکو
سیسکو سریهای مختلف مسیریابهای خود را معمولاً توسط یک عدد چهار رقمی مشخص می کند که عبارتند از سریهای ۱۰۰۰، ۱۶۰۰، ۱۷۰۰، ۲۵۰۰، ۲۶۰۰، ۳۲۰۰، ۳۶۰۰، ۳۷۰۰، ۶۴۰۰ و ۷۲۰۰ تا ۷۶۰۰ (البته استثنائاتی مثل سری ۷۰، ۹۰،۱۰۰۰۰، ۱۰۷۰۰ و ۱۲۰۰۰ نیز وجود دارند ) و هر سری شامل مجموعهای از مدلهای مختلف است مثل ۱۶۰۱ و ۱۶۰۵ از سری ۱۶۰۰ یا ۲۶۲۰ و ۲۶۲۱ از سری ۲۶۰۰ وغیره، البته دلیل این نوع نامگذاری به خاطر وجود ویژگیهای مشترک بین مدلهای مختلف یک سری خاص می باشد که هر سری را از بقیه سریها متمایز می نماید و به طراح شبکه کمک می کند که با توجه به نیازهای کلیاش سری مورد نظر خود را انتخاب کرده و سپس با در نظرگرفتن جزئیات مورد نظرش، مدل مناسب محیط سازمانی خود را خریداری نماید.
● مشخصههای سختافزاری مسیریابهای سیسکو
▪ Case
روترهای سیسکو با توجه به نوع و مدل دارای بدنههای متفاوتی هستند. مثلاً بدنههای Desktop که مربوط به سریهای ۷۰ یا ۹۰ میباشند. این بدنهها قابلیت افزودن ماجول یا سایر ملحقات را ندارند. در مقابل بدنههایrackmount هستند که قابلیت نصب در رک را دارند. از همین نوع بدنه، بعضی که بزرگتر بوده و قابلیت نصب ماجولها و کارتهای زیادی را دارند به نام شاسی (Chasis) شناخته میشوند.
▪ CPU
اگر بخواهید سرعت پردازنده های کامپیوترهای شخصی را با مسیریابها مقایسه کنید حتماً تعجب خواهید کرد، چرا که حتی سریعترین روترها که میتوانند در ستون فقرات شبکههای اینترنتی استفاده شوند و طبعاً میبایست حجم بسیار وسیعی از ترافیک اینترنت را در زمان بسیار کوتاهی پردازش نمایند، سرعتی در حدود ۲۰۰ مگاهرتز دارند. ولیکن از آنجاییکه مسیریابها واسط گرافیکی کاربر ندارند و در محیط متنی کار می کنند و همچنین به دلیل تکمنظوره بودن این پردازنده ها این سرعت برای این منظور کفایت خواهد کرد. ضمناً جالب است که بدانید مسیریابهای سیسکو عمدتاً از پردازندههای سری ۶۸۰۰۰ شرکت موتورلا استفاده می کنند.
▪ مادربورد
مادربوردهای مورد استفاده شرکت سیسکو عمدتا توسط شرکتهای Asus و Iwill و Supermicro ساخته
می شوند و طبیعتا" برای سریهای مختلف توان و مشخصه های متفاوتی ارائه میشود.
▪ حافظه
در سخت افزار مسیریابهای سیسکو بسته به نوع و کاربرد، از انواع مختلفی از حافظه ها پشتیبانی می شود که عبارتند از:
- RAM که گاهی DRAM نیز نامیده میشود و برای ذخیره اطلاعات حین کار به کار می رود و یا به اصلاح سیسکو برای نگهداری Running Config مورد استفاده قرار میگیرد.
در بعضی مدلها، این حافظه قابل ارتقاء و در برخی دیگر ثابت می باشد و عموماً در ظرفیتهای ۴ و ۸ و ۱۶ و ۳۲ و ۶۴ مگابایت موجود می باشد.
- ROM که در این نوع حافظه یک تصویر قابل بوت از سیتم عامل روتر (IOS Image) قرار می گیرد و در مراحل اولیه روند بوت مسیریاب مورد استفاده قرار می گیرد .
- Flash Memory
همانند هارددیسک درPC ها میباشد و برای ذخیره کل IOS مورداستفاده قرار میگیرد. ضمناً برای ذخیره فایلهای پیکربندی نیز از این حافظه استفاده میشود که در ظرفیتهای مختلفی عرضه میشود. البته نسبت به مدل و سری مسیریاب معمولاً قابل ارتقا است.
- NVRAM
روترها از فایلی به نام Startup Config برای نگهداری تنظیمات ابتدایی پیکربندی مسیریاب استفاده می کنند و این فایل در این حافظه نگهداری می شود و پس از اینکه در روند بوت به داخل RAM دستگاه روتر بارگذاری شد، Running Config نامیده میشود.
- Interfaces
لینکهای هر مسیریاب برای ارتباط با دنیای خارج در قالب پورتها و ماجولها که برای انعطافپذیری روترها درجهت انجام وظایف گوناگون قابل استفاده و تغییر است و داخل اسلاتهای توسعه قرار می گیرند. به عنوان مثال میتوان یک ISP را درنظرگرفت که پس افزایش خطوط تلفن خود قادرخواهد بود ماجولی به نام AM (که شامل تعدادی مودم است) را به اسلات روتر خود (روتری که در نقش یک Access Server عمل میکند) متصل کند و کارآیی روتر را افزایش دهد. البته به شرط اینکه آن روتر خاص امکان این گسترش را داشته باشد. برای آگاهی از امکانات هر مسیریاب و بررسی قابل گسترش بودن آن و نوع ماجولهایی که میتوانید به آن متصل کنید، میبایست به راهنمای فنی هر مسیریاب یا سایت وب شرکت سیسکو (www .cisco .com) مراجعه کنید، مطمئناً در این سایت اطلاعات بسیار مفیدی خواهید یافت. ادامه این مقاله که به معرفی سریهای مختلف روترهای سیسکو میباشد را در شماره بعدی خواهید خواند.
نقل قول
