سرطان پستان به معنای پایان روابط زناشویی نیست!

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

سرطان پستان به معنای پایان روابط زناشویی نیست!

سرطان پستان و درمان‌های آن چه تاثیری بر سلامت و توانایی جنسی خانم‌ها می‌گذارد؟ بیماران چگونه می‌توانند با مشکلات جنسی کنار بیایند و آنها را برطرف کنند؟ بیماران چگونه می‌توانند با مشکلات جنسی کنار بیایند و آنها را برطرف کنند؟ سرطان پستان به معنای پایان روابط زناشویی نیست «از هر 4 زن ایرانی یک نفر به سرطان پستان مبتلا می‌شود.» این جمله را دکتر بهزاد رحمانی، رئیس هیات‌مدیره انجمن جراحان عمومی ایران بیان کرده و گفته سن بروز این بیماری به زیر 30 سال و حتی 22 و 23 سالگی رسیده است. دلهره حاصل از بیماری و ترس از مرگ تنها دغدغه مبتلایان به این سرطان نیست، بلکه گاهی عوارض درمان آن از جمله ریزش موهای سر، ضعف، بی‌حالی و به‌خصوص تغییر در ظاهر پستان‌ها و ناتوانی جنسی، باعث افسردگی بیماران می‌شود. خبر خوب اینکه می‌توان این مسائل را با آموزش بیماران و همسران آنها و رعایت نکته‌هایی خاص تا حد زیادی مدیریت و از بروز مشکلات زناشویی جلوگیری کرد. در این مطلب به همین موضوع پرداخته‌ایم.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

دکتر نسرین‌السادات علوی متخصص و جراح بیماری‌های پستان، عضو هیات‌علمی پژوهشکده سرطان پستان جهاد دانشگاهی: بازسازی نسج پستان پس از درمان سرطان امکان‌پذیر است.


سرطان پستان و درمان‌های آن چه تاثیری بر سلامت و توانایی جنسی خانم‌ها می‌گذارد؟



سلامت و توانایی جنسی خانم‌ها پس از درمان سرطان پستان ممکن است در اثر عوامل متعددی از جمله افسردگی، عوارض داروها و مشکلات ظاهری تحت‌تاثیر قرار گیرد. علاوه بر اینها، شیمی‌درمانی می‌تواند باعث ایجاد خستگی و ضعف شود و به‌طورموقت میل جنسی‌ را کاهش دهد اما خوشبختانه تاثیر آن موقت است و پس از اتمام شیمی‌درمانی این عارضه برطرف می‌شود.

در برخی بیماران برای درمان بهتر، هورمون جنسی زنانه «استروژن» سرکوب می‌شود تا سلول‌های سرطانی وابسته به آن فرصت رشد مجدد پیدا نکنند. در این حالت بیمار دچار حالت یائسگی مصنوعی می‌شود که ممکن است برخی عواقب آن ناخوشایند باشد؛ مثل حالت گرگرفتگی یا خشکی مخاط‌ها از جمله خشکی پوشش داخلی سیستم تناسلی زنانه که باعث احساس درد هنگام برقراری روابط زناشویی می‌شود.

البته برای اغلب این مشکلات درمان‌های مناسب وجود دارد و بیمار و همسر او می‌توانند با اطلاعات مناسب از روابط زناشویی لذت ببرند.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

بیماران چگونه می‌توانند با مشکلات جنسی کنار بیایند و آنها را برطرف کنند؟

در مقابله با عوارض ناشی از سرطان و درمان آن چند عامل موثر هستند؛ از جمله همکاری و همدلی همسر بیمار که نقش بزرگی در روحیه او ایفا می‌کند. همسر می‌تواند به بیمار اطمینان دهد که قطع موقت روابط زناشویی برای او قابل‌قبول است و روی رابطه آنها تاثیر بدی نخواهد گذاشت.

همچنین می‌تواند به او بگوید که گرچه برای برقراری رابطه زناشویی مشتاق است اما اگر این روابط برای او ناخوشایند یا دردناک است، می‌تواند موقت کاهش یا قطع این ارتباط را تحمل کند و همراه با او به دنبال درمان عوارض بیماری برود.

آگاهی زن از اینکه رابطه صمیمی با همسرش را به‌دلیل بیماری از دست نمی‌دهد، عامل مهمی در بازگشت به زندگی عادی پس از درمان است.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

آیا برقراری رابطه زناشویی برای بیماران طی دوران درمان خطرناک است؟ در اغلب موارد نه اما در دوران شیمی‌درمانی به‌دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن، بهداشت ارتباط زناشویی باید جدی گرفته شود. در این زمان استفاده از کاندوم می‌تواند در کاهش عفونت‌های احتمالی نقش مهمی داشته باشد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

جراحی ترمیمی سرطان پستان برای کدام بیماران مناسب است؟

بیمارانی که درمان حفظ پستان شده‌اند معمولا از نتایج درمان راضی هستند اما اگر شکل جدید این عضو را دوست ندارند، می‌توانند پس از گذراندن درمان‌ها و برطرف شدن ضعف و اثر پوستی رادیوتراپی، تحت عمل جراحی قرار بگیرند. بیمارانی که پستان آنها کامل برداشته می‌شود نیز اگر به رادیوتراپی نیاز نداشته باشند، می‌توانند همزمان بازسازی پستان را انجام دهند اما اگر بیمار به‌دلیل درگیری غدد لنفاوی یا اندازه بزرگ تومور به اشعه‌‌درمانی نیاز داشته باشد، بهتر است بازسازی را حداقل تا 6 ماه پس از اتمام رادیوتراپی به تعویق بیندازد. در این فاصله می‌توان از پروتزهای داخل لباس استفاده کرد. این پروتزها ظاهر این عضو را از روی لباس کاملا طبیعی جلوه می‌دهند.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

جراحی بازسازی پستان چگونه انجام می‌شود؟

برای بازسازی نسج پستان روش‌های متعددی وجود دارد. به‌طور خلاصه برای این منظور می‌توان از نسج بدن بیمار (مثل نسج شکم یا پشت) یا پروتز و ترکیبی از این دو استفاده کرد. انتخاب روش مناسب با نظر پزشک معالج و بیمار انجام می‌شود؛ برای مثال ممکن است هر دو روش قابل انجام باشند اما بیمار به دلایلی استفاده از پروتز را ترجیح بدهد یا برعکس

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

آیا با انجام این جراحی ظاهر پستان طبیعی خواهد شد؟ ‌هاله پستان چگونه بازسازی می‌شود؟

در اغلب موارد نتایج قابل‌قبول هستند و در صورت وجود مشکل می‌توان با عمل‌های ترمیمی کوچک، وضعیت پستان را به حد مطلوب رساند. سر پستان نیز با روش خاصی بازسازی می‌شود. برای رنگ ‌هاله هم خالکوبی به کار می‌رود که در اغلب موارد با نتایج خوبی همراه است.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

چرا سرطان مضطربمان می‌کند؟ چگونه با اضطرابش کنار بیاییم؟

دکتر رباب حامدی، دکترای تخصصی روان‌شناسی و روان‌شناس مرکز مشاوره دانشگاه علوم‌پزشکی تهران

سرطان پستان با تاثیرات مختلف روان‌شناختی روی بیمار می‌تواند روابط زناشویی را تحت‌تاثیر قرار دهد. این بیماری یک عامل استرس‌زای جدی و تهدیدی برای ادامه زندگی هر زن محسوب می‌شود. با ابتلا به سرطان، فرد شرایط جسمی و زندگی خود را غیر قابل پیش‌بینی می‌داند و عمدتا در این زمینه افکار منفی پیدا می‌کند. این نشخوارهای ذهنی منفی ممکن است باعث بروز افسردگی و اضطراب شود که هر دو تاثیر بسزایی بر روابط زناشویی می‌گذارند. در واقع افکار بیمار در مورد مشکلات گذشته و اما و اگرهای آن (مثل فکر کردن راجع به اینکه نباید چنین می‌شد، کاش فلان کار را نمی‌کردم، کاش چنین کرده بودم، اگر شوهرم این‌طور نبود و...) او را به سمت افسردگی سوق می‌دهد. در عین حال نگرانی‌های بیمار راجع به آینده (افکاری مثل به زودی می‌میرم، بچه‌هایم بعد از من چه می‌کنند؟ درمان‌ها فایده‌ای نداره و...) باعث بروز نشانه‌های اضطراب می‌شود.

از سوی دیگر، عمل جراحی پستان و تغییر جسمی بیمار، تصویر ذهنی او را نسبت به جسم خود تغییر می‌دهد. به همین دلیل از حضور در جمع و حتی در کنار همسر خود خجالت می‌کشد و سعی می‌کند تا جایی که می‌تواند تغییرات ایجاد‌شده در بدن خود را پنهان کند. اثر روان‌شناختی دیگر سرطان پستان، بروز احساس بی‌کفایتی است. عمل جراحی و شیمی‌درمانی نیز باعث بدحالی می‌شوند که در مجموع باعث می‌شوند بیمار نتواند مثل گذشته به کارها و وظایف خود رسیدگی کند و از پس ایفای نقش‌های خود در زمینه‌های مختلف زندگی مثل زندگی شخصی، حرفه‌ای، نقش مادری و همسری برآید. این موارد همگی احساس ارزشمندی بیمار را خدشه‌دار می‌کنند و باعث می‌شوند نسبت به توانایی خود تردید کند و اعتماد به‌نفس‌اش کاهش یابد. به تبع آن، روابط زناشویی نیز تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد.